Cụ thể, theo HoRea, đến cuối năm 2020, Sở Tài nguyên Môi trường đã cấp 11.114 “sổ hồng”. Riêng 02 tháng đầu năm 2021, đã cấp 3.265 “sổ hồng” cho khách hàng của các dự án nhà ở thương mại.

Trước đó, báo Thanh Niên đã tổ chức Hội thảo “Tắc tiền sử dụng đất ngày 10.9.2020 với sự tham dự của đại diện nhiều doanh nghiệp bất động sản lớn trên địa bản TPHCM và rất nhiều người dân bị “treo” giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở (sổ hồng). Tình trạng này khiến ngân sách thất thu, chủ đầu tư bất đắc dĩ “bội tín” với khách hàng vì không thể đóng tiền sử dụng đất để làm sổ đỏ… dẫn tới khiếu kiện, biểu tình, gây hoang mang bất ổn cho thị trường. Đáng nói, trong khi Cục thuế nhiều địa phương liên tục “bêu tên” các doanh nghiệp nợ thuế thì tại TP.HCM và nhiều tỉnh, thành khác, doanh nghiệp muốn đóng tiền sử dụng đất lại không hề đơn giản. Nghịch lý này đã tồn tại suốt mấy năm nay dù không ít kiến nghị, đề xuất phương án giải quyết của HoRea và chính doanh nghiệp… đã nhiều lần được gửi đến cấp có thẩm quyền.

Hội thảo do báo Thanh Niên tổ chức đã góp phần đẩy nhanh quy trình cấp sổ hồng bị treo lưu cữu tại TPHCM. Ảnh : Độc Lập

Tại Hội thảo, đại diện các doanh nghiệp bất động sản đã chia sẻ những nguyên nhân dẫn tới tình trạng này như quy trình thủ tục quá nhiêu khê; cán bộ có thẩm quyền sợ trách nhiệm, không ký duyệt; quy định pháp luật chồng chéo; vướng mắc trong công tác thanh tra việc quản lý, sử dụng đất và rà soát cổ phần hóa doanh nghiệp… Thế nên, chỉ tính riêng tại TP.HCM có hàng trăm dự án rơi vào tình trạng “nợ” sổ đỏ dù chủ đầu tư đã nỗ lực phối hợp với cơ quan Nhà nước. Trong đó, có nhiều dự án đã hoàn thành thủ tục pháp lý, có dự án đã triển khai công tác định giá đất gần 5 năm, thậm chí có dự án chủ đầu tư đã hoàn tất việc tạm nộp tiền sử dụng đất 3 – 4 năm nhưng vẫn đang tiếp tục phải chờ…

5 ngày sau Hội thảo, Sở Tài nguyên- Môi trường TPHCM đã tổ chức lễ trao 1.000 sổ đỏ cho người dân và công việc này được đẩy mạnh trong suốt thời gian qua như nói trên. Tuy nhiên theo ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch HoRea : Mặc dù Sở Tài nguyên và Môi trường đã có nhiều cố gắng nhưng vẫn còn khoảng 20.000 căn hộ nhà chung cư chưa được cấp sổ hồng.

Để đẩy mạnh công tác cấp sổ hồng, HoRea đề nghị một số giải pháp tháo các nút thắt trong công tác này. Thứ nhất, đối với trường hợp chủ đầu tư dự án có sai phạm về đầu tư, xây dựng, kinh doanh, về thế chấp tài sản, nhưng căn hộ mà khách hàng mua vẫn phù hợp với quy hoạch, thiết kế, thì tách riêng phần sai phạm của chủ đầu tư để xử lý theo quy định của pháp luật và UBND TP xem xét, chỉ đạo “ưu tiên” giải quyết cấp “sổ hồng” trước cho khách hàng đã thực hiện đầy đủ nghĩa vụ theo hợp đồng mua nhà, vì khách hàng là bên ngay tình, vô can, để đảm bảo quyền lợi của người mua nhà.

 Thứ 2, đối với trường hợp chủ đầu tư dự án có thể phải thực hiện nghĩa vụ tài chính, nộp tiền sử dụng đất bổ sung (nếu có), thì đây là quan hệ giữa chủ đầu tư dự án với cơ quan nhà nước, không liên quan đến trách nhiệm, nghĩa vụ của khách hàng mua nhà, thì đề nghị tách ra xử lý riêng và UBND TP xem xét, chỉ đạo “ưu tiên” giải quyết cấp “sổ hồng” trước cho khách hàng.

Thứ 3, UBND TP chỉ đạo Sở Tài nguyên Môi trường, Sở Tài chính xem xét, sớm giải quyết các dự án đã “tạm nộp” tiền sử dụng đất theo quy định và xử lý việc chậm nộp tiền sử dụng đất đối với trường hợp này sau.

Đặc biệt, HoRea cũng đề nghị trao đổi, thảo luận với Sở Tài nguyên Môi trường về việc không thu thêm tiền sử dụng đất đối với phần diện tích đất làm hồ bơi, vườn hoa, lối đi nội bộ, bãi đậu xe nổi… phục vụ trực tiếp cho dự án nhà chung cư và cả cư dân ngoài nhà chung cư, đã thực hiện xác định giá đất theo phương pháp thặng dư và đã được Ủy ban nhân dân thành phố ban hành “Quyết định về duyệt Phương án xác định giá đất cụ thể” và chủ đầu tư đã thực hiện nghĩa vụ nộp tiền sử dụng đất. Bởi  theo ông Lê Hoàng Châu “Hội đồng thẩm định giá đất thành phố đã xem xét thẩm định, nên có thể không dẫn đến có phát sinh thêm các khoản thu ngân sách nhà nước đối với phần diện tích đất làm hồ bơi, vườn hoa, lối đi nội bộ, bãi đậu xe nổi…”. Bên cạnh đó HoRea cũng đề nghị trao đổi, thảo luận với Sở Tài nguyên Môi trường về việc cấp “sổ hồng” cho toàn bộ diện tích tầng hầm, bao gồm cả phần diện tích tầng hầm nằm ngoài ranh diện tích xây dựng khối đế tòa nhà chung cư. Trước hết, là xử lý các trường hợp dự án nhà chung cư đã được Ủy ban nhân dân thành phố ban hành “Quyết định về duyệt Phương án xác định giá đất cụ thể” và chủ đầu tư đã thực hiện nghĩa vụ nộp tiền sử dụng đất.