Chia sẻ về hành trình khởi nghiệp của mình chị Quyên cho biết, chị tốt nghiệp Trường đại học Sư phạm Thái Nguyên, nhưng chờ mãi không xin được việc làm nên chị phải ở nhà làm nương. Trong quá trình này, chị Quyên thấy trên quê hương có nhiều sản phẩm nông nghiệp của bà con dân tộc mà không tiêu thụ được.

Năm 2017, chị đã quyết định thành lập HTX và khởi nghiệp từ quả chuối. Sau nhiều tháng thử nghiệm với việc sấy chuối để bán, chị đã cho ra được sản phẩm đầu tiên của mình và trở thành mặt hàng OCOP (chương trình mỗi xã một sản phẩm) của địa phương.

Chị Lý Thị Quyên (trái) chế biến lá cây để sản xuất gối thảo dược ẢNH NVCC

Tuy nhiên HTX Thiên An chỉ là một mô hình nhỏ, cơ sở vật chất thiếu thốn, sản phẩm chưa có gì ngoài chuối sấy khô, măng rừng, mật ong. Sau một thời gian nhận thấy trên thị trường có nhiều mặt hàng cạnh tranh với thương hiệu và mẫu mã đẹp hơn, chị Quyên đã quyết định thay đổi hướng kinh doanh.

“Mình được tham dự các cuộc tập huấn của Đoàn Thanh niên nên hiểu về các thế mạnh của địa phương và nguồn tài nguyên bản địa. Mình nhận ra dược liệu và thổ cẩm là 2 nguồn tài nguyên quý của người Dao và đã nghiên cứu để xản xuất ra các sản phẩm từ lá cây, trong đó nổi bật là gối dược liệu”, chị Quyên chia sẻ.

Dự án “Gối dược liệu người Dao” gồm các bài thuốc gia truyền của người Dao có tác dụng tốt đối với người sử dụng. Chia sẻ về những chiếc gối thảo dược, chị Quyên cho biết: “Xuất phát từ vùng nguyên liệu sẵn có và các bài thuốc cổ truyền của đồng bào người Dao, chúng tôi đã tự mày mò, nghiên cứu để cố gắng làm ra sản phẩm chất lượng”.

Các phụ nữ người Dao sản xuất sản phẩm từ bài thuốc của người Dao ẢNH NVCC

Theo chị Quyên, khác với các loại gối thông thường, chất liệu gối thảo dược là vải thô, vải nhuộm chàm, thổ cẩm, họa tiết văn hoa chủ yếu của người Dao, bên trong có lớp bông mềm mại và gói thảo dược có tác dụng xua tan mệt mỏi, cải thiện giấc ngủ.

“Mới đầu tôi chỉ chạy số lượng ít để xem phản hồi từ khách hàng. 200 sản phần đầu tay đã bán hết, nên tôi mới tự tin để bước vào kế hoạch sản xuất tiếp theo”, chị Quyên chia sẻ.

Chị Lý Thị Quyên (phải) làm gối thảo Dược cùng một phụ nữ trong HTX Thiên An ẢNH NVCC

Thấy tín hiệu tốt từ thị trường, chị Quyên đã tập hợp những người biết may vá lâu năm, nghiên cứu về mẫu mã, sử dụng chất liệu tốt để làm nên những sản phẩm phù hợp. Sau 3 tháng, HTX bán ra khoảng 600 sản phẩm gối với nhiều kiểu dáng khác nhau như: gối ngủ, gối dựa, gối cổ, gối ôm…. Giá bình quân mỗi chiếc gối dao động từ 120.000 – 600.000 đồng/chiếc, tùy từng kiểu.

Các thành viên của HTX Thiên An đều là phụ nữ dân tộc Dao ẢNH NVCC

“Những chiếc gối thảo dược rất tiện dụng khi hoàn toàn có thể tháo ra giặt, phơi, đặc biệt túi thảo dược có trong lõi gối đã qua xử lý chống ẩm mốc nên chỉ cần phơi qua là tái sử dụng. Đến nay, sản phẩm gối của HTX chủ yếu bán tại TP.HCM, Hà Nội. HTX tiếp tục duy trì việc sản xuất và tìm kiếm khách hàng, nghiên cứu đa dạng mẫu mã phù hợp với nhu cầu thị trường”, chị Quyên cho hay.

Giờ đây, quy mô của HTX đang dần được mở rộng, hoạt động có sự chuyển biến, bài bản hơn khi từng bước hình thành dòng sản phẩm truyền thống, riêng biệt. Cô gái Dao cho biết: “Các sản phẩm mà HTX làm ra đạt chuẩn về chất lượng, an toàn và hiệu quả. Với gối thảo dược không chỉ chăm sóc sức khỏe con người mà còn thân thiện với môi trường. Các loại lá cây sau khi không sử dụng nữa có thể bón cho cây trồng mà không gây hại cho môi trường”.

Chị Lý Thị Quyên giới thiệu về sản phẩm của người Dao ẢNH NVCC

Cùng với gối thảo dược, HTX còn cho ra đời nhiều sản phẩm khác làm từ lá cây như thuốc ngâm chân; lá tắm cho trẻ con, ngươi già, phụ nữ sau sinh…

Hiện nay HTX đã cho doanh thu hơn 1 tỉ đồng/năm và tạo việc làm ổn định cho 15 lao động là phụ nữ dân tộc Dao với mức thu nhập từ 3 – 4 triệu đồng/tháng. Đặc biệt, mô hình khởi nghiệp này còn giúp giữ gìn bản sắc văn hóa của người Dao khi các sản phẩm đặc sắc của họ được lan tỏa trong cộng đồng.

“Trong kế hoạch phát triển, HTX Thiên An tập trung xây dựng 10 héc ta vùng nguyên liệu. Hiện nay, chúng tôi đã được H.Bạch Thông hỗ trợ trồng khoảng 5 héc ta cây dược liệu tại các thôn Cốc Thốc, Thủy Điện, Địa Cát, đây sẽ là vùng nguyên liệu ổn định giúp HTX phát triển bền vững, lâu dài”, chị Quyên phấn khởi nói.