Ủy ban EU lại vừa một lần nữa khởi kiện Ba Lan tại Tòa án châu Âu. Nội dung khiếu kiện vẫn là chuyện cải cách tư pháp ở Ba Lan, cụ thể liên quan việc bổ nhiệm và sa thải, quyền hạn và nghĩa vụ của các thẩm phán, chánh án tại các cấp tòa án ở Ba Lan mà EU cho rằng như thế sẽ không đảm bảo tính độc lập của tòa án trong thực thi tư pháp.

Đối với EU, tính độc lập của tòa án trong hoạt động xét xử là biểu hiện đặc trưng và cốt lõi của nền dân chủ và nhà nước pháp quyền. EU muốn dùng phán xử của cấp tòa án cao nhất của EU để buộc Ba Lan một khi đã tham gia EU thì phải chấp nhận “nhập gia tùy tục”.

Nội bộ EU vốn đã lục đục và phân rẽ vì bất đồng quan điểm giữa EU với một số thành viên, trong đó có Ba Lan, về dân chủ, nhân quyền và nhà nước pháp quyền. Nhưng một khi các bên liên quan đưa nhau ra tòa án thì đâu khác gì tự vạch áo cho người xem lưng. EU chủ ý dùng vụ việc này để cảnh báo và răn đe các thành viên khác, ngăn ngừa hình thành tiền lệ thành viên có thể bất chấp nguyên tắc và tiêu chí chung của liên minh.

Bên cạnh đó, còn một lý do quan trọng khác khiến EU phải đưa ra biện pháp kiện Ba Lan. Đó là nội bộ có yên ổn thì EU mới không bị khó xử về đối ngoại. Một khi để cho Ba Lan hay thành viên khác tự ý muốn làm gì cũng được, thì EU làm sao có thể phê trách đối tác như Trung Quốc hay Nga chẳng hạn khác về dân chủ, nhân quyền và nhà nước pháp quyền.