Tổng thống Iran Hassan Rouhani hôm qua 3.7 tuyên bố nước này sẽ tiến thêm một bước nhằm tăng hoạt động làm giàu uranium, nếu các cường quốc châu Âu không thể xoay xở tìm ra biện pháp giúp nền kinh tế của quốc gia Trung Đông chống chọi trước sức ép cấm vận nghiêm ngặt của Mỹ. “Vào ngày 7.7, mức độ làm giàu uranium của chúng tôi không còn dừng lại ở con số 3,67%. Chúng tôi sẽ từ bỏ cam kết này. Chúng tôi sẽ tăng (hoạt động làm giàu hạt nhân) bao nhiêu tùy thích, tùy theo nhu cầu của Iran và càng nhiều càng tốt”, theo Hãng thông tấn Tasmin News dẫn phát biểu của ông Rouhani trước cuộc họp nội các ngày 3.7.
Tuyên bố trên được đưa ra trong bối cảnh căng thẳng giữa Iran – Mỹ vẫn chưa có dấu hiệu hạ nhiệt kể từ khi Tổng thống Donald Trump đơn phương hủy bỏ thỏa thuận cách đây hơn một năm. Hồi đầu tuần, Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế xác nhận Iran đã vượt hạn mức cho phép là 300 kg đối với kho uranium làm giàu thấp theo cam kết với phương Tây vào năm 2015, hành động mà theo Tổng thống Trump là “đang đùa với lửa”, theo Reuters.
“Bước đi kế tiếp” vào ngày 7.7 theo cảnh báo của Tổng thống Rouhani đối với uranium làm giàu cao vẫn còn cách xa mức cần thiết để sản xuất vật liệu chế tạo bom nguyên tử (90%), nhưng lại cho phép rút ngắn thời gian này. “Chúng tôi khuyên châu Âu và Mỹ hãy quay lại bàn đàm phán. Hãy tỏ ra hiểu biết, tôn trọng luật lệ và các nghị quyết của Hội đồng Bảo an LHQ. Chỉ có như thế, tất cả các bên mới có thể tuân thủ theo thỏa thuận hạt nhân”, AFP dẫn lời Tổng thống Rouhani nhấn mạnh.
Trong lúc Tehran ra tối hậu thư mới, Ngoại trưởng Israel Yisrael Katz tuyên bố trước diễn đàn quốc tế tại Abu Dhabi rằng nước này đang chuẩn bị cho nguy cơ xung đột leo thang và vượt khỏi tầm kiểm soát giữa Iran - Mỹ. Khi lần đầu tiên công du Các tiểu vương quốc Ả Rập thống nhất (UAE), ông Katz đề cập đến khả năng “có biến” tại vùng Vịnh, và Tel Aviv buộc phải sẵn sàng cho tình huống này. Nhà ngoại giao Israel cũng dự đoán “chiến tranh kinh tế” do Mỹ dẫn đầu nhằm vào Iran sẽ thành công. “Iran không có cơ hội trong cuộc chiến đó”, ông Katz nói trên Đài phát thanh quân đội Israel. Thiếu tướng Hossein Salami, Tư lệnh lực lượng Vệ binh cách mạng Hồi giáo Iran (IRCG), cho hay Tehran sẵn sàng cho nguy cơ xung đột và chính Mỹ là phía đang tỏ ra lo sợ về viễn cảnh nổ ra chiến tranh giữa hai nước, theo Fars.
Trong khi đó, EU đang tìm cách cứu vãn thỏa thuận với Iran bằng cách thiết lập cơ chế thanh toán INSTEX, cho phép Tehran lách cấm vận của Mỹ. Tuy nhiên, Tổng thống Rouhani gọi đây là biện pháp “vô dụng” vì Iran vẫn không thể bán dầu lấy tiền mà chỉ đổi được thuốc men, thiết bị y tế và thực phẩm.
THUỴ MIÊN