Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị (trái) đón Thủ tướng Campuchia Hun Sen tại Bắc Kinh vào tháng 2-2020 – Ảnh chụp màn hình SCMP

Báo South China Morning Post (SCMP) đã gọi chuyến đi Đông Nam Á lần này của ông Vương Nghị là “đòn phản công” của Trung Quốc, sau khi Mỹ tung ra các sáng kiến hỗ trợ mới cho các nước sông Mekong.

Việc ông Vương chọn Campuchia là điểm đầu trong chuyến công du cho thấy Bắc Kinh ngày càng xem trọng Phnom Penh, theo giới quan sát.

Ở chiều ngược lại, một số học giả Campuchia cũng cho rằng chuyến thăm của Ngoại trưởng Trung Quốc sẽ giúp giải tỏa phần nào các áp lực mà Mỹ đang đặt ra cho Campuchia.

Tuy nhiên, phần lớn giới phân tích đều lo lắng Campuchia có thể bị kéo vào cuộc cạnh tranh chiến lược ngày càng căng thẳng giữa Bắc Kinh và Washington.

Trung Quốc hiện là nguồn đầu tư trực tiếp nước ngoài lớn nhất, đối tác thương mại hàng đầu của Campuchia. Bắc Kinh cũng đồng thời nắm giữ 46% khoản nợ nước ngoài trị giá 7,9 tỉ USD của Campuchia.

Trong hai ngày 11 và 12-10 ở Campuchia, ngoại trưởng Trung Quốc dự kiến sẽ có các cuộc gặp với Thủ tướng Campuchia Hun Sen, Phó thủ tướng Hor Namhong và Ngoại trưởng Campuchia Prak Sokhonn.

Ông Chheang Vannarith, chủ tịch Viện tầm nhìn châu Á (Campuchia), nhận định với báo SCMP rằng chuyến thăm của ông Vương Nghị nhằm thách thức những áp lực mà Mỹ đã đặt ra đối với Campuchia. Nó diễn ra trong bối cảnh Mỹ đang bị phân tâm bởi cuộc bầu cử tổng thống sắp diễn ra vào đầu tháng 11.

Chính quyền Phnom Penh hồi đầu tháng này xác nhận đã phá dỡ công trình quân sự do Mỹ tài trợ tại quân cảng Ream nằm hướng ra vịnh Thái Lan. Truyền thông phương Tây nghi ngờ Campuchia đã cho Trung Quốc tiếp cận căn cứ hải quân này, một cáo buộc bị Phnom Penh bác bỏ.

Việc phá dỡ diễn ra không lâu sau khi Mỹ áp lệnh trừng phạt lên một công ty nhà nước Trung Quốc, cáo buộc công ty này xây dựng sân bay Dara Sakor mở đường cho Bắc Kinh hiện diện quân sự ở Campuchia.

“Chúng tôi tin rằng việc san bằng tòa nhà quân sự Mỹ tài trợ ở quân cảng Ream nằm trong kế hoạch tiếp nhận các binh sĩ và khí tài quân sự Trung Quốc tới Campuchia.

Sự hiện diện quân sự như vậy sẽ ảnh hưởng tiêu cực tới quan hệ song phương Mỹ – Campuchia và khiến khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương bất ổn”, người phát ngôn Đại sứ quán Mỹ tại Campuchia nhấn mạnh trong một thông cáo ngày 9-10.

Căn cứ Ream nằm không xa sân bay Dara Sakor, nơi có đường băng dài nhất Campuchia sau khi hoàn thành và đủ sức tiếp nhận các máy bay quân sự lớn nhất thế giới, theo Hãng tin Reuters.