Nhà kính san sát nhau tại một khu vực ở Đà Lạt – Ảnh: M.VINH

 

Ông Trần Đăng Khoa, giám đốc Công ty nông nghiệp Khánh Linh, cho biết không phải mọi loại cây trồng đều cần đưa vào nhà kính. Và nếu không hiểu hết về công nghệ cao, rất dễ chỉ đầu tư phần ngọn tốn kém mà không hiệu quả. 

Ví dụ, nhiều trang trại học theo Israel đầu tư nhà kính, nhưng do độ ẩm ở Việt Nam cao hơn nhiều rất dễ phát sinh nấm gây bệnh nên thực tế lượng phân thuốc dùng để xử lý cao hơn so với trồng bên ngoài.

Theo nhiều chuyên gia và các doanh nghiệp trực tiếp đầu tư vào nông nghiệp ứng dụng công nghệ, bên cạnh những mô hình hiệu quả có rất nhiều mô hình gọi là nông nghiệp công nghệ cao nhưng chỉ được vẻ bề ngoài mà không đúng bản chất, dẫn đến đầu tư tốn kém tiền bạc nhưng hiệu quả không cao như kỳ vọng.

Ông Nguyễn Hồng Phong, giám đốc Công ty TNHH sản xuất thương mại nông sản Phong Thúy (Đức Trọng, Lâm Đồng), cho hay các loại rau quả có giá trị cao như cà chua, xà lách, ớt chuông, dưa lưới… thì công nghệ cao thường gắn liền với nhà kính để tạo ra môi trường dễ quản lý và điều chỉnh bằng công nghệ tưới, độ ẩm… Việc áp dụng mô hình này sẽ cho năng suất cao gấp 3-4 lần so với trồng ngoài đất. 

“Tuy nhiên, phải xây dựng được nhà lưới đúng chuẩn, lựa chọn hạt giống đúng mới cho năng suất cao. Cùng là cà chua nhưng có loại trồng trong nhà kính cho năng suất cao, có loại không đem lại hiệu quả cao so với trồng bên ngoài” – ông Phong cho biết.

Cũng theo ông Phong, Đà Lạt nói riêng và Lâm Đồng nói chung trở thành thủ phủ của nông nghiệp trong nhà kính của Việt Nam trong vài chục năm qua với tốc độ phát triển cao là bởi vì ứng dụng sản xuất nông nghiệp trong nhà kính. 

“Nếu không có hiệu quả, không có sự phát triển mạnh mẽ đến như vậy. Nhưng ở nhiều địa phương, khí hậu và thể loại cây trồng khác mà cũng áp dụng nhà kính là không phù hợp. Dù Israel ứng dụng nhà kính khi nhiệt độ ngoài trời lên đến 40-50oC nhưng người ta áp dụng nhiều biện pháp kỹ thuật để kiểm soát nhiệt độ và môi trường trong nhà rất tốn kém mà Việt Nam khó đầu tư”.

Đại diện một công ty hạt giống của Hà Lan tại Việt Nam cho hay dù là đơn vị chuyên bán các loại hạt giống cho nông dân trồng theo phương pháp công nghệ cao trong nhà kính, nhưng công ty này cũng cảnh báo nông dân cần nghiên cứu kỹ trước khi đầu tư. 

Bởi thời gian qua công ty nhận được nhiều thông tin về các nhà tư vấn xây dựng nhà lưới, nhà màng không đảm bảo kỹ thuật, không đúng vùng khí hậu dẫn tới nông dân bỏ ra tiền tỉ làm nhà lưới và hệ thống tưới hoặc thủy canh nhưng cuối cùng đành bỏ phí.

Theo TS Nguyễn Đăng Nghĩa, nhà kính đã đem lại cho nông nghiệp của Đà Lạt những bước phát triển mạnh mẽ nhưng kèm theo đó là những hệ lụy rất lớn về cảnh quan, môi trường. 

Không thể phủ nhận những ưu điểm của nông nghiệp trong nhà kính như quản lý được nhiệt độ, độ ẩm, dễ dàng ứng dụng các công nghệ điều chỉnh, tưới phân và cho năng suất cao hơn so với sản phẩm cùng loại trồng trên đất ngoài trời. Tuy nhiên, cũng có không ít mô hình đã thất bại vì áp dụng không đúng quy trình kỹ thuật và loại cây trồng.

“Đối với các mô hình nhà kính cần có những quy hoạch rõ ràng để phát huy tối đa những giá trị của công nghệ đem lại nhưng đồng thời hạn chế tác động đến môi trường, cảnh quan và sức khoẻ cộng đồng” – TS Nghĩa nói.