Ngày 9.6, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) tiếp tục giảm mạnh tỷ giá trung tâm 23 đồng/USD, xuống còn 23.107 đồng/USD. đây là mức giảm khá mạnh kể từ đầu năm đến nay. Tỷ giá giao dịch ngoại tệ của các ngân hàng (NH) trên thị trường liên NH xoay quanh mức 22.960 – 22.970 đồng/USD sau cú giảm mạnh giá mua từ Sở Giao dịch NHNN phiên trước đó, ngày 8.6 với mức giảm 150 đồng/USD mua vào, xuống còn 22.975 đồng/USD. Mức giảm này mạnh nhất từ trước đến nay khiến thị trường ngoại tệ bất ngờ. Bởi đợt giảm giá mua gần đây nhất của Sở Giao dịch NHNN hồi tháng 11.2020 cũng chỉ 50 đồng/USD. Theo đó, Sở Giao dịch mua USD với giá 22.975 đồng cho các giao dịch mua ngoại tệ với kỳ hạn 6 tháng. phương thức này được áp dụng từ đầu năm nay.

Động thái này từ NHNN khiến các NH đồng loạt giảm giá đồng bạc xanh xuống thấp hơn từ 90 – 100 đồng/USD so với đầu tuần. Cụ thể, Vietcombank mua USD còn 22.830 – 22.860 đồng/USD và bán ra 23.060 đồng/USD; Eximbank mua vào còn 22.850 – 22.870 đồng/USD và bán ra 23.060 đồng/USD… Các NH đã giảm khoảng 140 – 150 đồng/USD, tương ứng 0,6% so với cuối năm 2020. Giá USD trên thị trường tự do tiếp tục giảm sâu. Ngày 9.6, USD tự do giảm thêm 10 đồng/USD, xuống còn 23.090 đồng/USD mua vào và bán ra 23.110 đồng/USD. Đồng bạc xanh tiếp tục nâng mức giảm lên gần 1.000 đồng/USD so với mức đỉnh đạt được vào cuối tháng 3 ở 24.100 đồng/USD.

Giới kinh doanh ngoại hối NH tỏ ra khá bất ngờ với quyết định điều chỉnh giảm giá mua USD của NHNN vào thời điểm hiện nay. Trưởng phòng kinh doanh ngoại hối của một nhà băng phân tích, quyết định giảm giá mua USD từ NHNN có lẽ là do con số nhập siêu tháng 5 vừa được công bố 2 tỉ USD. Tính chung 5 tháng đầu năm nhập siêu 369 triệu USD. Trong đó, khu vực kinh tế trong nước nhập siêu 12,74 tỉ USD; khu vực có vốn đầu tư nước ngoài (kể cả dầu thô) xuất siêu 12,37 tỉ USD. Việc giảm giá USD sẽ hỗ trợ cho các DN nhập khẩu trong thời gian tới.

Liên quan giá đồng bạc xanh trên thị trường tự do giảm mạnh từ cuối tháng 3 đến nay một cách khó hiểu, theo vị trưởng phòng nói trên, mới đây NHNN cho phép cá nhân mua ngoại tệ giao ngay cho nhu cầu học tập, chữa bệnh ở nước ngoài; đi công tác, du lịch, thăm viếng ở nước ngoài nên có tình trạng cá nhân mua USD từ NH (giá thấp) với đầy đủ chứng từ để bán ra thị trường tự do hưởng chênh lệch. Điều này giúp cho giá USD trong và ngoài NH rút ngắn từ mức 1.000 đồng/USD vào cuối tháng 3 xuống còn vài chục đồng như hiện nay.

Theo một chuyên gia tài chính, việc giảm giá mua vào USD của NHNN có thể từ cán cân thanh toán đổi chiều, nhập siêu trở lại. Nhưng chưa chắc thị trường đã “chiều lòng” cơ quan quản lý. Bằng chứng là NHNN giảm 150 đồng/USD mà các NH chỉ giảm thấp hơn một chút.

“Về lý thuyết, đồng tiền nội địa tăng giá so với đồng tiền của các đối tác thương mại thì có lợi cho nhập khẩu và không có lợi cho xuất khẩu. Nhưng tăng trưởng xuất khẩu do khối đầu tư nước ngoài (FDI) chiếm phần lớn nên bản chất cũng là nhập rồi xuất đi chứ dòng tiền không vào Việt Nam. Trong khi đó, khu vực kinh tế trong nước nhập siêu mạnh hơn trước đây, luôn nhập nhiều hơn xuất. Nên giảm giá USD có lợi cho nhập khẩu, giúp giá hàng hóa được rẻ hơn phần nào kiểm soát được lạm phát trong thời gian tới”, vị này nói.

Trước động thái giảm giá USD, tăng giá tiền đồng, GS Trần Ngọc Thơ (Đại học Kinh tế TP.HCM) nhận xét NHNN đã có những bước linh hoạt hơn trong điều hành tỷ giá theo thị trường. Khi lạm phát ở mức thấp như hiện nay và dự kiến dưới 4% trong năm 2021, tăng trưởng kinh tế dương thì việc tiền đồng tăng giá là điều tất nhiên. Ở đây, NHNN điều chỉnh tỷ giá kỳ hạn nên đây cũng có thể là tín hiệu tỷ giá có thể tăng nhưng cũng có thể giảm trong thời gian tới. Điều này không có gì phải lo ngại. Khi biên độ tỷ giá rộng và linh hoạt hơn thì tùy vào tình hình thực tế của kinh tế có thể điều chỉnh. Giá USD giảm sẽ hỗ trợ cho nhập khẩu. điều này có thể dẫn đến tình trạng nhập khẩu tiếp tục gia tăng trong thời gian tới nhưng lúc này USD có thể tăng giá trở lại.

Đại diện NHNN cho hay việc điều chỉnh tỷ giá mua vào USD nhằm phù hợp với diễn biến thị trường và linh hoạt hơn. Qua theo dõi 2 ngày nay, giá USD trên thị trường cũng xuống theo động thái này nhưng không có những phản ứng quá dữ dội, thể hiện mức giá mới phù hợp hơn với cung – cầu thị trường. Giá USD thời gian tới có giảm hay không còn do thị trường quyết định. NHNN giảm giá đồng bạc xanh 150 đồng nhưng 2 ngày nay NH thương mại chỉ giảm một nửa mức này. Điều đó chứng tỏ thị trường tự quyết định giá, chứ không đến mức giảm ngay lập tức 150 đồng/USD. Điều này cũng tạo dư địa cho thị trường hoạt động và quyết định tỷ giá giao dịch.

“Không nên so sánh giá mua USD của NHNN hiện nay thấp hơn so với NH thương mại. NHNN mua ngoại tệ kỳ hạn 6 tháng, còn NH thương mại là mua giao ngay và mua kỳ hạn nên họ phải tự quy đổi giá giao ngay trên cơ sở cung cầu và đặc biệt là chênh lệch lãi suất giữa tiền đồng và ngoại tệ. Phải mất vài ngày tới để thị trường điều chỉnh mặt bằng giá mới”, vị đại diện NHNN nói.