Bộ GD-ĐT đã có hướng dẫn rất kỹ để các hội đồng thi thực hiện theo đúng quy chế. Bao gồm phần chấm thi tự luận và chấm thi trắc nghiệm.

Phần chấm thi tự luận thực hiện theo quy chế là một bài thi phải được 2 giám khảo ở 2 tổ chấm khác nhau, đây là quy trình chấm hai vòng độc lập, bài thi phải được giám khảo 1 chấm trước, sau đó bài sẽ trả về cho tổ thư ký để chuyển bài thi đó sang cho giám khảo 2. Giám khảo 2 chấm thi xong lại trả lại cho tổ thư ký. Khi có đủ điểm của 2 giám khảo chấm thì thực hiện việc thống nhất điểm.

Lúc đó một bộ phận thống nhất điểm hoặc có thể cho tổ trưởng của tổ chấm thứ 2 chủ động thống nhất điểm của bài thi. Như vậy, một bài thi sẽ được 2 cán bộ chấm thi chấm độc lập, đảm bảo tính minh bạch, khách quan. Trường hợp có độ chênh lớn mà 2 giám khảo không thống nhất điểm được thì phải có sự chỉ đạo thống nhất của người thứ 3. Với tinh thần như thế mà giám khảo làm việc nghiêm túc, chặt chẽ thì khó có thể xảy ra gian lận.

Ngoài ra, Bộ GD-ĐT cũng đã chỉ đạo mỗi điểm thi phải chấm kiểm tra ít nhất 5% số lượng bài thi của tỉnh đó. Chúng tôi cũng nâng lên quan điểm là việc chấm phúc khảo cũng thể hiện trách nhiệm của hội đồng chấm thi.

Quan trọng hơn nữa là Bộ cũng đưa ra quy chế bắt buộc phải chấm chung trong toàn ban chấm ít nhất là 10 bài để thống nhất nhận thức, nhận định, tình hình, đáp án, biểu điểm của hướng dẫn chấm.

Bộ GD-ĐT đã chỉ đạo ban làm đề thi sẽ phải ban hành hướng dẫn chấm rất kỹ và chi tiết về biểu điểm tương ứng với đề thi đó. Do vậy, sự điều chỉnh điểm dẫn đến chênh lệch ở trong một câu rất ít. Nếu cứ thực hiện đúng theo hướng dẫn chấm là đảm bảo sự công bằng, không có sự chênh lệch, không khác nhau về nhận thức.

Chủ trương của Bộ GD-ĐT là chấm thi xong đợt nào thì sẽ công bố kết quả của đợt đó, tránh chờ đợi không cần thiết.

Ông Nguyễn Hữu Độ (thứ ba từ phải) kiểm tra thi ngày 8.7 tại điểm thi ở Hưng Yên ẢNH: QUỲNH TRANG

Hiện nay thì chưa nói gì đến việc thời gian cụ thể nào sẽ tổ chức thi đợt 2 vì dịch bệnh vẫn diễn biến phức tạp. Tuy nhiên, Bộ GD-ĐT sẽ không thể tự quyết định được việc này mà phải dựa trên đề xuất của các địa phương, thời gian nào thì phù hợp cho việc tổ chức thi và đã đảm bảo an toàn phòng dịch. Toàn quốc có 23.569 thí sinh (TS) bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19 không thể dự thi, chiếm tỷ lệ 2,31%, tập trung ở 39 tỉnh, thành phố.

Như vậy, Bộ sẽ phải tập hợp đề xuất và họp bàn với tất cả các tỉnh có TS thi đợt 2 căn cứ vào thực tế dịch bệnh ở địa phương và chọn một thời điểm phù hợp với đa số. Mong muốn của Bộ là cùng với giải pháp quyết liệt của Chính phủ, của từng địa phương trong việc chống dịch thời gian tới thì TS thi đợt 2 sẽ không phải chờ đợi quá lâu, ảnh hưởng tới tâm lý của các em cũng như công tác xét tuyển của các trường ĐH, CĐ…

Số lượng TS thi đợt 2 chỉ chiếm tỷ lệ rất nhỏ so với đợt 1 nên các giải pháp cũng có thể linh động hơn. Ví dụ, đến thời điểm thi đợt 2 mà có địa phương chưa đẩy lùi được dịch bệnh hoàn toàn thì có thể chuyển toàn bộ TS sang một địa điểm khác an toàn để tổ chức thi. Việc đi lại, ăn ở của TS sẽ do địa phương lo liệu.

Năm ngoái kỳ thi đợt 2 được tổ chức gộp giữa các địa phương lân cận. Tôi cho rằng mô hình đó chắc chắn là rất nên làm trong năm nay, giúp giảm kinh phí và vất vả cho các địa phương.

TS diện F0 dù được miễn thi và xét đặc cách tốt nghiệp THPT trong đợt này nhưng nếu các em khỏi bệnh và có nhu cầu thi để dùng kết quả đó tuyển sinh ĐH có được không?

Nếu TS diện F0 ở đợt 1 của kỳ thi nhưng đến thời điểm thi đợt 2 đã khỏi bệnh, trở thành TS không “có F” thì hoàn toàn có quyền tham dự kỳ thi. Tuy nhiên, các em đã thuộc diện được xét đặc cách tốt nghiệp nên nguyên tắc là việc thi đợt 2 hay không là hoàn toàn tự nguyện.

Tại sao không giao kỳ thi để xét tốt nghiệp THPT cho các địa phương còn việc tuyển sinh ĐH, CĐ là do các cơ sở đào tạo? TP.HCM từng đề xuất với Bộ GD-ĐT về việc này để chủ động trong việc thi, xét tốt nghiệp THPT. Bộ GD-ĐT có quan điểm thế nào về đề xuất này?

Bộ cũng đồng ý với đề xuất phải hướng tới việc phân cấp kỳ thi về cho địa phương, nhưng việc phân cấp phải có lộ trình khi có đủ các điều kiện quan trọng. Trước hết là phải đảm bảo công bằng trong cách ra đề thi. Phải đảm bảo đề thi của tất cả các địa phương đều có một chuẩn chung, mức độ đánh giá công bằng, có cùng chuẩn đầu ra phù hợp để công nhận tốt nghiệp THPT. Thực tế các năm qua Bộ đang làm theo hướng phân cấp kỳ thi về cho các địa phương. Hiện chủ yếu Bộ chỉ ban hành quy chế, ra đề thi và như vậy nên phải tổ chức thi cùng một thời điểm.