Thanh tra Chính phủ: TP.HCM đã giúp nhà đầu tư hưởng chênh lệch địa tô lớn từ Thủ Thiêm

Chiều 26.6, Thanh tra Chính phủ đã chính thức công bố kết luận thanh tra về quy hoạch, xây dựng, đất đai tại Khu đô thị mới Thủ Thiêm (TP.HCM).

Khu đô thị mới Thủ Thiêm Ảnh Độc Lập

Theo đó, trong quá trình thực hiện đầu tư, xây dựng Khu đô thị mới Thủ Thiêm, UBND TP.HCM và các sở, ngành liên quan đã có nhiều khuyết điểm, vi phạm.

Thứ nhất, ngoài những sai phạm quy hoạch và công tác bồi thường, thu hồi đất, hỗ trợ, bố trí tái định cư đã được kết luận tại Thông báo số 1483/TB-TTCP ngày 4.9.2018của Thanh tra Chính phủ, cơ quan này còn phát hiện thêm một số vi phạm mới.

UBND TP.HCM ban hành Điều lệ quản lý xây dựng Khu đô thị mới Thủ Thiêm chưa đầy đủ, kịp thời; việc đầu tư xây dựng các dự án thiếu đồng bộ, khó quản lý, có nơi buông lỏng quản lý việc đầu tư xây dựng, chậm triển khai đầu tư xây dựng…

Các cơ quan chức năng liên quan của thành phố đã đề xuất và được Thường trực Thành ủy, UBND thành phố phê duyệt chi phí đầu tư bình quân cho 1 m2 đất thương mại – dịch vụ – nhà ở là 26 triệu đồng, chênh lệch giảm khoảng 50% so với đơn giá đã được các sở, ngành đề xuất ban đầu với lý do loại bớt một số chi phí cho các hạng mục công trình đã được phê duyệt quy hoạch có tổng giá trị là 17.042 tỉ đồng (gồm: quảng trường trung tâm, công viên bờ sông Sài Gòn, Khu lâm viên sinh thái phía Nam, 6 trường công lập và 5 cây cầu nối từ trung tâm thành phố qua Khu đô thị mới Thủ Thiêm) là không đầy đủ và không đúng quy định.

Ngoài ra, khi đề xuất phương án giá trên, các sở, ngành và UBND thành phố đã không tính lãi đối với khoản tiền được tạm ứng từ ngân sách nhà nước, dẫn đến tổng mức đầu tư đã xác định và phê duyệt là không đúng quy định.

Việc UBND thành phố và các sở, ngành lấy giá 26 triệu đồng/m2 làm giá tối thiểu để xác định giá trị quyền sử dụng đất theo phương pháp thặng dư hoặc tự thỏa thuận khi giao đất cho nhà đầu tư tại các dự án trong Khu đô thị mới Thủ Thiêm là không đầy đủ, thiếu chính xác và không đúng quy định.

Toàn bộ quỹ đất trong Khu đô thị mới Thủ Thiêm là 221,68 ha được tạo ra bằng nguồn vốn ngân sách nhà nước, nhưng UBND thành phố đã sử dụng chủ yếu để thanh toán đối ứng cho các dự án BT được chỉ định nhà đầu tư, không qua đấu giá là vi phạm các quy định về đấu thầu và quản lý sử dụng đất đai.

Những hành vi trên của UBND TP.HCM đã giúp nhà đầu tư được hưởng chênh lệch địa tô rất lớn.

Thu hồi hàng chục ngàn tỉ đồng

Ngoài nguyên nhân khách quan do biến động của thị trường, Thanh tra Chính phủ cũng đã chỉ ra nhiều nguyên nhân chủ quan là “nguyên nhân chính dẫn đến các thiếu sót, vi phạm” tại Thủ Thiêm.

Thứ nhất, Thanh tra Chính phủ cho rằng có sự buông lỏng quản lý. Sự phối hợp giữa các sở, ngành của thành phố còn chậm trễ, chưa xác định rõ trách nhiệm, nghĩa vụ; một số nơi còn thể hiện sự thiếu trách nhiệm, buông lỏng trong quản lý đầu tư và xây dựng, nhiều vi phạm chưa được kiểm tra, xử lý kịp thời.

Hậu quả của các hành vi trên đã gây lãng phí, có nguy cơ gây thất thoát tiền của nhà nước với giá trị lớn. Xét tổng thể đến thời điểm thanh tra, việc đầu tư Khu đô thị mới Thủ Thiêm là chưa có hiệu quả, mất cân đối về tài chính.

Căn cứ kết quả thanh tra, Tổng Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo các Bộ và UBND thành phố thực hiện một số nội dung sau:

UBND thành phố thực hiện thu hồi và hoàn trả ngay khoản tiền đã tạm ứng từ ngân sách nhà nước không đúng quy định đã đầu tư cho Khu đô thị mới Thủ Thiêm đến thời điểm 30.9.2018 là 26.315 tỉ đồng; sớm có giải pháp huy động các nguồn vốn hợp pháp để trả nợ các khoản vay ngân hàng đã đầu tư cho Khu đô thị mới Thủ Thiêm là hơn 4.286 tỉ đồng.

UBND thành phố nghiên cứu các phương án khai thác quỹ đất còn lại trong Khu đô thị mới Thủ Thiêm, tính lại tiền sử dụng đất của các dự án đã giao cho nhà đầu tư; đảm bảo không thất thoát tài sản nhà nước và khắc phục tình trạng mất cân đối khi đầu tư xây dựng Khu đô thị mới Thủ Thiêm như kết luận đã nêu trên.

UBND thành phố thu hồi về ngân sách nhà nước khoản tiền sử dụng đất dự kiến thanh toán cho các dự án BT bổ sung đối với Công ty Đại Quang Minh là 1.800 tỉ đồng và lãi suất chậm nộp từ khi phát sinh đến nay.

Xem toàn văn kết luận thanh tra về Thủ Thiêm tại đây

VŨ HÂN – THÁI SƠN