Nghi vấn Iran có thể sớm tạo vũ khí hạt nhân
Nghi vấn Iran có thể sớm tạo vũ khí hạt nhân
Một quan chức Mỹ nói Iran có thể có đủ vật liệu để chế tạo vũ khí hạt nhân vào cuối năm nay và đã nối lại dự án hợp tác tên lửa tầm xa với CHDCND Triều Tiên.
Reuters hôm qua dẫn lời một quan chức cấp cao Mỹ cho hay: “Iran và Triều Tiên đã nối lại hợp tác trong một dự án tên lửa tầm xa, bao gồm cả việc chuyển giao các bộ phận quan trọng”. Tuy nhiên, quan chức này không cung cấp bằng chứng hay các thông tin chi tiết khác. Theo đó, để đáp trả, chính quyền Tổng thống Donald Trump ngày 21.9 (theo giờ Mỹ) áp đặt lệnh trừng phạt mới đối với hơn 20 cá nhân và thực thể liên quan đến chương trình hạt nhân, tên lửa và vũ khí thông thường của Iran. Trong số các cá nhân và thực thể bị Mỹ trừng phạt có Bộ Quốc phòng Iran, Cơ quan Năng lượng nguyên tử Iran (AEOI) và Tổng thống Nicolas Maduro của Venezuela, theo AFP.
Quan chức Mỹ nói thêm một sắc lệnh hành pháp có hiệu lực vào ngày 21.9 cũng cho phép Washington sử dụng các biện pháp trừng phạt đối với những ai mua hoặc bán vũ khí cho Iran, loại họ khỏi thị trường Mỹ. Quan chức này cho rằng Iran có năng lực chế tạo vũ khí hạt nhân bất chấp thỏa thuận năm 2015. Thỏa thuận năm 2015 được Iran ký với nhóm P5+1 (gồm Mỹ, Nga, Trung Quốc, Anh, Pháp và Đức), nhằm hạn chế chương trình hạt nhân của Iran để đổi lấy sự nới lỏng trừng phạt, trong đó có việc dỡ bỏ lệnh cấm vận vũ khí.
Tuy nhiên vào tháng 5.2018, Tổng thống Trump tuyên bố Mỹ đơn phương rút khỏi thỏa thuận và áp đặt trở lại các biện pháp trừng phạt đối với Iran. Đáp lại, Iran giảm dần tuân thủ các cam kết trong thỏa thuận hạt nhân, bao gồm tăng quy mô kho dự trữ uranium. Theo báo cáo của Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) được công bố ngày 4.9, lượng uranium làm giàu của Iran đã gấp hơn 10 lần mức giới hạn trong thỏa thuận.
Mới đây hôm 19.9, Ngoại trưởng Mike Pompeo thông báo mọi lệnh trừng phạt của LHQ trước năm 2015 đối với Iran đã được khôi phục, đồng thời nói thêm Mỹ sẽ không “ngần ngại” trừng phạt các nước chống lại động thái trên.
Phản ứng trước thông tin trên, phát ngôn viên Alireza Miryousefi của phái đoàn Iran tại LHQ cho biết các động thái của Mỹ chống lại Tehran chỉ nhằm mục đích tuyên truyền trước thềm cuộc bầu cử tổng thống ngày 3.11 và chỉ khiến cho Mỹ tiếp tục bị cộng đồng quốc tế cô lập nhiều hơn, theo Reuters.
Tổng thống Iran Hassan Rouhani ngày 20.9 cũng tuyên bố Mỹ đang đối mặt với “sự cô lập tối đa” sau khi Anh, Pháp, Đức khẳng định các biện pháp trừng phạt đối với Iran chưa được áp đặt trở lại và hành động của Mỹ không có hiệu lực pháp lý, theo AFP. Đại diện cấp cao về đối ngoại của EU Josep Borrell ngày 20.9 nhấn mạnh Mỹ không thể đơn phương khôi phục các lệnh trừng phạt quốc tế đối với Iran, vì đã rút khỏi thỏa thuận hạt nhân Iran vào năm 2018.
HUỲNH THIỀM
TNO