Mới đây, tờ Hoàn Cầu thời báo, thuộc tờ Nhân Dân nhật báo của Đảng Cộng sản Trung Quốc, đăng bài xã luận How to defuse South China Sea tensions? (tạm dịch: Làm thế nào để xoa dịu căng thẳng ở Biển Đông?).

Bài viết kêu gọi sớm có một khung pháp lý và cơ chế hợp tác giữa ASEAN với Trung Quốc về Biển Đông, nhằm sớm đảm bảo ổn định cho vùng biển này. Đồng thời, bài viết chỉ trích Mỹ tiến hành các cuộc tập trận, thực hiện tự do hàng hải (FONOP)… gây bất ổn cho Biển Đông, nhưng không nhắc gì đến hành vi của Trung Quốc.

Trả lời Thanh Niên, PGS Stephen Robert Nagy (Đại học Cơ Đốc giáo quốc tế – Nhật Bản; học giả tại Quỹ châu Á – Thái Bình Dương ở Canada) nhận xét: “Trung Quốc vẫn thường xuyên cho rằng hành động của nước này ở Biển Đông là nhất quán, mang lại sự ổn định cho khu vực. Từ quan điểm này, Bắc Kinh cáo buộc Washington gây mất ổn định, trở thành nguồn gốc gây xích mích trong ASEAN”.

“Nhưng những tuyên bố như vậy của Bắc Kinh là không đúng thực tế. Bởi chính việc Trung Quốc xây dựng hạ tầng và quân sự hóa các thực thể ở Biển Đông khiến Mỹ tăng cường hoạt động quân sự tại vùng biển này. Chính việc Trung Quốc từ chối phán quyết của Tòa trọng tài quốc tế vào năm 2016 về vấn đề chủ quyền Biển Đông, dẫn đến việc Mỹ tăng cường hoạt động. Đó là chưa kể các hành động gây hấn của Trung Quốc đối với Việt Nam và Philippines”, PGS Nagy chỉ ra.

Tương tự, cũng trả lời Thanh Niên, PGS-TS Richard Heydarian (chuyên gia phân tích quốc tế tại Philippines) phân tích: “Suốt thời gian qua, khi có bất cứ căng thẳng nào ở Biển Đông, Bắc Kinh lại nhanh chóng lên tiếng đổ trách nhiệm cho các nước ở khu vực”.

“Giờ đây, Trung Quốc tự cho mình giữ vai trò “người tốt”, chuyển sang đổ lỗi cho các nước bên ngoài. Khi nước nào (như Mỹ, Úc, các nước châu Âu…) lên tiếng về Biển Đông, Trung Quốc lại “gắn mác” cho các nước này đã gây bất ổn. Rộng hơn, Bắc Kinh cho rằng những nước như thế là đồng minh của Mỹ và đang hành xử như giữa một cuộc Chiến tranh lạnh”, PGS-TS Heydarian phân tích.

Quả thực như vậy, Bắc Kinh vẫn luôn tìm cách “đá” trách nhiệm gây bất ổn ở Biển Đông cho các nước khác.

Như Thanh Niên từng phản ánh qua bài viết Âm mưu thao túng dư luận, Trung Quốc lấp liếm hành vi gây rối, Bắc Kinh thâu tóm báo chí bên ngoài đại lục, mở rộng kênh tuyên truyền ra thế giới nhằm định hướng dư luận để lấp liếm các hành vi sai trái trên Biển Đông.

Xuyên suốt quá trình này, Bắc Kinh còn mở ra các trung tâm nghiên cứu tham vấn để công bố các báo cáo, đồng thời chiêu dụ nhiều chuyên gia quốc tế để đưa ra các phân tích đều phục vụ cho lợi ích của Trung Quốc.

Điển hình trong số đó là Sáng kiến minh bạch chiến lược Biển Đông (SCSPI) – Đại học Bắc Kinh (Trung Quốc). Hồi tháng 3, SCSPI từng công bố báo cáo US military operations in South China Sea increase risk of confrontation, think tank says (tạm dịch: Tổ chức tham vấn đánh giá các hoạt động quân sự của Mỹ ở Biển Đông làm gia tăng nguy cơ đụng độ) quy kết Mỹ chịu trách nhiệm về bất ổn ở Biển Đông. Sự không khách quan thể hiện rõ khi báo cáo gần như không nhắc đến trách nhiệm và các hoạt động quân sự của Trung Quốc ở Biển Đông.

Cũng chính SCSPI hồi đầu năm nay đã đưa ra bài viết cáo buộc tàu cá của Việt Nam xâm phạm trái phép vùng nước của đảo Hải Nam. Đáp lại, giới chuyên gia quốc tế đã chứng minh cáo buộc của SCSPI là thiếu căn cứ và vô lý.

Tuy nhiên, Bắc Kinh dường như sẽ còn tiếp tục theo đuổi chiến lược trên để đánh tráo khái niệm nhằm thay đổi thực tế diễn biến ở Biển Đông.