Vào ngày 8.1.2020, Chuyến bay PS752 của hãng hàng không Ukraine International Airlines bị bắn hạ ngay sau khi cất cánh từ thủ đô Tehran của Iran, khiến toàn bộ 176 người trên máy bay thiệt mạng, theo AFP.

Ba ngày sau đó, Iran thừa nhận lực lượng phòng không của nước này đã bắn nhầm máy bay Boeing 737-800 của Ukraine sau khi phóng 2 tên lửa.

Bà Agnes Callamard, báo cáo viên đặc biệt của LHQ về các vụ giết người ngoài pháp luật, tiết lộ kết quả điều tra về thảm kịch này trong buổi họp báo ngày 23.2.

Bà Callamard cho rằng lời giải thích của Iran về những gì đã xảy ra “đầy mâu thuẫn”. “Lời giải thích của nhà chức trách Iran hoàn toàn trái ngược với thực tế và đánh giá kỹ thuật của nhiều chuyên gia. Tại sao Iran nói dối? Bởi vì không còn từ ngữ nào khác để mô tả”, bà Callamard nói.

Bà Callamard cho rằng Iran đã không giải thích được vì sao lực lượng phòng không có thể mắc sai lầm lớn như vậy khi bắn hạ một máy bay dân sự.

Luật pháp quốc tế có quy định về “giết người do nhầm lẫn” cùng với những lý do chính đáng gây nhầm lẫn, bà Callamard lưu ý.

“Dựa trên cơ sở luật pháp quốc tế, kết luận của tôi là Iran không thể dùng lỗi giết người do nhầm lẫn để biện minh”, bà Callamard nói. Bà lưu ý phía Iran đã không trả lời các câu hỏi của bà trong cuộc điều tra.

Các chuyên gia LHQ như bà Callamard có mối liên hệ với Hội đồng Bảo an LHQ. Tuy nhiên, kết luận của họ không nhất thiết là kết luận của Hội đồng Bảo an LHQ.

Vụ bắn nhầm máy bay Ukraine diễn ra trong lúc căng thẳng giữa Iran-Mỹ leo thang. Lực lượng phòng không Iran cảnh giác cao độ trước nguy cơ Mỹ tấn công trả đũa vì Tehran đã bắn tên lửa nhắm vào một căn cứ quân sự có lực lượng Mỹ đóng quân ở Iraq.

Tehran phóng tên lửa nhằm đáp trả vụ tổng thống Mỹ lúc đó Donald Trump ra lệnh cho quân đội tiến hành cuộc tấn công bằng máy bay không người lái, giết chết tướng hàng đầu của Iran, ông Qasem Soleimani gần sân bay quốc tế ở thủ đô Baghdad của Iraq.