Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch HoREA, cho rằng quy định về lựa chọn đơn vị tư vấn xác định giá đất còn bất cập. Theo quy định thì ngân sách nhà nước chi trả chi phí xác định giá đất, nên Sở Tài nguyên – Môi trường (TN-MT) phải tổ chức đấu thầu qua mạng, để lựa chọn đơn vị tư vấn có giá chào thầu thấp nhất được trúng thầu, thậm chí có đơn vị tư vấn chỉ bỏ thầu một vài triệu đồng để được trúng thầu, để sau đó được “độc quyền” thực hiện công tác xác định giá đất dự án, và chủ đầu tư rất khổ sở vì đơn vị tư vấn này. Đây là một yếu tố dẫn đến sự thiếu minh bạch, phát sinh cơ chế xin – cho và tiêu cực như có thể xuất hiện “sân sau”, làm tổn hại lợi ích của người tiêu dùng, doanh nghiệp và nhà nước. Do đó, UBND TP cần chỉ đạo xây dựng hoàn thiện “Quy trình công tác xác định giá đất, thẩm định giá đất” của Sở TN-MT và Sở Tài chính.

Hay để giảm tải cho Sở TN-MT các TP trực thuộc T.Ư, nhất là Hà Nội và TP.HCM, ông Châu đề nghị phân cấp cho UBND huyện cấp sổ hồng (cấp mới, cấp đổi) cho tổ chức, cá nhân, phù hợp với đặc điểm tình hình của địa phương, khi xem xét sửa đổi luật Đất đai.

Đồng quan điểm nguyên nhân chính khiến “tắc” việc nộp TSDĐ là do quy trình quá phức tạp, ông Nguyễn Văn Đính, Phó chủ tịch Hội Môi giới bất động sản VN, chỉ rõ: Theo quy định, công ty thẩm định để xác định giá đất dự án thường do Sở TN-MT lựa chọn nên nhiều trường hợp đưa ra giá quá cao so với thực tế, khiến các doanh nghiệp không chấp nhận. Chưa kể trường hợp sau khi thẩm định giá đất, trình lên đến Hội đồng thẩm định giá của TP lại không được thông qua, quy trình phải bắt đầu lại từ đầu.

Việc thành lập thêm một Hội đồng thẩm định giá của TP với các thành viên thuộc nhiều sở ngành khiến hoạt động cồng kềnh, mất thời gian. Đó là chưa kể có thể phát sinh tệ nạn xoay quanh việc để Hội đồng thẩm định giá thông qua giá đất của dự án cho nhanh…

“Các thủ tục trình ký, phê duyệt để xác định giá đất lùng nhùng, rắc rối gây mất nhiều thời gian. Nếu đã chọn một đơn vị có chức năng thẩm định giá theo luật định thì tôi cho rằng cần chấp nhận giá đất đơn vị này công bố, từ đó cơ quan thuế nhanh chóng xác định TSDĐ và chủ đầu tư nộp luôn, quy trình sẽ nhanh hơn nhiều. Riêng trường hợp giá đất công ty thẩm định đưa ra thấp hơn bảng giá của nhà nước công bố, có thể phải xem xét. Hoạt động thẩm định giá cũng là lĩnh vực kinh doanh có điều kiện, khi một công ty có chức năng này đã được phê duyệt và họ phải chịu trách nhiệm với chứng thư thẩm định giá ban hành của mình. Do đó nên bãi bỏ Hội đồng thẩm định giá trong quy trình này. Càng nhiều thủ tục, nhiều cơ quan tham gia càng khó làm, ách tắc sẽ càng bị kéo dài”, ông Đính đề xuất.