Tổng thống Mỹ Joe Biden vẫn bảo vệ quyết định rút quân khỏi Afghanistan trong một bài phát biểu ở Nhà Trắng vào ngày 16.8 sau khi lực lượng Taliban nhanh chóng giành quyền kiểm soát Kabul.

Tuy vậy, ông Biden cũng thừa nhận cuộc chiến ở nước ngoài lâu dài nhất của Mỹ đã dẫn đến những hình ảnh đau lòng. “Sau 20 năm, tôi biết rằng không có thời điểm nào thích hợp hơn để rút quân”, tổng thống Mỹ phát biểu.

Trong hai thập niên, các bên đã tiêu tốn hàng tỉ USD cho cuộc chiến ở Afghanistan với những tổn thất to lớn về nhân mạng. Dưới đây là những con số được The Washington Post tổng hợp.

Đây là năm Mỹ phát động cuộc chiến ở Afghanistan. Chiến dịch Tự do Bền vững bắt đầu vào ngày 7.10.2001 và nằm trong cuộc chiến chống khủng bố của Tổng thống George W. Bush sau vụ tấn công 11.9.2001.

Ngày 28.12.2014, các quan chức quân sự Mỹ và NATO đã tổ chức một buổi lễ tại thủ đô Kabul của Afghanistan để đánh dấu sự kiện được cho là kết thúc cuộc chiến. Trong tuyên bố thông báo rút quân, Tổng thống Barack Obama gọi đây là “cột mốc quan trọng đối với đất nước” và Mỹ hiện đã an toàn hơn.

Là số năm quân đội Mỹ đã ở Afghanistan, được cho là lần lâu nhất Mỹ triển khai lực lượng ở nước ngoài. Sau năm 2014, vẫn còn một ít, khoảng vài ngàn binh sĩ Mỹ và NATO, ở lại sau khi chuyển giao trách nhiệm cho các lực lượng quốc gia Afghanistan.

Là số binh sĩ Mỹ đang ở Kabul tính đến ngày 19.8, theo Lầu Năm Góc. Cuối tuần trước, chính quyền Biden thông báo sẽ gửi thêm binh sĩ đến Afghanistan để giúp sơ tán một phần Đại sứ quán Mỹ ở Kabul và đảm bảo rút quân an toàn.

Là số tổng thống Mỹ đã nắm quyền trong suốt cuộc chiến Afghanistan.

Là số quân nhân Mỹ đã phục vụ tại Afghanistan từ tháng 10.2001, theo Bộ Quốc phòng Mỹ.

Là số quân nhân Mỹ đã thiệt mạng ở Afghanistan tính đến tháng này, theo Bộ Quốc phòng. Trong khi đó, con số Tổng Thanh tra Đặc biệt của Mỹ về Tái thiết Afghanistan (SIGAR) đưa ra là 2.443 người chết.

Là số quân nhân Mỹ bị thương trong chiến tranh, theo Bộ Quốc phòng. Con số SIGAR thống kê là 20.666.

Là số binh sĩ quân đội và cảnh sát Afghanistan thiệt mạng trong cuộc xung đột, theo báo cáo hồi tháng 4 của Viện Watson về các vấn đề quốc tế và công cộng của Đại học Brown.

Là số thường dân Afghanistan thiệt mạng, theo dự án Tổn thất Chiến tranh của Đại học Brown. Phái bộ Hỗ trợ của Liên Hiệp Quốc tại Afghanistan cũng cho biết chỉ trong nửa đầu năm 2021, đã có 1.659 thường dân Afghanistan thiệt mạng và 3.524 người bị thương, tăng 47% so với cùng kỳ năm ngoái.

Là số quốc gia, bao gồm thành viên NATO và các quốc gia khác, đã tham gia chiến dịch trong cuộc xung đột ở Afghanistan.

Là số binh sĩ của quân đội đồng minh khác, ngoài Mỹ, đã thiệt mạng ở Afghanistan tính đến tháng 4, theo Đại học Brown.

Là số nhân viên cứu trợ nhân đạo thiệt mạng trong cuộc xung đột tính đến tháng 4 do Đại học Brown thống kê.

Là số nhà báo và nhân viên truyền thông thiệt mạng ở Afghanistan từ năm 2001 đến 2021, theo tổ chức Ủy ban Bảo vệ Nhà báo.

51.191

Là số thương vong ước tính của các tay súng chống chính phủ ở Afghanistan, Đại học Brown cho biết.

Là số người thiệt mạng trong vụ tấn công khủng bố ngày 11.9.2001, theo Bảo tàng Tưởng niệm 11.9.

Tổng chi phí Mỹ đã bỏ ra cho cuộc chiến ở Afghanistan, bao gồm các hoạt động ở cả Afghanistan và Pakistan, là hơn 2.000 tỉ USD, Đại học Brown thống kê. Số tiền này đã bao gồm một số chi phí tái thiết nhưng chưa tính đến chi phí chăm sóc suốt đời cho các cựu binh Mỹ hoặc lãi suất của số tiền đã vay để dùng trong cuộc chiến.

Số tiền Mỹ cung cấp cho các chương trình tái thiết ở Afghanistan từ năm 2002 là hơn 145 tỉ USD, theo SIGAR. Quỹ này được dùng cho một loạt dự án, bao gồm xây dựng Lực lượng An ninh Quốc gia Afghanistan, chấn chỉnh công tác quản trị và chống ma túy.

Là số quân nhân Afghanistan được Mỹ huấn luyện cho đến nay.

Là số người tị nạn Afghanistan được ghi nhận đã rời khỏi đất nước. Tuy vậy, con số thực có thể cao hơn nhiều, theo Cao ủy Liên Hiệp Quốc về người tị nạn (UNHCR). Cơ quan này cho biết tính đến tháng 7.2021, người Afghanistan là nhóm người tị nạn lớn thứ hai trên thế giới. Iran và Pakistan hiện phải tiếp nhận gần 90% nhóm người này.

Là số người Afghanistan phải rời bỏ nhà cửa và đến nơi khác trong nước từ đầu năm 2021 do bạo lực và mất an ninh. Tổng số người Afghanistan phải di tản trong nước là hơn 3,5 triệu người, theo UNHCR.

Là thứ hạng của Afghanistan trên 189 quốc gia trong bảng xếp hạng Chỉ số Phát triển Con người (HDI) do Chương trình Phát triển của Liên Hiệp Quốc (UNDP) công bố. Theo HDI, khoảng 56% dân số Afghanistan sống trong cảnh nghèo đói và tuổi thọ trung bình của người dân nước này là 64.

Là số trẻ em ở Afghanistan không được đến trường, 60% trong số đó là trẻ em gái, theo Quỹ Nhi đồng Liên Hiệp Quốc (UNICEF).

Là tỷ lệ người Mỹ trong tuần này cho rằng cuộc chiến ở Afghanistan không đáng phải diễn ra, theo cuộc thăm dò ý kiến từ Trung tâm Nghiên cứu Các vấn đề Công cộng NORC của AP. Cuộc thăm dò được thực hiện từ ngày 12 đến 16.8. Khi cuộc chiến bắt đầu vào năm 2001, khoảng 88% người Mỹ ủng hộ Mỹ đưa quân đến Afghanistan, theo một cuộc thăm dò của Gallup vào thời điểm đó.