Mỹ – Iran tìm hướng xuống thang căng thẳng

Mỹ và Iran cùng gửi thư lên LHQ lý giải về những hành động của họ ở Iraq vốn gây lo ngại dẫn đến xung đột diện rộng ở Trung Đông.

Sinh viên Iraq biểu tình phản đối sự can thiệp của Mỹ và Iran Ảnh: Reuters

Hãng Reuters ngày 9.1 đưa tin Đại sứ Mỹ Kelly Craft vừa gửi thư lên HĐBA LHQ cho biết nước này sẵn sàng đàm phán với Iran, sau khi tiến hành không kích khiến tướng Iran Qassem Soleimani thiệt mạng và Tehran phóng tên lửa vào 2 căn cứ tại Iraq có lính Mỹ hiện diện để trả đũa.

Mỹ sẵn sàng đàm phán nghiêm túc

Đại sứ Craft khẳng định Mỹ “sẵn sàng tham gia đàm phán nghiêm túc và không điều kiện với Iran vì mục tiêu đề phòng sự đe dọa hơn nữa đối với hòa bình, an ninh thế giới hoặc sự leo thang bởi chính quyền Iran”. Song song đó, bà Craft cảnh báo rằng Mỹ “sẵn sàng hành động thêm trong khu vực nếu cần nhằm bảo vệ nhân sự và lợi ích của Mỹ”.

Lá thư lý giải vụ không kích tại Iraq hôm 3.1 khiến tướng Soleimani thiệt mạng là chiếu theo điều 51 trong Hiến chương LHQ, bao gồm quyền tự vệ cá nhân hoặc tập thể chống lại cuộc tấn công vũ trang.

Theo các nguồn tin ngoại giao, Iran cũng vừa gửi thư lên HĐBA LHQ, trong đó Đại sứ Majid Takht Ravanchi đưa ra lời giải thích tương tự cho việc phóng tên lửa vào 2 căn cứ ở Iraq là theo điều 51. “Iran không tìm kiếm sự leo thang hay chiến tranh, sau khi thực thi quyền phòng vệ bằng hành động quân sự đáp trả tương xứng và có tính toán”, theo ông Ravanchi.

Đại sứ Iran cho biết chiến dịch rất chính xác nên không gây thiệt hại liên đới cho người dân và tài sản của họ trong khu vực. “Nghiêm túc cảnh báo về bất cứ hành động quân sự liều lĩnh nào, Iran tuyên bố tiếp tục quyết tâm bảo vệ người dân, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ”, ông Ravanchi nêu rõ, đồng thời nhấn mạnh rằng Iran hoàn toàn tôn trọng chủ quyền của Iraq.

Khôi phục mức độ răn đe

Cũng trong hôm qua, Hãng AFP dẫn lời Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Mark Esper cho rằng Washington đã “khôi phục mức độ răn đe” đối với Iran, thông qua việc không kích lực lượng Kataeb Hezbollah ở Iraq do Iran hậu thuẫn vào tháng 12.2019 và vụ không kích khiến tướng Soleimani thiệt mạng. Bình luận về vụ 2 quả đạn pháo phản lực Katyusha phóng đến gần Đại sứ quán Mỹ tại Baghdad (Iraq) vào sáng 9.1 (giờ VN), ông Esper chỉ nói rằng Mỹ “có dự kiến về những hành động của các nhóm Hồi giáo Shiite sẽ tiếp tục, có thể do Iran chỉ đạo hoặc không”.

Trong khi đó, Reuters dẫn các nguồn từ chính phủ Mỹ và một số nước châu Âu cho hay họ tin rằng Iran cố ý tránh gây thương vong cho quân đội Mỹ nhằm tránh leo thang xung đột. Trả lời Đài CBS, Phó tổng thống Mỹ Mike Pence cho biết Mỹ nhận được tin tình báo rằng Iran kêu gọi các nhóm đồng minh không tấn công các địa điểm liên quan đến Mỹ.

Về phía Iraq, giáo sĩ Moqtada al-Sadr thuộc cộng đồng Hồi giáo Shiite nói rằng khủng hoảng mà Iraq gánh chịu đã qua, đồng thời kêu gọi các nhóm dân quân không tiến hành các vụ tấn công.

KHÁNH AN

TNO