Rõ ràng thời gian qua  khi học sinh nghỉ học  do dịch Covid-19 ngành giáo dục rất lúng túng trong việc có nên cho học sinh đi học hay tiếp tục nghỉ. Đi học thì rủi ro như thế nào không ai khẳng định được. Nghỉ tiếp thì với hệ thống giáo dục hiện nay cũng thật khó: Năm học sẽ kết thúc thế nào? Kỳ thi THPT quốc gia sẽ tổ chức ra sao? Còn cả việc tuyển sinh của các trường ĐH, CĐ…

Lúng túng là phải vì hệ thống giáo dục đang được tổ chức cứng nhắc, rất khó hoặc không có khả năng ứng phó với các tình huống bất thường.

Vì thế  nhân dịp này ngành giáo dục nên lcải tổ hệ thống một cách cơ bản. Khi xã hội nhìn ra vấn đề thì việc cải tổ sẽ bớt khó khăn hơn. Bắt đầu bằng việc dễ làm nhất.

Đó là nên tách kỳ thi quốc gia THPT khỏi thời gian  kết thúc năm học. Kỳ thi này nhằm mục đích đánh giá trình độ của công dân. Ai thi qua thì cấp bằng tốt nghiệp THPT, không phụ thuộc vào việc học ở đâu, học trường nào, học bao giờ,… thậm chí tự học ở nhà cũng được. Miễn là đạt yêu cầu thì cấp bằng.

Kỳ thi THPT quốc gia có thể tổ chức nhiều lần trong năm   Ngọc Dương

Đồng thời, tổ chức kỳ thi tốt nghiệp THPT mỗi năm 2-4 lần. Ai tiện lúc nào thì thi lúc đó. Trượt lần trước thì thi lại lần sau. Ốm đau hay dịch bệnh có ảnh hưởng cũng chỉ chậm lại vài tháng (như bây giờ là chậm một năm). Nên có rất ít điều kiện tiên quyết để được thi, quan trọng là thi đạt yêu cầu.

Việc tổ chức nhiều kỳ thi hơn mỗi năm cũng tránh dồn ứ kiểu đi siêu thị trước tết. Các trường (kể cả trường phổ thông) có thể khai giảng tháng 9, tháng 12, tháng 4 là tuỳ tình hình, tuỳ địa phương. Không nhất thiết phải giống nhau trên toàn quốc. Tình huống bất thường cũng vậy, tỉnh này nghỉ một tuần, tỉnh khác nghỉ 3 tháng cũng chẳng sao.

Chỉ cần như thế thôi thì việc ra quyết định cũng sẽ đơn giản và bớt ảnh hưởng đi rất nhiều. Kỳ thi hàng năm cũng không còn là áp lực cho ngành giáo dục cũng như cả xã hội.

Với phụ huynh và học sinh, rõ ràng  qua việc phải nghỉ học do dịch Covid-19  cho thấy đa số cũng chưa có những chuẩn bị cần thiết để ứng phó với các tình huống bất thường..

Trong khi chờ ngành giáo dục thay đổi từ sau sự cố nghỉ học do dịch Covid-19, các bạn trẻ cần học cách tự lo cho tương lai của mình. Cần phải trang bị những kỹ năng cơ bản để thích nghi, bao gồm: khả năng tự học, khả năng sử dụng công nghệ và khai thác Internet, sử dụng công cụ online…. Nếu chưa có những kỹ năng này, bắt đầu bây giờ cũng tốt. Muộn còn hơn không.