Nhà lãnh đạo Mỹ gọi đây là “thảm kịch” đối với người dân Hồng Kông và là sự vi phạm trắng trợn về những nghĩa vụ mà Trung Quốc đã cam kết khi nhận lại Hồng Kông vào năm 1997, theo AFP.

Mất đi yếu tố hạn chế khiến căng thẳng leo thang

Cuộc cạnh tranh Mỹ – Trung sắp leo thang mạnh mẽ hơn. Trong các chính sách mà Nhà Trắng vừa đưa ra thì việc hạn chế các học giả Trung Quốc tại Mỹ có ảnh hưởng lớn. Hiện có gần 5.000 học giả Trung Quốc đang nghiên cứu tại Mỹ và các dự án hợp tác nghiên cứu của số học giả này sẽ nhanh chóng kết thúc. Khi đó, hai nước càng có sự “tách bạch” mạnh mẽ hơn vì giới học giả vốn phần nào cũng đóng vai trò nối kết. Lâu nay, sự phụ thuộc lẫn nhau giữa Mỹ và Trung Quốc hạn chế sự leo thang trong căng thẳng giữa hai bên.

 TS Satoru Nagao (Viện Nghiên cứu Hudson, Mỹ)

Bên cạnh đó, Tổng thống Trump tuyên bố sẽ cấm vận những quan chức Trung Quốc và Hồng Kông “bóp nghẹt tự do” tại Hồng Kông, ý chỉ những người có liên quan trực tiếp hoặc gián tiếp đến luật an ninh quốc gia mới cho đặc khu.

Đòn giáng mạnh vào Trung Quốc

Thu hồi vị thế đặc biệt của Hồng Kông là đòn giáng mạnh vào Trung Quốc đại lục, vì Hồng Kông sẽ mất đi lợi thế so sánh với nhiều nơi khác để duy trì vị thế trung tâm tài chính hàng đầu khu vực châu Á. Vốn dĩ, những lợi thế mà Hồng Kông có được giúp Trung Quốc rất nhiều trong chiến lược quốc tế hóa nhân dân tệ, khi Bắc Kinh định hình đặc khu này như vai trò cửa ngõ để kết nối thị trường tài chính Trung Quốc đại lục với thế giới.

PGS Stephen Robert Nagy (Đại học Cơ Đốc giáo quốc tế – Nhật Bản, học giả tại Quỹ châu Á – Thái Bình Dương ở Canada)

Sau bài phát biểu, Nhà Trắng công bố quyết định của Tổng thống Trump về việc ngừng cấp thị thực (visa) cho sinh viên cao học và nhà nghiên cứu Trung Quốc liên quan các chương trình quân sự. Washington coi những sinh viên này là nguy cơ đối với an ninh quốc gia vì giúp Bắc Kinh đánh cắp quyền sở hữu trí tuệ và công nghệ từ Mỹ. Quy định sẽ có hiệu lực từ ngày 1.6 và có thể ảnh hưởng đến 3.000 – 5.000 sinh viên Trung Quốc, Reuters dẫn lời quan chức Mỹ cho biết.

Định hướng lại chính sách

Những gì chính quyền Mỹ đang thực hiện là nhằm làm rõ thách thức đến từ Trung Quốc và đưa ra các bước đi để giải quyết vấn đề. Bài phát biểu của Tổng thống Mỹ Donald Trump là bước đi đầu tiên trong việc định hướng lại hoàn toàn chính sách đối ngoại của Mỹ để giải quyết thách thức từ Trung Quốc.

Harry J.Kazianis (Trung tâm lợi ích Mỹ, Tổng biên tập chuyên san The National Interest)

Ngô Minh Trí (thực hiện)

Đến nay, Trung Quốc chưa phản hồi về những biện pháp mới của Mỹ, nhưng Cục trưởng Cục Bảo an Hồng Kông Lý Gia Siêu hôm qua khẳng định chính quyền đặc khu không e ngại lời đe dọa và phản đối mạnh mẽ sự can thiệp của Mỹ vào vấn đề Hồng Kông.