Tàu do thám số hiệu 855 thuộc lớp Type 815 Đông Điều của hải quân Trung Quốc – Ảnh HẢI QUÂN TRUNG QUỐC

Báo chí Úc gần đây dậy sóng vì sự xuất hiện của một tàu do thám quân sự Trung Quốc ngoài khơi bờ biển nước này.

“Khiêu khích”

Bộ Quốc phòng Úc ngày 22-7 xác nhận một tàu do thám quân sự thuộc lớp Type 815 Đông Điều của hải quân Trung Quốc đã xuất hiện ngoài khơi bờ biển tây bắc Úc. Vị trí của con tàu rất gần khu vực đang diễn 
ra cuộc tập trận hải quân Talisman Saber.

Sự xuất hiện của một con tàu Trung Quốc ngay sát một cuộc tập trận huy động hàng chục ngàn binh sĩ của Mỹ và Úc là điều đặc biệt gây khó chịu.

“Tàu do thám Trung Quốc nằm ngoài khu vực lãnh hải nhưng trong vùng đặc quyền kinh tế của Úc trên vùng biển Coral” – Bộ Quốc phòng Úc xác nhận. Thông báo không nói rõ số hiệu của con tàu nhưng khẳng định đó là một tàu do thám lớp Type 815 Đông Điều.

Sự xuất hiện của con tàu không làm giảm tính chủ động trong các khoa mục diễn tập, bộ này cho biết thêm. Tuy nhiên, theo giới chức cấp cao trong quân đội Úc, sự xuất hiện của tàu Trung Quốc là một dấu hiệu “khiêu khích” và “không mấy thân thiện” – Đài ABC nhận xét.

Giáo sư Justin Hastings thuộc ĐH Sydney nhận định hành động của tàu do thám Trung Quốc không vi phạm luật quốc tế, song nó cho thấy Bắc Kinh ngày càng tỏ ra tự tin trong việc do thám Mỹ và đồng minh.

Ngày càng… tự tin

Theo tạp chí chuyên về quốc phòng IHS Jane’s, hải quân Trung Quốc hiện đang được biên chế 5 tàu do thám lớp Type 815 Đông Điều cải tiến và một tàu đời đầu cùng lớp. Các con tàu dài 130m, lượng choán nước hơn 6.000 tấn này bắt đầu thu hút sự chú ý khi do thám tập trận RIMPAC kể từ năm 2012 ở Hawaii (Mỹ).

Một sự việc gần đây đã cho thấy Trung Quốc đang ngày càng tự tin do thám Mỹ. Theo đó, ngày 11-7, một trong 6 tàu do thám của hải quân Trung Quốc đã tiếp cận bờ biển Alaska ngay trong thời điểm Mỹ tiến hành thử nghiệm hệ thống phòng thủ tên lửa tầm cao giai đoạn cuối (THAAD) tại căn cứ Kodidak.

Người phát ngôn Bộ tư lệnh Bắc Mỹ Michael Kucharek xác nhận đây là lần đầu tiên một tàu do thám lớp Type 815 tiến vào khu vực do họ đặc trách. Con tàu đã ở trong vùng biển quốc tế, vị này cho biết thêm và từ chối xác nhận chính xác nó đã làm gì.

Theo trang The Drive, mục đích chính của con tàu là theo dõi vụ bắn thử từ hệ thống THAAD. Không rõ tàu do thám Trung Quốc có được trang bị loại rađa có thể theo dõi hành trình của tên lửa hay không. Tuy nhiên, chỉ cần theo dõi các thông tin điện tử phát ra trong suốt quá trình thử nghiệm, Trung Quốc có thể biết được “hệ sinh thái phòng vệ tên lửa” của Mỹ.

Giới quan sát nhận định các tàu do thám điện tử đã không còn là độc quyền của Mỹ và Nga. Sự hiện diện của các tàu do thám Trung Quốc cho thấy tham vọng trở thành cường quốc biển của Bắc Kinh.

Năm 1999, chiếc tàu do thám đầu tiên thuộc lớp Type 815 được biên chế. Gần một thập kỷ sau đó, nó vẫn là tàu do thám độc nhất của Trung Quốc. Nhưng kể từ năm 2010 đến nay, tổng cộng 5 chiếc loại này phiên bản cải tiến đã được đóng mới và đưa vào biên chế.