Hôm 23.5, Tổng thống Belarus Alexander Lukashenko gây ra cơn phẫn nộ trong cộng đồng quốc tế bằng cách ra lệnh điều một chiến đấu cơ ép một máy bay dân sự chở khoảng 170 người, trong đó có nhà hoạt động đối lập Roman Protasevich (26 tuổi) và bạn gái Sofia Sapega, đang bay từ thành phố Athens (Hy Lạp) đến thành phố Vilnius (Lithuania) đổi hướng và hạ cánh xuống thủ đô Minsk, theo AFP.

Chính quyền Belarus lập luận họ hành động như thế nhằm đảm bảo an toàn cho chuyến bay sau khi nhận được thông tin có bom trên máy bay. Tuy nhiên, giới chức đã không tìm thấy có quả bom nào sau khi máy bay bị ép hạ cánh ở Minsk, thay vào đó nhà hoạt động Protasevich và cô Sapega lai bị bắt.

Giới lãnh đạo phương Tây cáo buộc giới chức Belarus cướp một máy bay châu Âu. “Đó hành vi gây căm phẫn, (Tổng thống) Lukashenko và chính quyền của ông ấy phải biết hành động đó sẽ gây ra những hậu quả nghiêm trọng”, Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen nhấn mạnh, theo AFP.

Trong cuộc họp ở Brussels ngày 24.5, giới lãnh đạo châu Âu đáp trả bằng cách cấm các hãng hàng không của Belarus hoạt trong không phận EU và yêu cầu các hãng hàng không EU không cho máy bay bay trong không phận Belarus.

Trước đó đã có một số nước và hãng hàng không thông báo sẽ cắt các liên kết với Belarus. EU còn tuyên bố sẽ áp dụng biện pháp trừng phạt kinh tế đối với giới chức Belarus và bổ sung 88 nhân vật thuộc chính quyền Belarus và 7 công ty vào một danh sách đen về nạn trấn áp phe đối lập. Giới lãnh đạo EU cũng yêu cầu “thả ngay lập tức” Protasevich và Sapega.

EU có động thái như trên khi truyền hình nhà nước Belarus phát một đoạn video 30 giây về nhà hoạt động Protasevich, khẳng định ông này đang bị giam ở Minsk và “nhận tội” đối với cáo buộc tổ chức các cuộc nổi loạn.

Ngoài ra, Tổng thống Mỹ Joe Biden sáng nay 25.5 (theo giờ Việt Nam) cũng đã lên án vụ Belarus ngăn chặn máy bay thương mại nói trên, thuộc hãng hàng không Ryanair, và bắt giữ nhà hoạt động Protasevich. Tổng thống Biden cho biết thêm ông đã chỉ đạo các cố vấn đưa ra các lựa chọn để bắt những người liên quan chịu trách nhiệm.

Trong khi đó, Belarus khẳng định đã hành động hợp pháp về vụ buộc máy bay Ryanair đổi hướng và hạ cánh ở Minsk, cáo buộc phương Tây đưa ra “các cáo buộc không có căn cứ” vì những lý do chính trị, theo AFP.