26/12/2024

5 bài học lớn từ các đại dịch trong lịch sử

5 bài học lớn từ các đại dịch trong lịch sử

Những biện pháp hiện nay được các nước áp dụng để ngăn ngừa sự lây lan của Covid-19 đã từng được người xưa dùng để sống chung với đại dịch, theo history.com.
Năm 1932, nhiều người Anh đeo loại khẩu trang khác ngày nay để ngừa dịch /// History.com
Năm 1932, nhiều người Anh đeo loại khẩu trang khác ngày nay để ngừa dịch  HISTORY.COM

1. Cách ly

Điều luật về cách ly xuất hiện lần đầu tiên vào năm 1377, tại cảng thành phố Ragusa (ngày nay là Dubrovnik, Croatia) trong đại dịch Cái chết Đen đã cướp đi mạng sống của 1/3 dân số châu Âu thời điểm đó.
Sau này việc cách ly trở nên phổ biến rộng rãi tại Mỹ vào thế kỷ 20, trước sự bùng phát của dịch cúm Tây Ban Nha năm 1918. Tại San Francisco, các con tàu chở binh lính trở về sau Thế chiến thứ nhất đều được cách ly trước khi cập cảng. Thành phố San Francisco và St.Louis cũng cấm việc tụ tập đông người, đóng cửa các rạp hát và trường học.

2. Giãn cách xã hội

5 bài học lớn từ các đại dịch trong lịch sử - ảnh 1

Các cửa sổ rượu xuất hiện trở lại khi đại dịch ập đến CHỤP MÀN HÌNH NEW YORK POST

Trước dịch Covid-19, nước Ý đã trải qua một đại dịch khác vào thế kỷ 17. Lúc này những người giàu có ở vùng Tuscany (Ý) đã nghĩ ra một cách khôn khéo để bán những thùng rượu của họ mà không cần phải ra đường giữa cơn dịch: các “cửa sổ rượu.”
Đây là những ô cửa sổ nhỏ cho phép các chủ rượu bán cho khách hàng, giống như các quầy cocktail mang đi rộ lên tại New York trong đại dịch gần đây. Các nhà buôn rượu thế kỷ 17 cũng đã sử dụng giấm như một loại sát khuẩn khi nhận tiền thanh toán. Có hơn 150 cửa sổ rượu tại thành phố Florence. Và 400 năm sau, đại dịch Covid-19 đã làm cho các nơi này mở cửa trở lại để bán rượu, cà phê và kem.

3. Đeo khẩu trang

5 bài học lớn từ các đại dịch trong lịch sử - ảnh 2

Đeo khẩu trang là bắt buộc ở một số nơi trong dịch cúm  ALAMY

Trong dịch cúm năm 1918, khẩu trang trở thành phương tiện cần thiết để kiểm soát sự lây lan của dịch bệnh. Tại San Francisco, việc đeo khẩu trang là bắt buộc và nếu vi phạm sẽ bị phạt tiền, ngồi tù, hay thậm chí tên họ được nêu trên các mặt báo với tên gọi “mask slackers” (tạm dịch: những người lười đeo khẩu trang).
Các tờ báo thời đó cũng hướng dẫn cách làm khẩu trang tại nhà, và người dân thỏa sức sáng tạo với các kiểu dáng khác nhau. Tờ Seattle Daily Times còn xuất bản bài báo với tựa đề “Mặt nạ phòng dịch đã định hình xu hướng thời trang mới,” tháng 10 năm 1918.

4. Rửa tay

Việc rửa tay thường xuyên là điều nên làm hiện nay , nhưng lại khá mới lạ vào đầu thế kỷ 20. Để thúc đẩy việc rửa tay, người ta xây các nhà tắm ngay dưới tầng trệt để có thể dễ dàng vệ sinh cho gia đình, các người khách, hoặc nhân viên đến giao hàng.

5. “Trường học mở”

5 bài học lớn từ các đại dịch trong lịch sử - ảnh 3

Một mô hình “trường học mở” đầu thế kỷ 20  THƯ VIỆN QUỐC HỘI MỸ

Hiện giờ nhiều nước đang đau đầu về việc có nên mở cửa lại trường học trong bối cảnh đại dịch Covid-19 vẫn chưa được kiểm soát, nhưng đây không phải lần đầu con người phải suy nghĩ về việc đó.
Đầu những năm 1900, Nước Đức đã đi tiên phong trong mô hình trường học không gian mở, tiếp cận với không khí trong lành. Mô hình sau đó được nhiều thành phố ở Mỹ áp dụng, góp phần làm giảm sự bùng phát của bệnh lao đã cướp đi sinh mạng của 450 người Mỹ mỗi ngày, trong số đó có nhiều trẻ em.
ANH HOÀNG
TNO