Biến thể Omicron của SARS-CoV-2 báo động toàn cầu

AFP hôm qua 27.11 đưa tin Omicron được xếp vào nhóm biến thể gây lo lắng nhiều nhất của SARS-CoV-2, cùng với biến thể đang chiếm ưu thế trên toàn cầu là Delta và 3 biến thể yếu hơn Alpha, Beta và Gamma.

Trẻ em được tiêm vắc xin ở Israel ngày 23.11  AFP

Gia tăng nguy cơ tái nhiễm

Biến thể Omicron lần đầu tiên được phát hiện ở Botswana vào ngày 11.11 và được Nam Phi báo cho WHO vào ngày 24.11. WHO cho hay số ca mắc Omicron dường như gia tăng ở hầu hết các tỉnh của Nam Phi và biến thể này cũng đã được phát hiện ở Israel, Hồng Kông và Bỉ.

WHO cho hay phải mất nhiều tuần mới hoàn tất các nghiên cứu về Omicron để xem liệu có bất kỳ sự thay đổi nào trong việc lây nhiễm, mức độ nghiêm trọng và tác động tới vắc xin Covid-19, xét nghiệm và điều trị hay không. Tuy nhiên, WHO cảnh báo: “Biến thể này có số lượng đột biến lớn, trong đó có vài đột biến đang gây quan ngại… Bằng chứng ban đầu cho thấy nguy cơ tái nhiễm với biến thể này gia tăng so với các biến thể đáng lo ngại khác”.

Cũng trong ngày 26.11, TS Anthony Fauci, Cố vấn y tế trưởng của Chính phủ Mỹ, cho rằng một số đột biến ở Omicron “đang gây quan ngại, đặc biệt khi liên quan đến khía cạnh gia tăng nguy cơ lây nhiễm và có thể tránh được phản ứng của hệ miễn dịch”, theo CNN. Omicron có tới hơn 30 đột biến, trở thành biến thể có số lượng đột biến cao nhất từ trước đến nay ở protein gai. Cơ quan An ninh y tế Anh cảnh báo Omicron có protein gai không giống như protein gai trong vi rút gây Covid-19 lúc đầu mà các vắc xin dựa vào đó, gây ra nỗi lo về hiệu quả bảo vệ của những vắc xin hiện nay trước biến thể mới.

Trước quan ngại như trên, Công ty Moderna ngày 26.11 tuyên bố sẽ phát triển một loại liều tiêm tăng cường có tác dụng bảo vệ trước biến thể Omicron, theo Reuters. Công ty BioNTech thì cho hay hy vọng sẽ có thêm dữ liệu trong vòng hai tuần để giúp xác định liệu loại vắc xin Covid-19 được sản xuất cùng đối tác Pfizer có cần được điều chỉnh hay không. Tương tự, AstraZeneca thông báo đang kiểm tra tác động của Omicron đối với vắc xin và hỗn hợp kháng thể của công ty này.

Omicron là biến thể có số lượng đột biến cao nhất từ trước đến nay ở protein gai REUTERS

Lời nhắc nhở khẩn cấp

Sau khi WHO công bố việc xếp loại biến thể Omicron, nhiều nước thông báo dừng các chuyến bay hoặc thắt chặt biện pháp hạn chế đi lại đối với những người đến từ các nước phía nam châu Phi, khiến giá cổ phiếu của không ít hãng hàng không và những công ty khác giảm mạnh, theo Reuters. Trong số quốc gia thắt chặt việc đi lại đó có Thái Lan, Canada, Mỹ, Úc, Thụy Sĩ, Nhật Bản, Ấn Độ, Israel…

Tuy nhiên, nhà dịch tễ học Ben Cowling ở Đại học Hồng Kông cho rằng bây giờ mới thắt chặt các biện pháp đi lại nhằm phòng chống biến thể Omicron thì “có lẽ quá trễ” vì “rất có khả năng vi rút này đã có mặt ở nhiều nơi khác”.

Hiện nay có chưa tới 7% dân số ở những nước có thu nhập thấp được tiêm ít nhất 1 liều vắc xin Covid-19, trong khi nhiều nước phát triển đang tiêm liều tăng cường. “Không hỗ trợ tiêm vắc xin cho châu Phi Hạ Sahara đã khiến chúng ta gặp nguy cơ về biến thể Covid-19 mới, độc hại hơn. Thông tin về Omicron là lời nhắc nhở khẩn cấp về lý do chúng ta cần làm nhiều hơn nữa để tiêm chủng cho thế giới”, Tổng giám đốc Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) Kristalina Georgieva viết trên Twitter.Chuyên gia bệnh truyền nhiễm Richard Lessells ở Nam Phi cho rằng cần tập trung tiêm vắc xin cho thêm nhiều người ở những nơi đang gặp khó khăn trong việc tìm vắc xin để tiêm đủ liều cho người dân.

VĂN KHOA

TNO