Thuế thu nhập cá nhân quá lỗi thời: Chuẩn nghèo sắp vượt mức ‘khoán nuôi con’
Việc khoán trọn gói một người phụ thuộc ở mức 3,6 triệu đồng/tháng của luật Thuế thu nhập cá nhân không chỉ lạc hậu mà còn tiệm cận chuẩn nghèo của TP.HCM.
Thuế thu nhập cá nhân quá lỗi thời: Chuẩn nghèo sắp vượt mức ‘khoán nuôi con’
Quy định về thuế thu nhập cá nhân không hỗ trợ cho người nộp thuế Ảnh: Đào Ngọc Thạch
Tiệm cận chuẩn nghèo
Nói chung thuế TNCN không nên dùng một con số cố định mà nên dựa vào tỷ lệ điều chỉnh theo chỉ số giá hàng hóa (CPI) hằng năm. Đa số các nước phát triển cũng áp dụng điều chỉnh hằng năm theo CPI để đảm bảo tính công bằng
TS Nguyễn Trí Hiếu
Liên tục nhiều năm qua TP.HCM đã nhiều lần nâng mức chuẩn nghèo và cận nghèo của người dân. Cụ thể, giai đoạn 2009 – 2015, chuẩn nghèo của TP là 12 triệu đồng/người/năm thì đến giai đoạn 2019 – 2020 nâng lên 28 triệu đồng/người/năm trở xuống, tương đương hơn 2,3 triệu đồng/tháng. Riêng mức chuẩn cận nghèo từ trên 28 – 36 triệu đồng/người/năm, tương đương 2,3 – 3 triệu đồng/tháng.
Cào bằng bất hợp lý
Quy định lâu nay không thay đổi, cào bằng giữa người dân ở các vùng miền là không hợp lý, các mức thuế suất như nhau từ bậc thấp đến cao… cho thấy luật thuế TNCN của VN không theo kịp sự phát triển của nền kinh tế và cuộc sống của người dân. Vấn đề này đã được nhiều cơ quan, nhiều chuyên gia góp ý từ lâu nhưng cơ quan quản lý nhà nước vẫn chưa thay đổi khiến người dân thấy quá thiệt thòi.
TS Nguyễn Anh Phong
Bàn về luật Thuế TNCN, nhiều chuyên gia đều khẳng định các quy định đã không còn hợp với mức sống hiện tại. TS Nguyễn Trí Hiếu, cố vấn Ngân hàng TMCP Quốc Dân (NCB) – người đã sinh sống nhiều năm ở Mỹ, cho biết tại Mỹ người dân sẽ được khấu trừ nhiều chi phí trong cuộc sống trước khi phải đóng thuế TNCN. Ví dụ, phần lãi phải trả ngân hàng khi vay tiền để mua căn nhà đầu tiên hoặc đối với một người khi thuê một nhà khoảng 1.000 USD/tháng. Mỗi tiểu bang có quy định riêng về diện tích sử dụng, nghề nghiệp. Ví dụ, có tiểu bang quy định một người được sử dụng khoảng 40% diện tích của căn nhà. Như vậy, người thuê nhà sẽ được miễn thuế với chi phí tương đương mức 40% diện tích. Điều này giúp những người làm công việc tự do vẫn được giảm trừ các chi phí nhà ở, đi lại… liên quan hoạt động của họ.
Thế nhưng, với mức quy định chỉ gói gọn trong số tiền 9 triệu đồng/tháng cho người nộp thuế và 3,6 triệu đồng/tháng cho người phụ thuộc là chưa bao quát hết chi phí trong cuộc sống của người dân. Hơn nữa, mức quy định cứng này là sự cào bằng từ Móng Cái đến Cà Mau trong khi mức sống, giá cả sinh hoạt ở vùng thành thị khác với nông thôn. Đồng thời, nhiều chi phí khác như đi lại hay khoản bảo đảm phúc lợi sau khi về hưu gồm mua bảo hiểm nhân thọ, bảo hiểm hưu trí… vẫn không được trừ thuế.
