Dạy mùa dịch Covid-19: Thiết kế bài giảng online giống trò chơi thu hút học sinh

Học sinh được nghỉ học kéo dài để phòng dịch Covid-19, nhiều trường đã triển khai dạy học online cho các em. Tuy nhiên, làm thế nào để dạy hiệu quả là câu hỏi khiến nhiều giáo viên đau đầu.

Giáo viên một trường phổ thông tại TP.HCM thực hiện buổi dạy học trực tuyến với học sinh Đăng Nguyên

Nếu quay bài giảng dài 45 phút rồi phát lại là thất bại

Là chuyên gia giáo dục toàn cầu của Microsoft, bà Tô Thụy Diễm Quyên cho rằng, dạy E-learning có hai cách, thứ nhất là dạy theo phương pháp đảo ngược, nghĩa là giáo viên (GV) quay video bài giảng cho học sinh (HS) xem, sau đó làm bài tập. Thứ hai là GV dạy trực tiếp qua các công cụ kết nối.

Tuy nhiên, để bài dạy học theo phương pháp E-learning hiệu quả, GV không phải lên mạng tìm hiểu rồi giảng một bài liên tục 45 phút. Nếu dạy học E-learning mà GV làm hẳn video 45 phút rồi phát lại cho HS học là sẽ thất bại.

Dạy online cũng không chỉ phải thay đổi vị trí vì tính tương tác với HS không cao như khi dạy trực tiếp nên GV cần chia nhỏ bài giảng. Mỗi buổi, nếu dạy trực tiếp, GV chỉ nên dạy từ 15 phút trở lại, còn nếu quay video bài giảng thì giới hạn mỗi video chỉ nên 3 phút trở lại.

Để dạy hiệu quả, theo bà Quyên, GV nên sử dụng phương pháp microteaching (dạy học vi mô). Mỗi video, GV chỉ nói một nội dung nhỏ, sau đó là làm bài tập vận dụng. Việc dạy online cũng đặt ra nhiều thách thức cho GV. Để HS có hứng thú với việc học, GV phải thiết kế bài giảng, nội dung sao cho hấp dẫn; phải tạo ra tính đối kháng, thách thức trong mỗi bài giống như chơi game để thu hút HS.

Ngoài ra, GV có thể tạo ra các trò chơi để HS vừa học vừa chơi vừa ôn bài. GV cũng nên chia nhóm HS, cho các em kiểm tra chéo lẫn nhau để phát huy tính tự giác, tập thể.

Còn đối với HS, để học hiệu quả cần phải có tính tự giác và thời khóa biểu cụ thể. Các em cần lên lịch, kế hoạch những nội dung học trong ngày. “Việc nghỉ học dài ngày sẽ tạo điều kiện học tập cho các em, đó là ngoài chương trình lên lớp, HS có thể tận dụng thời gian này để học thêm những lĩnh vực mình yêu thích. Ví dụ như học thêm một ngoại ngữ hay nghiên cứu thêm những môn học mới”, bà Quyên gợi ý.

Tăng cường tương tác với học sinh

Còn bà Phạm Thúy Hà, chuyên viên Phòng GD-ĐT Q.4 (TP.HCM), chia sẻ đối với HS tiểu học, việc học chương trình của trường bằng hình thức online tại nhà khá mới mẻ.

Theo bà Hà, để tất cả HS đều tiếp cận được bài giảng thì trước tiên GV phải kết nối được với phụ huynh để thống nhất lịch học cho các em.

Bà Phạm Thúy Hà nói: “GV phải thông báo trước cho phụ huynh để họ hướng dẫn, tạo điều kiện cho HS học bài đúng giờ. Điều này cũng hạn chế được HS dùng điện thoại, iPad để làm những việc khác”.

“Việc học online có thể khiến nhiều em bị phân tâm. Trước đây, theo tôi quan sát thì thấy trẻ em học tiếng Anh online rất hiệu quả khi người ta sử dụng cách tương tác trực tiếp, người học có thể trao đổi dễ dàng với GV và những người khác trong lớp. Bây giờ, để dạy hiệu quả, tôi nghĩ GV cũng cần tương tác trực tiếp với HS thay vì quay bài giảng rồi phát lại”.

“Dạy ở trong lớp nếu các em chán hoặc ngủ gục, mình còn biết để điều chỉnh, chứ dạy online mình không thể nào kiểm soát được. Nên bài giảng của GV phải làm sao để hấp dẫn được các em từ đầu đến cuối”, bà Hà chia sẻ.

Thúc đẩy khả năng tự học

Trong khi đó, nhiều GV cho rằng khi HS tiếp tục nghỉ đến hết tháng 2 thì việc học tại nhà, tự học là cần thiết để duy trì tư duy kiến thức, động lực học tập.

Thầy L.T, dạy tiếng Anh tại Q.1 (TP.HCM), cho hay trong thời gian qua, có triển khai một số tiết dạy trực tuyến, kết nối với học trò nhưng nhận thấy cái khó nhất trong dạy học online là ý thức người học. Do thời gian này, GV có nhiệm vụ ôn tập, củng cố kiến thức chứ không triển khai bài mới, không đánh giá HS, không quy định điểm số nên động lực học tập của HS giảm sút.

Vì vậy, theo thầy L.T cũng như nhiều GV khác, để học trò học tại nhà hiệu quả thì quan trọng vẫn là cách tổ chức lớp học của GV. GV cần tổ chức nhiều hoạt động khác nhau, liên tục đưa ra các yêu cầu hỏi đáp, thực hiện các trò chơi kiến thức, tạo sự tranh luận để có sự thu hút HS tham gia.

Tương tự, thầy Đặng Hữu Trí, Trường THCS Nguyễn Du (Q.1), cho biết học trực tuyến đòi hỏi bản thân HS phải có ý thức tự giác, phía GV cũng cần phải có sự đầu tư, thay đổi cách giảng dạy. Giảng dạy trực tuyến cần xây dựng chi tiết, đặt ra nhiều tình huống, tăng cường tính tương tác với HS. Đặc biệt, đừng quên lồng ghép kiến thức thực tế để các em không thấy sự nhàm chán.

Để HS tự học có hiệu quả, thạc sĩ Nguyễn Viết Đăng Du, Tổ trưởng tổ lịch sử Trường THPT Lê Quý Đôn (Q.3), chia sẻ: “Nhẹ nhàng là đọc SGK, xem phim, đọc tài liệu có liên quan đến nội dung học tập. Có thể thử ứng dụng kiến thức đã học vào việc làm nước rửa tay, khẩu trang vải, nặn tượng, vẽ… thực hiện theo sở thích của mình”. Sau khi liên hệ với thầy cô bộ môn thì đề ra kế hoạch học tập chứ không nên theo tràn lan các chương trình học tập online.

Thầy giáo trẻ Thiều Quang Thịnh, Trường THPT Long Thới (H.Nhà Bè, TP.HCM), gửi gắm: “HS nên dậy sớm tập thể dục, ăn uống đúng bữa nhằm nâng cao sức khỏe, tăng sức đề kháng cho cơ thể. Sắp xếp thời gian trong ngày để ôn tập các kiến thức đã học, làm những bài tập trắc nghiệm, làm những đề thi thử. Hãy dành thời gian đọc sách để học hỏi những kiến thức mới và tiếp nhận những giá trị tích cực cho bản thân”.

Xây dựng các chủ đề ôn tập

Nhằm hạn chế ảnh hưởng của việc HS tạm nghỉ học để phòng, chống dịch Covid-19, Sở GD-ĐT TP.HCM đã phối hợp xây dựng các chủ đề ôn tập ứng dụng công nghệ thông tin trên các phương tiện, phần mềm dạy học trực tuyến với mục đích hỗ trợ kiến thức cho HS. Bên cạnh đó, Sở yêu cầu nhà trường, tổ trưởng chuyên môn, GV bộ môn rà soát các chương trình với các kiến thức trọng tâm, xây dựng các chủ đề ôn tập hỗ trợ kiến thức, kỹ năng giúp HS kịp thời tiếp cận kiến thức sau thời gian nghỉ.

NGUYỄN LOAN – BÍCH THANH

TNO