Giữ như hiện nay mới có tết

Nguy cơ dịch xâm nhập trở lại Việt Nam là rất lớn nếu người dân không tuân thủ các quy định và khuyến cáo phòng dịch.

Lực lượng biên phòng kiểm tra hàng hóa của xe Campuchia tại cửa khẩu Khánh Bình, huyện An Phú, tỉnh An Giang trước khi cho vào VN – Ảnh: BỬU ĐẤU

Nguy cơ dịch bệnh COVID-19 xâm nhập Việt Nam đang rất lớn. Số người nhập cảnh trái phép vào Việt Nam trong những ngày cuối năm 2020 đầu 2021 luôn ở mức 120 – 180 người/ngày. Ngoài ra, Việt Nam cũng vừa ghi nhận ca biến thể virus corona đầu tiên (bệnh nhân nhập cảnh từ Anh).

Dịch bệnh thế giới đang diễn biến phức tạp. Quốc gia lân cận Việt Nam là Thái Lan cũng đang vật vã chống đỡ đợt bùng phát dịch mới.

Tuổi Trẻ trao đổi với phó giám đốc Bệnh viện Bệnh nhiệt đới trung ương Nguyễn Trung Cấp về các biện pháp bảo đảm có tết yên bình cho người dân.

* Ông có nghĩ Việt Nam cần bổ sung biện pháp ngăn dịch trong bối cảnh người nhập cảnh về nhiều và đã bắt đầu xuất hiện chủng virus biến thể từ Anh qua đường “nhập khẩu”?

– Tất cả những công việc đó đã được Chính phủ, các ban ngành dự liệu và đã có những bước triển khai từ đầu năm 2020, trong một năm vừa qua liên tục làm quyết liệt. Nhưng trong năm 2021 này nguy cơ vẫn còn rất nhiều, các công việc đã triển khai vẫn phải làm tiếp một cách nghiêm túc, mỗi người dân phải tuân thủ khuyến cáo của Chính phủ, của Bộ Y tế.

Việc virus có biến đổi là điều chắc chắn, virus ngày càng thay đổi và con người cũng phải tìm cách đối phó. Virus đợt này cũng biến đổi như vậy, nhưng cái giá của quá trình thích ứng thì rất lớn, như vụ dịch cúm năm 1917 đã phải trả giá bằng 20 triệu mạng người.

Vì thế những nỗ lực về dịch tễ, phòng bệnh, điều trị… là để con người phải “trả” một cái giá nhẹ nhàng hơn.

Trong tình hình hiện nay, ngoài sự nỗ lực của Chính phủ, của các ngành chức năng, tôi nghĩ còn cần vai trò của mỗi người dân. Không có sự ủng hộ và tuân thủ tốt của người dân thì không có một hoạt động nào thành công.

Nếu mỗi người dân tuân thủ tốt khuyến cáo của Chính phủ thì chống dịch sẽ tốt hơn, nếu không thì nhiều người sẽ khó khăn, vất vả và có thể còn phải trả giá bằng mạng sống nữa.

Việc toàn dân chung sức sẽ đem lại hứng khởi cho đất nước, cho cộng đồng trong phòng chống dịch bệnh.

Đến nay chưa có nhiều nghiên cứu liên quan đến biến thể virus corona mới được công bố, nhưng cũng đủ bằng chứng cho thấy hệ số lây truyền của chủng biến thể này cao hơn so với chủng cũ. Nhiều nước đang rất e ngại chủng virus này vì nguy cơ lây truyền, lây lan mạnh trong thời điểm mùa đông.

Ông Nguyễn Trung Cấp (phó giám đốc Bệnh viện Bệnh nhiệt đới trung ương)

* Trong vài ngày gần đây gần như ngày nào cũng có hàng trăm người nhập cảnh lậu vào Việt Nam qua biên giới với Trung Quốc, Lào, Campuchia. Ngoài ra, nhu cầu người dân muốn về nước là có, nếu “nới”, mở rộng nhập cảnh qua con đường chính thức sẽ ngăn được áp lực của nhập cảnh lậu?

– Tôi nghĩ rằng nhập cảnh lậu chủ yếu là từ các nước xung quanh, còn nhập cảnh chính thức lại từ châu Âu, Mỹ… về. Vì vậy nới lỏng nhập cảnh chính thức không liên quan nhập cảnh lậu, người ta trốn nhập cảnh chính thức là liên quan đến cách ly, là ý thức công dân chứ không phải là vấn đề chính sách.

* Với những vấn đề đang diễn ra thì theo ông có cần bổ sung thêm gì để giữ được mùa tết yên ổn, không có lây nhiễm trong cộng đồng?

– Về mặt chính sách, các ngành chức năng đã có đánh giá và bổ sung rất nhanh chóng, vấn đề quan trọng vẫn là tuân thủ tốt những chính sách đã có. Nhưng chỉ cần sơ sẩy, chủ quan, lơi lỏng một chút thì sẽ rất khó.

Trong một năm qua, nhiều nước xung quanh chúng ta cũng từng thành công trong chống dịch, nhưng để sơ sẩy thì số mắc lại gia tăng và lại phải giãn cách xã hội, tạm đóng cửa trường học… Nếu giữ được như hiện nay, mùa tết sẽ yên ổn.

Chung cư Sư Vạn Hạnh, quận 5, TP.HCM bị phong tỏa ngày 29-12-2020 cũng do người trốn cách ly – Ảnh: NHẬT THỊNH

Không trốn cách ly được đâu!

Nhiều ý kiến cho rằng người nhập cảnh trái phép qua “đường mòn, lối mở” không trốn cách ly được vì 2 lý do: nếu có nhiễm bệnh cũng phải vào khu cách ly để điều trị; hoặc cũng bị người dân phát hiện trình báo cơ quan chức năng xử lý, đưa vào cách ly. Vì vậy, tốt nhất là chấp hành cách ly để bảo vệ bản thân và cộng đồng.

* TS.BS Nguyễn Văn Vĩnh Châu (giám đốc Bệnh viện Bệnh nhiệt đới TP.HCM):

Theo thông tin khoa học, chủng mới của virus corona lây nhanh hơn chủng cũ. Đây là vấn đề theo tôi khá nguy hiểm bởi nếu chủng này xuất hiện trên một cá nhân nào đó mà không được phát hiện, cách ly kịp thời, khả năng lây lan trong cộng đồng sẽ rất khó kiểm soát.

Cứ thử tưởng tượng lâu nay, virus corona chủng cũ tốc độ lây chầm chậm, một khi phát hiện ca dương tính chúng ta kịp thời khoanh vùng truy vết chỉ trong vòng vài ngày. Nhưng virus biến thể mà lây ra cộng đồng, việc khoanh vùng truy vết sẽ rất phức tạp.

Để ứng phó với diễn biến của dịch, theo tôi, các giải pháp phòng chống dịch đang thực hiện càng phải nghiêm ngặt hơn. Trong đó cần đặc biệt chú trọng vào việc “chặt đứt” các đường dây đưa người vượt biên trái phép. Bởi thực tế cho thấy đây là một yếu tố nguy cơ phát tán mầm bệnh.

Ở các “đường mòn, lối mở”, nếu để “lọt” một người mang chủng virus mới này thì rất mệt. Virus cứ âm thầm lây lan, có khi lúc phát hiện ra virus đã lây cho rất nhiều người, khi đó tốc độ truy vết cách ly của ngành y tế dự phòng sẽ không thể đuổi kịp.

* TS.BS Lê Quốc Hùng (trưởng khoa bệnh nhiệt đới Bệnh viện Chợ Rẫy, TP.HCM):

Chủng mới của virus corona có khả năng lây truyền mạnh hơn rất nhiều lần so với chủng virus trước đây nhưng độc lực không thay đổi.

Cụ thể, chủng mới này có các chân bám vào bề mặt tế bào nhiều hơn, kéo theo đó là khả năng bám dính vào vật chủ nhiều hơn khiến khả năng nhiễm, lây truyền bệnh sớm và nhanh hơn dù người bệnh có tải lượng virus thấp.

Chúng ta cứ hình dung nếu trước đây một người nhiễm virus corona phải mất 5 ngày sau mới có khả năng lây truyền cho người khác thì với chủng mới bây giờ chỉ mất 3 ngày.

Để phòng chống dịch đòi hỏi các biện pháp phòng dịch phải được thực hiện một cách chặt chẽ. Đó là mỗi cá nhân phải nâng cấp độ chủ động tuân thủ thông điệp 5K của Bộ Y tế: “Khẩu trang – Khử khuẩn – Khoảng cách – Không tập trung – Khai báo y tế”; tự ý thức hơn trong việc phòng ngừa ở mọi nơi cho chính bản thân, gia đình và cộng đồng.

Về các ca “nhập khẩu”, chúng ta phải kiểm soát chặt chẽ ngay từ bước đầu. Tôi thấy phần lớn người nhập cảnh chính ngạch đều được kiểm soát chặt, rất tốt. Người mắc biến thể virus cũng được đưa vào khu cách ly, không lây lan dịch ra cộng đồng. Điều lo lắng nhất hiện nay là đường tiểu ngạch, chúng ta cần phải siết tất cả các cửa khẩu không để “lọt” các trường hợp vượt biên trái phép.

Muốn làm được điều này chỉ các cơ quan chức năng thôi không đủ, cần phải tăng cường sự vào cuộc của tất cả các ngành nghề, các đoàn thể, kết hợp giữa quân – dân và mọi tầng lớp của xã hội. Như ở Tây Ninh vừa rồi có 17 đối tượng vượt biên trái phép được phát hiện, trong đó có đến phân nửa số vụ do “tai mắt” của người dân.

Nhờ sự phát giác của người dân, giúp chính quyền kịp thời vào cuộc xử lý triệt để. Đó chính là mấu chốt, từ đó giúp chúng ta có đủ thời cơ để kiểm soát, ngăn chặn kịp thời.

HOÀNG LỘC ghi

LAN ANH thực hiện

TTO