Các nhân viên khử trùng một chợ hải sản ở Vũ Hán, Trung Quốc, vào tháng 3-2020 – Ảnh: Guardian

“Đây là cơ hội tốt nhất và có lẽ cũng là cơ hội cuối cùng để hiểu về nguồn gốc virus” – Hãng tin Reuters dẫn lời ông Mike Ryan, nhà khoa học hàng đầu của WHO, phát biểu vào ngày 13-10, khi tổ chức này công bố nhóm cố vấn mới để điều tra nguồn gốc virus corona chủng mới gây bệnh COVID-19.

Nhóm cố vấn khoa học về nguồn gốc các mầm bệnh mới (SAGO) này bao gồm 26 chuyên gia được chọn từ hơn 700 ứng viên.

Tiến sĩ Nguyễn Việt Hùng, nhà khoa học Việt Nam đồng lãnh đạo Chương trình Sức khỏe con người và động vật tại viện nghiên cứu chăn nuôi quốc tế tại Nairobi, là một trong số đó. Ông Hùng và một số chuyên gia kỳ cựu như Vladimir Dedkov, Farag Elmoubasher, Thea Fischer, Marion Koopmans và John Watson đã tham gia cuộc điều tra trước của WHO.

Nhóm SAGO sẽ thực hiện nhiệm vụ đánh giá các mầm bệnh mới và cách để ngăn chặn các đại dịch trong tương lai.

Theo nhà khoa học Maria Van Kerkhove của WHO, nhóm SAGO sẽ bắt tay ngay vào đánh giá những thông tin đã biết, những gì còn chưa rõ và điều gì cần phải làm ngay. “Tôi nghĩ nhóm SAGO sẽ đề xuất các nghiên cứu thêm ở Trung Quốc và có thể là các nơi khác” – bà Van Kerkhove nói.

Bà Van Kerkhove cũng kêu gọi Trung Quốc hỗ trợ điều tra, trong đó thông tin về xét nghiệm kháng thể của người dân ở Vũ Hán vào năm 2019 được đánh giá là “rất quan trọng”.

Tuy nhiên, trong ngày 13-10, đại sứ Trung Quốc tại Liên Hiệp Quốc, ông Chen Xu, nói rằng hoạt động của nhóm SAGO không nên bị “chính trị hóa”.

“Nếu định gửi các đội đến bất kỳ nơi nào khác, tôi cho rằng không nên đến Trung Quốc vì chúng tôi đã đón các nhóm quốc tế 2 lần rồi. Bây giờ nên gửi nhóm đến những chỗ khác” – ông Chen Xu nói.

Vào đầu tháng 8-2021, Bắc Kinh cũng bác bỏ đề xuất của WHO về việc mở cuộc điều tra mới về nguồn gốc dịch COVID-19.

Ngoài dịch COVID-19, thế giới đang đối mặt với những mầm bệnh mới nguy hiểm như Hội chứng hô hấp Trung Đông (MERS), cúm gia cầm, Ebola, Lassa, Marburg.

“Sự xuất hiện của các loại virus mới có khả năng làm bùng dịch và đại dịch là một điều tự nhiên. Dù virus corona chủng mới SARS-CoV-2 là virus mới nhất, nó không phải là virus cuối cùng. Việc hiểu các mầm bệnh đến từ đâu là điều quan trọng để ngăn các đợt bùng phát trong tương lai” – Tổng giám đốc WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus nhấn mạnh.