Nhà hoạt động môi trường Thụy Điển Greta Thunberg ngồi cạnh Tổng thư ký LHQ Antonio Guterres tại hội nghị thượng đỉnh cho thanh niên ở New York ngày 21-9 – Ảnh: Reuters

 

Ngày 22-9, LHQ công bố sẽ cắt giảm 25% ô nhiễm khí carbon trong 6 năm tới và 45% vào năm 2030. Theo Tổ chức Khí tượng thế giới, các nỗ lực giảm ô nhiễm carbon phải tăng gấp 3 để ngăn nhiệt độ Trái đất không tăng lên mức 2 độ C, và phải tăng gấp 5 để giới hạn mức nóng lên 1,5 độ C.

Loài người đang tuyên chiến với Trái đất

Theo Hãng tin AP, với quan điểm cho rằng loài người đang tuyên chiến với Trái đất, Tổng thư ký LHQ Antonio Guterres tỏ rõ quan điểm ngay từ đầu rằng chỉ những người có các kế hoạch hành động mới, cụ thể và rõ ràng mới được ưu tiên có tiếng nói.

Theo đó, lãnh đạo các nước như Brazil, Saudi Arabia, Nam Phi, Nhật Bản và Ba Lan hãy cứ ngồi nguyên vị trí. Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron cùng ít nhất 48 lãnh đạo các nước khác dự kiến sẽ phát biểu. “Mọi người chỉ có thể phát biểu nếu họ đến hội nghị với những bước đi tích cực. Nó giống như một tấm vé vậy” – ông Guterres nói.

Để nhấn mạnh tính cấp thiết của việc cần tăng tốc hành động chống biến đổi khí hậu, ông Guterres dẫn lý do “vì biến đổi khí hậu là vấn đề mang tính định nghĩa của thời đại chúng ta” và “lần đầu tiên có một xung đột nghiêm trọng giữa con người và thiên nhiên, giữa con người và hành tinh”.

Tổng thư ký LHQ mong muốn các nước cam kết không xây mới các nhà máy nhiệt điện sau năm 2020 và giảm bớt 45% lượng ô nhiễm khí carbon trong thập kỷ tới. Mục đích của hội nghị LHQ lần này là tìm ra các đề xuất “xanh”, để có thể hoàn thành sớm 1 năm so với mục tiêu 2020 đặt ra trong Thỏa thuận khí hậu Paris 2015.

Các tín hiệu tích cực

Theo tạp chí Vox, một điều dư luận rất quan tâm là tại hội nghị lần này, các nước giàu sẽ cam kết đóng góp thêm bao nhiêu tiền cho quỹ chống biến đổi khí hậu.

Điểm bất công cơ bản về biến đổi khí hậu là rất nhiều trong số các nước giàu nhất là những nước phát thải khí nhà kính nhiều nhất, trong khi những nước nghèo nhất, phát thải ít nhất lại phải chịu đựng hậu quả nặng nề nhất. Chẳng hạn các quốc đảo như Bahamas phải đối mặt tình trạng nước biển dâng và bão lớn như siêu bão Dorian mới đây, hay những nước Đông Nam Á phải chịu đựng những đợt nắng nóng cực đoan kéo dài rồi mưa bão, ngập lụt nghiêm trọng.

Giới quan sát cũng chờ xem Trung Quốc và Ấn Độ (hai nước phát thải khí nhà kính nhiều số 1 và 3 thế giới) sẽ mang tới hội nghị cam kết hành động gì?

Ông Luis Alfonso de Alba, đặc phái viên LHQ về biến đổi khí hậu, bày tỏ tin tưởng Trung Quốc sẽ có cam kết rõ ràng với một số lĩnh vực và với một mức độ tham vọng thực hiện cao hơn nhiều.

Trong khi chờ đợi, truyền thông đã ghi nhận một số tín hiệu vui từ chiến dịch chống biến đổi khí hậu. Nước Anh sẽ thành lập quỹ 1,25 tỉ USD dành cho các nhà khoa học trên toàn thế giới nghiên cứu, thử nghiệm công nghệ mới giúp các nước đang phát triển giảm phát thải carbon.

Các ngân hàng lớn trên thế giới (sở hữu tổng tài sản 47.000 tỉ USD, chiếm 1/3 ngành ngân hàng toàn cầu) đã thông qua các nguyên tắc “ngân hàng trách nhiệm” do LHQ kêu gọi, đưa yếu tố đánh giá về tác động môi trường khi xem xét cho vay. Theo Reuters, với nguyên tắc này, các ngân hàng sẽ không ưu tiên cho những khoản vay phát triển năng lượng hóa thạch nữa.

Tân Bộ trưởng Môi trường Nhật Shinjiro Koizumi, 38 tuổi, cho rằng cần phải làm cho cuộc chiến chống biến đổi khí hậu thêm “quyến rũ” thay vì nhàm chán như hiện nay. Vị bộ trưởng có tuổi đời trẻ thứ 3 trong Quốc hội Nhật cam kết sẽ vận động thế hệ trẻ trong nước đưa Nhật Bản rời bỏ tình trạng lệ thuộc than đá, hướng tới tương lai ít phát thải.