Không tiến triển sẽ đổ vỡ

Tiến trình đàm phán giữa 7 bên tham gia ký kết thỏa thuận về giải pháp cho vấn đề hạt nhân của Iran (JCPOA) hồi năm 2015 (bao gồm Mỹ, Iran, Nga, Trung Quốc, Anh, Pháp và Đức) lại được tiếp tục ở thủ đô Vienna (Áo) sau mấy ngày bị ngưng trệ.

Một thao trường quân sự ở Iran REUTERS

Lần đàm phán này sẽ quyết định tương lai của chính tiến trình đàm phán và số phận của JCPOA hoặc triển vọng về thỏa thuận mới thay thế. Nếu các bên không đạt được tiến triển nào như lần trước, tiến trình đàm phán sẽ không thể tránh khỏi kết cục bị đổ vỡ, và như vậy làm tiêu tan mọi cơ hội và triển vọng giải cứu JCPOA.

Một khi bản thân JCPOA không được duy trì và tinh thần cũng như nguyên tắc cơ bản của nó không được các bên liên quan tiếp tục tuân thủ, các bên liên quan rồi sẽ mất rất nhiều thời gian, thậm chí phải trả giá đắt thì mới có thể cùng nhau đạt được thỏa thuận khác thay thế.

Có 2 nguyên nhân dẫn đến hệ lụy vừa nêu. Thứ nhất, ở lần đàm phán trước đó, Iran đã thể hiện cho 6 bên còn lại biết rất rõ quan điểm và chủ ý của chính quyền mới ở Tehran về việc Mỹ và Iran cùng nhau tham gia trở lại JCPOA. Mỹ và đại diện EU đã không chấp nhận các đề nghị và điều kiện của Iran. Thứ hai, Mỹ và phía EU đã bắt đầu cho thấy không còn kiên nhẫn để tiếp tục tiến trình đàm phán, nếu đàm phán không đưa lại bất kỳ tiến triển nào. Phe này dường như đã bắt đầu toan tính những phương án khác để gia tăng áp lực đối với Iran. Cho nên nhiều khả năng các bên sẽ nỗ lực đạt tiến triển nào đấy để nuôi dưỡng tiến trình.

PHẠM LỮ

TNO