Mỹ thách thức yêu sách của Trung Quốc ở Biển Đông

Báo cáo thường niên về đảm bảo tự do hàng hải cho thấy tàu chiến Mỹ liên tục thách thức những yêu sách quá đáng của Trung Quốc trên Biển Đông.

Tàu sân bay Mỹ USS Carl Vinson ở Biển Đông hồi tháng 3.2017

US NAVY

Theo báo cáo của Lầu Năm Góc công bố hôm qua, các tàu chiến Mỹ đã tiến hành ít nhất 4 hoạt động duy trì tự do hàng hải (FONOP) trong năm tài khóa 2017 (1.10.2016 – 30.9.2017) ở Biển Đông, trong đó có 2 lần áp sát các thực thể bị Trung Quốc chiếm đóng phi pháp thuộc các quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa. Ngoài ra, còn có thể đã diễn ra một số hoạt động khác nhưng không thông báo rộng rãi.

Lầu Năm Góc nhấn mạnh FONOP nhằm thách thức những yêu sách chủ quyền quá đáng trong khu vực. Báo cáo liệt kê hàng loạt yêu sách của Trung Quốc như điều luật đơn phương hình sự hoá hoạt động khảo sát của nước ngoài ở Biển Đông, hạn chế máy bay nước ngoài đi vào không phận trên Biển Đông và biển Hoa Đông, cùng những hành động/tuyên bố chủ quyền phi lý khác.

Báo cáo được đăng tải trên trang tin USNI News của Viện Hải quân Mỹ ngay sau khi Bộ trưởng Quốc phòng nước này James Mattis kết thúc chuyến thăm Indonesia và VN mà tự do hàng hải ở Biển Đông là một trong những chủ đề quan trọng trong chương trình nghị sự.

Trước thềm chuyến thăm, tàu khu trục Mỹ USS Hopper hôm 17.1 đã tiến hành FONOP gần bãi cạn Scarborough tranh chấp giữa Trung Quốc và Philippines.

Khác với người tiền nhiệm Barack Obama, chính phủ Tổng thống Donald Trump không yêu cầu Bộ Tư lệnh Thái Bình Dương phải xin ý kiến từng trường hợp một để tiến hành tuần tra trên Biển Đông. Hồi tháng 7.2017, Tổng thống Trump cũng phê duyệt kế hoạch một năm cho phép hải quân có quyền tự do mở rộng và tăng cường FONOP nhắm vào tuyên bố chủ quyền phi lý của Trung Quốc ở Biển Đông, theo tờ South China Morning Post.

Tàu sân bay USS Carl Vinson “sẽ thăm VN”

Người phát ngôn Lầu Năm Góc Dana W.White hôm qua cho biết Mỹ và VN nhất trí xúc tiến kế hoạch siêu tàu sân bay USS Carl Vinson đến thăm Đà Nẵng vào tháng 3. Bộ Quốc phòng hai nước cũng đã trình lãnh đạo cấp cao để phê duyệt kế hoạch này, theo TTXVN.

Mỹ thách thức yêu sách của Trung Quốc ở Biển Đông - ảnh 3

Tàu sân bay USS Carl Vinson REUTERS

USS Carl Vinson là siêu tàu sân bay lớp Nimitz thứ ba của Mỹ, có lượng giãn nước 103.000 tấn và chở được tối đa 90 máy bay các loại. Hiện tàu đóng vai trò kỳ hạm của Nhóm tác chiến tàu sân bay số 1 thuộc Hạm đội 3 nhưng USS Carl Vinson đang thường xuyên được triển khai đến tây Thái Bình Dương, bao gồm cả Biển Đông, để phối hợp với Hạm đội 7 trong bối cảnh tình hình khu vực có nhiều biến động.

Trả lời phóng viên trong lúc lên máy bay rời khỏi VN sau chuyến thăm 2 ngày (24 – 25.1), Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Mattis đánh giá chuyến thăm đã thành công và hợp tác an ninh – quốc phòng song phương ngày càng được tăng cường. Ông gọi Mỹ và VN là “hai đối tác cùng chí hướng”, chia sẻ những giá trị dựa trên sự tôn trọng lẫn nhau và lợi ích chung, bao gồm tự do hàng hải, tôn trọng luật pháp quốc tế và chủ quyền quốc gia, theo thông cáo từ Đại sứ quán Mỹ tại VN.