Nhiều nhà máy sản xuất máy giặt tại VN có thể gặp khó khăn nếu bị áp thuế tự vệ. Trong ảnh: tại một dây chuyền sản xuất máy giặt ở VN – Ảnh: A.ĐỨC

Theo các chuyên gia, việc điều tra này chủ yếu nhằm vào hai tổ hợp lớn của Samsung và LG tại VN. Nếu bị áp thuế tự vệ, không chỉ kim ngạch xuất khẩu của VN bị ảnh hưởng mà còn tác động tới nhiều doanh nghiệp FDI sản xuất trong lĩnh vực hàng gia dụng, công nghiệp hỗ trợ tại VN…

Xuất khẩu của VN bị ảnh hưởng

Theo một lãnh đạo vụ chuyên môn của Bộ Kế hoạch và đầu tư, Samsung năm 2014 đã đầu tư 2 tỉ USD để hình thành một tổ hợp sản xuất đồ gia dụng như tivi, điều hòa, máy giặt… tại Khu công nghệ cao TP.HCM.

Tháng 2-2016, tổ hợp này đã chính thức đi vào sản xuất. Trong đó, dây chuyền sản xuất máy giặt được xuất khẩu sang thị trường Mỹ – đối tượng bị khởi kiện – hiện có khoảng 1.400 lao động VN. Dự kiến 1 triệu sản phẩm máy giặt từ đây sẽ được xuất khẩu sang Mỹ năm 2017.

Vì vậy, nếu sản phẩm máy giặt mang thương hiệu “Made in VN” bị áp mức thuế đặc biệt với thuế suất cao hoặc bị áp dụng hạn ngạch, theo vị lãnh đạo vụ chức năng Bộ Kế hoạch và đầu tư, việc xuất khẩu máy giặt của Samsung, LG sẽ bị ảnh hưởng rất lớn. Điều này không chỉ ảnh hưởng tới chỉ tiêu xuất khẩu của VN mà còn ít nhiều tác động tới tăng trưởng, việc làm của TP.HCM cũng như cả nước.

Cục Quản lý cạnh tranh (VCA) – Bộ Công thương cũng chính thức cho biết nguyên đơn là Tập đoàn Whirlpool (Mỹ) đã cáo buộc các sản phẩm máy giặt nhập khẩu vào Mỹ tăng gấp đôi trong giai đoạn 2012-2016, từ 1,6 triệu chiếc lên 3,21 triệu chiếc, khiến ngành sản xuất máy giặt của Mỹ “thiệt hại nghiêm trọng”, làm thất nghiệp tăng…

Whirlpool cũng chính thức cho rằng Samsung và LG đã dùng “mánh khóe” để bán máy giặt với giá thấp. Chẳng hạn như các công ty này đã chuyển cứ điểm sản xuất từ Trung Quốc sang VN, Thái Lan để làm giảm đơn giá và tránh thuế mà Mỹ áp dụng với Trung Quốc.

Trước thực tế hai “đại gia” ngành hàng điện tử vừa mở rộng tổ hợp tại VN trên bị kiện, ông Trần Hữu Huỳnh, chủ tịch Trung tâm Trọng tài quốc tế VN, nhận xét “kinh tế của VN sẽ bị ảnh hưởng”… Theo ông Huỳnh, không chỉ ảnh hưởng thuần tuý, hệ luỵ của nó có thể kéo theo công việc hàng ngàn lao động bị ảnh hưởng nếu các doanh nghiệp buộc phải cắt giảm xuất khẩu (khi phán quyết cuối cùng có kết quả bất lợi).

Samsung, LG sẽ khó xuất máy giặt vào Mỹ

Theo Cục Quản lý cạnh tranh, dự kiến Uỷ ban Thương mại quốc tế Hoa Kỳ sẽ ra kết luận cuối cùng về thiệt hại vào tháng 10-2017, và nộp báo cáo lên tổng thống Hoa Kỳ để ra quyết định về việc có áp dụng biện pháp tự vệ hay không vào tháng 12-2017.

LG trong văn bản tuyên bố sau khi Whirlpool khởi kiện đã cho rằng việc đâm đơn thể hiện chính Whirlpool không đủ năng lực cạnh tranh với các thương hiệu toàn cầu khác…

Một luật sư tại VN chuyên tham gia trong lĩnh vực kiện phòng vệ thương mại quốc tế cũng dẫn số liệu từ đơn vị nghiên cứu thị trường của Mỹ cho thấy nếu quý 1-2016 Whirlpool đang nắm 19,7% thị phần (dẫn đầu thị trường) thì sang quý 1-2017 chỉ còn 17,3%, sau Samsung. LG cũng tăng thị phần khá nhanh chóng, hiện chiếm thứ 3 (tương ứng 16,8%)…

Vị luật sư cũng cảnh báo Mỹ đã áp thuế chống bán phá giá đối với máy giặt từ Trung Quốc và Hàn Quốc năm 2016 với mức thuế khá cao, từ 32,1-52,5%.

Theo các chuyên gia, vụ kiện này diễn ra trong bối cảnh nước Mỹ dưới thời Tổng thống Donald Trump ngày càng cứng rắn trong bảo hộ thị trường. Hơn nữa, việc áp thuế tự vệ, sau đó dù có bị khởi kiện lên Tổ chức Thương mại thế giới với quy trình phức tạp, tốn nhiều thời gian sẽ khiến các doanh nghiệp xuất khẩu máy giặt vào Mỹ gánh chịu những thiệt hại trước khi thoát thuế tự vệ.