Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Bùi Thanh Sơn dự Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 54 (AMM-54) ngày 2-8 – Ảnh: BNG

Đây là nội dung tại Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 54 (AMM-54), khai mạc ngày 2-8 theo hình thức trực tuyến.

Tại hội nghị, các bộ trưởng trao đổi về tiến trình xây dựng Cộng đồng ASEAN, quan hệ đối ngoại của ASEAN và các vấn đề khu vực, quốc tế cùng quan tâm.

Sự kiện này mở đầu cho chuỗi hơn 20 hội nghị cấp bộ trưởng ngoại giao của ASEAN và giữa ASEAN với các đối tác trong khuôn khổ ASEAN+1, ASEAN+3, Cấp cao Đông Á (EAS) và Diễn đàn khu vực ASEAN (ARF) từ ngày 2 tới 6-8.

Ngày 2-8, các nước hoan nghênh các sáng kiến như Lá chắn ASEAN (ASEAN SHIELD) tăng cường sức mạnh tổng hợp của ASEAN ứng phó với các thảm họa thiên tai, thúc đẩy chủ nghĩa đa phương, Chiến lược hợp nhất cách mạng công nghiệp 4.0 cho ASEAN.

Bộ trưởng các nước cho rằng những hoạt động nâng cao ý thức và bản sắc Cộng đồng ASEAN có ý nghĩa thiết thực, đóng góp cho đoàn kết, hỗ trợ, chia sẻ giữa các nước, đồng thời nâng cao tinh thần tự cường, chủ động và hiệu quả của ASEAN trước các thách thức đang đặt ra.

Ứng phó và phục hồi sau đại dịch là nội dung được các bộ trưởng trao đổi nhiều, trước thực trạng dịch bệnh COVID-19 tái bùng phát ở nhiều nước trong khu vực, cùng với sự xuất hiện của các biến thể mới.

Các bộ trưởng nhấn mạnh cần đẩy mạnh hợp tác ứng phó, đặc biệt về vắc xin. Các nước đề nghị khẩn trương triển khai Kế hoạch hành động ASEAN về an ninh và tự cường vắc xin, Kho dự phòng vật tư y tế ASEAN về ứng phó các tình huống y tế công cộng khẩn cấp, cũng như Khung phục hồi tổng thể ASEAN.

Tại hội nghị, các nước đã trao đổi sâu rộng về nhiều vấn đề khu vực và quốc tế cùng quan tâm như Biển Đông, bán đảo Triều Tiên, và Trung Đông.

Trước các diễn biến phức tạp tại Biển Đông, các bộ trưởng tái khẳng định tầm quan trọng của duy trì hòa bình, an ninh, ổn định, an toàn và tự do hàng hải, hàng không ở Biển Đông.

Các bộ trưởng bày tỏ quan ngại về tình trạng bồi đắp và các sự việc nghiêm trọng, trong đó có vấn đề gây tổn hại đến môi trường biển.

Họ khẳng định lập trường nhất quán về giải quyết các tranh chấp bằng biện pháp hòa bình trên cơ sở luật pháp quốc tế, bao gồm Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật biển (UNCLOS) 1982, kêu gọi kiềm chế, không quân sự hóa, không sử dụng hoặc đe dọa sử dụng vũ lực.

Hội nghị cũng tái khẳng định tầm quan trọng của việc thực hiện đầy đủ và hiệu quả Tuyên bố ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC), hoan nghênh việc nối lại đàm phán Bộ quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC) giữa ASEAN và Trung Quốc.

Các bên nhấn mạnh sự cần thiết duy trì môi trường thuận lợi cho đàm phán COC và tiếp tục nỗ lực hướng tới bộ COC hiệu quả, thực chất, phù hợp với luật pháp quốc tế, bao gồm UNCLOS 1982.

Các nước nhấn mạnh cần triển khai toàn diện và kịp thời Đồng thuận 5 điểm tại Hội nghị các nhà lãnh đạo ASEAN tháng 4-2021, khẳng định mong muốn của ASEAN về việc hỗ trợ Myanmar vượt qua khó khăn, tìm kiếm giải pháp cho những phức tạp hiện nay vì lợi ích của người dân.

Bộ Ngoại giao Việt Nam cho biết các nước cũng dành nhiều thời gian trao đổi về đặc phái viên của chủ tịch ASEAN tới Myanmar.

“Các bộ trưởng nhất trí cần khẩn trương triển khai hỗ trợ nhân đạo cho Myanmar ứng phó với đại dịch COVID-19 thông qua Trung tâm Điều phối ASEAN về hỗ trợ nhân đạo và quản lý thiên tai (AHA)”, Bộ Ngoại giao cho biết.