Học sinh học trải nghiệm ở “công viên sinh học” tại trường THCS Thới Lai (Cần Thơ) – Ảnh: VĨNH HÀ

Trao đổi tại hội thảo góp ý cho tài liệu hướng dẫn dạy học chương trình lớp 5, lớp 9 theo chương trình giáo dục phổ thông 2018 (chương trình 2018), ông Nguyễn Hữu Độ – Thứ trưởng Bộ GD-ĐT cho biết: Chất lượng đầu vào lớp 6, lớp 10 là chất lượng đầu ra của lớp 5, lớp 9.

Trong khi học sinh lớp 5 hiện đang học chương trình hiện hành nhưng năm học 2021-2022 sẽ học lớp 6 theo chương trình 2018. Tương tự, học sinh sau khi hoàn thành chương trình lớp 9 của năm học 2021-2022 sẽ bắt đầu học lớp 10 theo chương trình 2018 vào năm học 2022-2023.

Để chất lượng học sinh học lớp 6, lớp 10 theo chương trình mới đạt yêu cầu, cần có giai đoạn chuyển tiếp cho cả thầy và trò. Và để chuẩn đầu ra của lớp 5, lớp 9 tương ứng với chuẩn đầu vào lớp 6, lớp 10 theo chương trình 2018, từ nội dung chương trình đến phương pháp dạy học, đánh giá ở lớp 5 và lớp 9 cũng phải đáp ứng yêu cầu mới.

Theo ông Nguyễn Hữu Độ thì một phần nguyên nhân khiến việc thực hiện chương trình lớp 1 vừa qua có một số khó khăn vì chất lượng đầu ra của mầm non năm nay chưa đảm bảo do ảnh hưởng bởi dịch Covid-19. Trẻ chưa được làm quen mặt chữ; vào lớp 1 lại không có thời gian để quen nề nếp của cấp học mới.

Từ thực tế đó càng cho thấy phải đặc biệt quan tâm chuẩn bị thật tốt chất lượng đầu ra của lớp 5, lớp 9, đáp ứng được chuẩn đầu vào của lớp 6, lớp 10 theo chương trình 2018.

Tài liệu hướng dẫn dạy học lớp 5, lớp 9 đang được Bộ GD-ĐT biên soạn theo hướng so sánh giữa chương trình hiện hành và chương trình mới ở từng môn học. Theo đó, sẽ bổ sung những nội dung kiến thức có trong chương trình 2018 nhưng không có trong chương trình hiện hành; tinh giản những nội dung kiến thức có trong chương trình hiện hành nhưng không có trong chương trình 2018; điều chỉnh cách tiếp cận, yêu cầu cần đạt đối với những nội dung kiến thức có cả trong 2 chương trình.

Theo ông Nguyễn Xuân Thành, Vụ trưởng Vụ giáo dục trung học (Bộ GD-ĐT), đối với nội dung đang có trong chương trình hiện hành nhưng không có trong chương trình 2018 thì sẽ tinh giản theo các cách: không dạy, không thực hiện với các nội dung kiến thức không cần sử dụng để học các kiến thức môn học khác trong chương trình; hướng dẫn học sinh tự học hoặc tích hợp vào nội dung bài học, chủ đề dạy học của môn học cần sử dụng kiến thức đó.

Đối với nội dung có trong chương trình 2018 nhưng không có trong chương trình hiện hành thì phải bổ sung bằng cách đưa vào các chủ đề dạy học thích hợp đảm bảo yêu cầu cần đạt theo chương trình mới hoặc xây dựng chủ đề mới tùy theo thời điểm phù hợp. Những nội dung kiến thức có trong cả 2 chương trình thì vẫn phải điều chỉnh cách tiếp cận, từ mức độ cần đạt về kiến thức, kỹ năng đến yêu cầu cần đạt về phẩm chất, năng lực.

“Do chưa có sách giáo khoa của các môn học và hoạt động giáo dục theo chương trình giáo dục phổ thông 2018 từ lớp 2 trở lên, nên cần ưu tiên hướng dẫn tổ chức dạy học những nội dung kiến thức được bổ sung vào chương trình hiện hành. Học sinh phải được cung cấp tài liệu về những nội dung kiến thức mới để chủ động học tập theo sự hướng dẫn của thầy cô giáo”, ông Nguyễn Xuân Thành nói.

Tài liệu hướng dẫn dạy học các môn học lớp 5, lớp 9 trong chương trình giáo dục phổ thông hiện hành đáp ứng yêu cầu chương trình giáo dục phổ thông 2018, sau khi được các đại biểu góp ý tại hội thảo sẽ tiếp tục được hoàn thiện để trình lên Hội đồng thẩm định. Hội đồng này gồm các nhà khoa học, nhà giáo dục đến từ các trường đại học, viện nghiên cứu; các cán bộ, giáo viên trường phổ thông đang giảng dạy môn học ở cấp học tương ứng.