Ông Trump ‘xuống nước’ với phe Dân chủ

Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 2-1, đã mời nghị sĩ cấp cao lưỡng viện họp tại Nhà Trắng tìm giải pháp cho vấn đề an ninh biên giới, dẫn đến bế tắc ngân sách khiến Chính phủ Mỹ đóng cửa một phần từ trước Giáng sinh.

Người Mỹ biểu tình phản đối bức tường biên giới tại New Mexico – Ảnh: REUTERS

Cuộc họp, vào cuối ngày 2-1 (giờ Mỹ) với lịch trình cụ thể không được tiết lộ, diễn ra hai tuần sau khi các cuộc đàm phán ngân sách đình trệ và trong ngày cuối cùng Đảng Cộng hòa nắm quyền kiểm soát Hạ viện.

Thỏa thuận nào?

Hãng tin Reuters cho biết hai nghị sĩ cấp cao của Đảng Dân chủ và Cộng hòa trong Hạ viện lẫn Thượng viện đều được mời.

Lãnh đạo phe đa số Cộng hòa ở Thượng viện Mitch McConnell cho biết ông sẽ tham dự cuộc họp, nhưng chưa rõ các nghị sĩ khác có đến hay không.

Cuộc gặp được sắp xếp sau khi ông Trump mở lời đề nghị trên Twitter: “Hãy cùng xây dựng một thỏa thuận?”.

Trước đó, sau nhiều ngày “bế quan” trong Nhà Trắng, tổng thống Mỹ cũng tuyên bố “sẵn sàng và có thể” đàm phán để mở cửa lại chính phủ.

Tuy nhiên, không rõ thỏa thuận mà ông Trump đang toan tính là gì. Đến nay vẫn chưa có kế hoạch khả thi nào nhằm chấm dứt tình trạng đóng cửa của Chính phủ Mỹ, khiến khoảng 800.000 nhân viên chính phủ vẫn phải làm việc không lương hoặc tạm nghỉ vì thiếu ngân sách.

Nếu tình trạng này kéo dài, tất cả nhân viên những cơ quan bị ảnh hưởng sẽ không được nhận đợt lương ngày 11-1.

Cả hai đảng vẫn kiên quyết theo đuổi kế hoạch của riêng mình. Đảng Dân chủ trước đó tuyên bố sẽ thông qua 2 dự luật chi tiêu ngay khi nắm Hạ viện khóa 2019 – 2020 và cả 2 dự luật này không bao gồm ngân sách cho bức tường biên giới với Mexico. Mọi tín hiệu đều cho thấy phe Dân chủ sẽ không chấp nhận đàm phán trước ngày 3-1.

Trong khi đó, Đảng Cộng hòa cũng cân nhắc một bản kế hoạch nhằm chi hơn 5 tỉ USD cho bức tường gây tranh cãi và khẳng định sẽ không chấp nhận kế hoạch nào không có khoản ngân sách này.

Điều đó khiến một số nhà phân tích lo ngại hai bên sẽ khó đàm phán nghiêm túc trong cuộc gặp.

Căng thẳng vấn đề nhập cư

Câu hỏi được đặt ra bây giờ là hai bên sẽ chấp nhận nhượng bộ gì để rút ngắn cách biệt. “Một sự cải tổ toàn diện vấn đề nhập cư thì sao?” – hạ nghị sĩ Dân chủ Debbie Dingell đưa ra một đề xuất trên CNN.

Trước đó, một trong những người thân cận của ông Trump, thượng nghị sĩ Lindsey Graham, đã đề xuất lại kế hoạch gắn ngân sách cho bức tường Mexico vào các khoản sửa đổi luật nhập cư để xoa dịu Đảng Dân chủ.

Theo đó, kế hoạch sẽ bao gồm việc cho phép người nhập cư không giấy tờ vào Mỹ từ nhỏ được tiếp tục “giấc mơ Mỹ” và làm việc tại đây trong ba năm.

Tuy nhiên, nhiều thành viên Dân chủ không có niềm tin vào đàm phán với một đối tác “không đáng tin” như ông Trump.

“Chúng ta thực sự có một hệ thống nhập cư tan nát cần sửa chữa… Thế nhưng khó mà nói về cải tổ nhập cư toàn diện trong lúc chính phủ đóng cửa do mong muốn xây một bức tường như thời Trung cổ của ông ta” – New York Times dẫn lời hạ nghị sĩ Hakeem Jeffries của New York nói.

Trong khi đó, biên giới Mỹ – Mexico nóng lên trong ngày đầu năm mới khi lực lượng Mỹ xịt hơi cay để giải tán hơn 150 người di cư từ Trung Mỹ được cho là đang cố vượt qua hàng rào biên giới ở Tijuana, Mexico.

Reuters dẫn lời Cơ quan hải quan và bảo vệ biên giới Mỹ cho biết những người nhập cư ném đá vào lực lượng này.

Trước đó, biên giới Mỹ trở nên hỗn loạn những tuần cuối năm 2018 sau khi Mỹ quân sự hóa biên giới, bắt giữ các gia đình người di cư và mới đây là việc hai trẻ em thiệt mạng ở khu vực biên giới.

TRẦN PHƯƠNG