Ngày 22.3, thông tin từ Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu thuỷ sản Việt Nam (VASEP), tính đến nửa đầu tháng 2 năm nay, tổng giá trị xuất khẩu cá tra sang thị trường Trung Quốc – Hồng Kông đạt 13,55 triệu USD (chiếm 8,5% tổng giá trị xuất khẩu cá tra), giảm 38,6% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, giá trị xuất khẩu cá tra sang thị trường Hồng Kông giảm 40,5%.

Theo VASEP, sự sụt giảm này là hệ lụy của cả năm 2020, xuất khẩu sang thị trường này gặp nhiều cản trở trong đó có dịch Covid-19. Ngay từ đầu năm 2020, việc các nhà máy chế biến thủy sản Trung Quốc quay trở lại sản xuất muộn, gián đoạn giao thương do vi rút Corona đã khiến giá trị xuất khẩu cá tra sang thị trường này đột ngột giảm sút.

Sang cuối quý 2 và đầu quý 3 năm 2020, xuất khẩu cá tra sang Trung Quốc mới nhộn nhịp trở lại. Tháng 10.2020, giá xuất khẩu cá tra phile đông lạnh sang Trung Quốc – Hồng Kông bất ngờ tăng vọt lên mức 2,52 USD/kg. Mức giá này cao hơn nhiều so với cùng kỳ năm trước và cao hơn hẳn so với các tháng trong năm, dao động từ 1,55 – 1,65 USD/kg.

Tuy nhiên, sau đó, chính sách kiểm soát dịch bệnh qua đường biên từ phía Trung Quốc tại các cảng, cửa khẩu nhập đối với hàng thực phẩm đã khiến xuất khẩu cá tra Việt Nam và nhiều mặt hàng đông lạnh khác của các nước bị ngưng trệ. Cụ thể, từ quý cuối năm 2020, chính quyền tỉnh Quảng Tây (Trung Quốc) là địa phương có đường biên giới giáp với 4 tỉnh Quảng Ninh, Lạng Sơn, Cao Bằng, Hà Giang của Việt Nam, đã đưa ra một số yêu cầu tăng cường quản lý hoạt động nhập khẩu thực phẩm đông lạnh.

Theo đó, mặt hàng thực phẩm đông lạnh nhập khẩu nếu không có đủ 4 loại giấy chứng nhận kiểm nghiệm, kiểm dịch hàng hóa nhập khẩu, chứng nhận khử trùng, thông tin truy xuất nguồn gốc hợp pháp và xét nghiệm axit nucleic âm tính với Covid-19, sẽ không được phép tiêu thụ trên thị trường. Thực phẩm đông lạnh nhập khẩu vào Quảng Tây qua các cửa khẩu, cảng biển khi bảo quản, tiêu thụ và gia công trên địa bàn phải được nhập kho giám sát tập trung của địa phương, thực hiện lấy mẫu axit nucleic, khử trùng toàn bộ bề mặt hàng hóa, quản lý truy xuất nguồn gốc hàng hóa. Với các sản phẩm đã thực hiện công tác trên tại tỉnh, thành phố khác của Trung Quốc vẫn phải nhập kho để đối chiếu, sau đó có thể tiêu thụ hoặc gia công…

Năm 2020, có gần 145 doanh nghiệp, hợp tác xã xuất cá tra sang thị trường Trung Quốc, 40 doanh nghiệp xuất khẩu sang thị trường Hồng Kông, trong đó, 3 doanh nghiệp có giá trị xuất khẩu lớn nhất sang thị trường Trung Quốc gồm: IDI Corp, Vĩnh Hoàn Corp và TG Fishery. Sang thị trường Hồng Kông có 3 doanh nghiệp xuất khẩu lớn nhất là IDI Corp, Vĩnh Hoàn Corp, VDTG Food.