Lý giải hiện tượng ngất sau tiêm vắc xin Covid-19 ở trẻ vị thành niên

Lo âu kéo dài

Theo thông tin từ khoa Sức khỏe vị thành niên – Bệnh viện (BV) Nhi T.Ư (Hà Nội), gần đây các bác sĩ (BS) đã tiếp nhận điều trị một số trẻ từ 13 – 15 tuổi có triệu chứng co giật, ngất sau khi tiêm vắc xin Covid-19. Trong số được chuyển đến BV có bệnh nhi K.H (14 tuổi, ở Hà Nội).

TS-BS Đỗ Minh Loan, Trưởng khoa Sức khỏe vị thành niên – BV Nhi T.Ư, cho biết qua tìm hiểu tiền sử sức khỏe, các BS được biết K.H là trẻ có tính cách lo âu, có nhiều ám ảnh sợ bệnh tật từ bé; mỗi lần đau ốm, trẻ đều có những trải nghiệm lo lắng. “Trẻ rất dễ bị ám thị bởi các thông tin bệnh tật từ người thân hoặc những người xung quanh”, BS Loan nói thêm.

Cha mẹ cần đảm bảo chế độ dinh dưỡng đầy đủ, nghỉ ngơi hợp lý và giảm sức ép từ việc học tập trước thời gian tiêm chủng cho trẻ  ĐẬU TIẾN ĐẠT

Ngoài các yếu tố trên, BS điều trị cũng nhận thấy trẻ có nhiều lo lắng liên quan tới tuổi dậy thì như: kinh nguyệt không đều, mụn trứng cá và áp lực học tập… Sau khi được chăm sóc, can thiệp y tế, qua giai đoạn cấp cứu, bệnh nhi K.H chia sẻ: “Trước khi tiêm vắc xin Covid-19, cháu đã có cảm giác sợ quá, sau tiêm khoảng 15 phút thì cháu bị ngất”.

BS Loan cũng thông tin thêm về trường hợp của M.Q (14 tuổi, ngụ Hà Nội). Nhiều tháng trước thời điểm tiêm vắc xin, học sinh này có nhiều mục tiêu và áp lực học tập. Có một thời gian dài trẻ tự tạo áp lực cho bản thân trong học tập vì muốn đáp ứng kỳ vọng của gia đình. M.Q thường xuyên thức đến 2 – 3 giờ sáng để ôn thi.

Ngay thời điểm tiêm vắc xin Covid-19 cũng là lúc M.Q đang gấp rút chuẩn bị cho nhiều cuộc thi tuyển: toán, tin, võ thuật, công nghệ trẻ… Trên nền những căng thẳng sẵn có và kéo dài, thời điểm thi cử dồn dập cùng với sự lo lắng khi tiêm vắc xin phòng Covid-19 đã khiến trẻ có trạng thái lo âu quá mức, dẫn đến phản ứng run, co giật, ngất sau tiêm.

Rối loạn phân ly

Theo BS Đỗ Minh Loan, khi xảy ra hiện tượng trên, các trẻ đã được đưa đến BV Nhi T.Ư để theo dõi và điều trị. Các BS thăm khám và loại trừ các nguyên nhân bệnh lý khác, bước đầu xác định các cháu bị co giật phân ly – một trong những biểu hiện của rối loạn phân ly.

BS Loan thông tin: Rối loạn phân ly (trước kia gọi là Hysteria) là bệnh lý tâm thần có tỷ lệ 0,3 – 0,5% dân số. Theo phân loại bệnh của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), rối loạn phân ly là hiện tượng mất một phần hoặc hoàn toàn sự hợp nhất giữa trí nhớ quá khứ, ý thức, đặc tính cá nhân với những cảm giác trực tiếp và sự kiểm soát vận động. Rối loạn này gặp nhiều hơn ở trẻ em gái, thường xuất hiện sau những sang chấn tâm lý, các vấn đề khó khăn trong học tập, mối quan hệ mà người bệnh không thể giải quyết được.

Rối loạn phân ly chủ yếu được điều trị bằng các liệu pháp tâm lý kết hợp bồi dưỡng nhân cách, thiết lập môi trường phù hợp. Quá trình điều trị thường cần nhiều thời gian, đòi hỏi sự kiên trì của cán bộ y tế, gia đình và người bệnh.

Chuẩn bị tốt tâm lý cho trẻ trước tiêm chủng

Theo TS-BS Đỗ Minh Loan, cha mẹ và thầy cô nên thường xuyên trò chuyện, động viên và chuẩn bị tâm lý tốt cho trẻ trước khi tiêm. Với một số trẻ, tiêm vắc xin có thể gây ra lo lắng quá mức, dẫn đến các biểu hiện sau tiêm như: thở nhanh, choáng váng, chóng mặt, vã mồ hôi, co giật, ngất…

Để tránh xảy ra những hiện tượng trên, cha mẹ và thầy cô giáo cần thông tin cho trẻ biết quá trình tiêm vắc xin; suốt quá trình tiêm có đội ngũ y tế hỗ trợ kịp thời khi các phản ứng có thể xảy ra, từ đó giúp trẻ yên tâm vượt qua những lo lắng quá mức.

Lưu ý, để an toàn tiêm chủng cho trẻ, cha mẹ cần đảm bảo chế độ dinh dưỡng đầy đủ, nghỉ ngơi hợp lý và giảm sức ép từ việc học tập trước thời gian tiêm chủng. “Việc hỗ trợ, chia sẻ này không chỉ cần thiết cho các em được tiêm chủng an toàn mà còn giúp trẻ có tinh thần, tâm lý ổn định trong cuộc sống hằng ngày”, BS Loan tư vấn.