Tàu cá vỏ thép nằm bờ: Lỗi lại thuộc về ngư dân?

Nhiều tàu cá vỏ thép vừa đóng xong đã hỏng, dùng thép Trung Quốc thay vì thép Nhật. Tuy nhiên, trong đợt đối thoại mới nhất, các hãng liên quan vẫn chưa tính đến chuyện bồi thường…

Tàu vỏ thép nằm bờ – Ảnh: Trường Đăng

Đoàn công tác của Bộ NN&PTNT đi khảo sát xác nhận tình trạng tàu hỏng nhưng cho rằng quy trình đã chạy tốt, gỉ sét do sơn, chưa thể khẳng định trách nhiệm cụ thể…

Lỗi lại thuộc về ngư dân?

Trong hai ngày 25 và 26-5, đại diện của Tập đoàn Doosan (Hàn Quốc), đơn vị phân phối máy tàu của hãng này tại VN cùng Công ty TNHH một thành viên Nam Triệu (Bộ Công an) đã khảo sát, đánh giá các máy tàu được lắp cho tàu vỏ thép của ngư dân tỉnh Bình Định.

Trong cuộc đối thoại, ông Trần Đình Sơn – chủ tàu BĐ 99245 TS – cho biết tàu ông lắp máy của Doosan hết 2,7 tỉ đồng, đưa vào sử dụng ngày 25-3-2017 nhưng mới ra biển được 6 ngày máy đã hư.

“Tôi sửa chữa hết 25 ngày, vừa trở lại đi biển được đúng 10 ngày thì máy tàu lại hư, gãy cốt, tàu nằm bờ” – ông Sơn bức xúc. Nhiều ngư dân tỉnh Bình Định cũng cho rằng máy tàu hiệu Doosan vận hành trong thời gian ngắn đã bị hư hỏng nặng hoặc gặp nhiều sự cố.

Tuy nhiên, ông Bùi Thanh Hải – đại diện ủy quyền phân phối máy Doosan tại VN – lại cho rằng nguyên nhân hư hỏng phần nhiều do… chủ tàu đã vận hành sai hướng dẫn.

Còn ông Chulhe Jeong – trợ lý tổng giám đốc phụ trách sau bán hàng khu vực châu Á của Doosan – lại nói khi có sự cố, ngư dân phải… lập tức báo với hãng máy để lắp các thiết bị phù hợp, không nên tự ý làm khi chưa có chỉ dẫn.

Trước việc bị “đổ” trách nhiệm, nhiều ngư dân rất bất bình cho biết không được tập huấn gì về việc vận hành máy móc… Tuy nhiên, đại diện Doosan vẫn khẳng định sẽ chỉ bảo hành thay mới phụ tùng từng bộ phận chứ không thay máy mới cho ngư dân.

Ông Bùi Thanh Hải cho rằng không thể thay máy mới do ngư dân đã cải tạo, làm ảnh hưởng đến kết cấu của máy mà không báo với hãng…

“Phải có thời gian”…

Trong hai ngày 25 và 26-5, đoàn công tác của Bộ NN&PTNT cũng đi kiểm tra thực tế tàu vỏ thép mới đóng đã hỏng. Trưa 26-5, trả lời báo chí, ông Nguyễn Ngọc Oai – phó tổng cục trưởng Tổng cục Thủy sản, trưởng đoàn – nói qua kiểm tra, chúng tôi thấy phản ánh của báo chí là đúng.

Một số tàu vỏ thép hỏng hóc về máy và hư hỏng trang thiết bị trên tàu; một số khác có vỏ tàu, phần thượng tầng của tàu gỉ sét. Hiện chúng tôi tiếp tục kiểm tra.

* Ông có bất ngờ không khi thấy những con tàu hàng chục tỉ đồng mới đóng xong đã hỏng?

– Thật ra không bất ngờ. Những hỏng hóc vừa rồi của tàu vỏ thép nằm trong cả một chuỗi mà Bộ NN&PTNT và các bộ, ngành khi triển khai nghị định 67 đã lường thấy. Không thể có cái gì hoàn chỉnh cả, mà trong chuỗi ấy nếu phát hiện có trục trặc, ta sẽ tìm nguyên nhân để điều chỉnh kịp thời nhằm hỗ trợ ngư dân.

* Cần điều chỉnh nhanh điều gì để không xảy ra những trường hợp tương tự, thưa ông?

– Tới đây chúng tôi sẽ làm việc với các nhà máy đóng tàu. Tôi nghĩ là nhà máy đóng tàu, chủ tàu, Sở NN&PTNT phải phối hợp với nhau để giải quyết sớm nhất những tồn tại đó. Ví dụ Công ty TNHH một thành viên Nam Triệu đã mời hãng máy tàu của nước ngoài sang Bình Định để xác định nguyên nhân ban đầu.

Còn Công ty TNHH Đại Nguyên Dương phải xem xét, sửa chữa ngay vỏ tàu nhằm tránh gỉ sét vì để lâu càng tăng hư hỏng.

Nhiều ngư dân điêu đứng vì tàu vỏ thép tiền tỉ hư hỏng, nằm bờ nhưng đến nay việc xử lý vẫn còn tranh cãi. Trong ảnh: một tàu cá vỏ thép bị hư hỏng – Ảnh: Duy Thanh

“Các quy trình đã “chạy” rất tốt…”

* Vậy bước đầu nguyên nhân nhiều tàu vỏ thép mới đóng đã hỏng là gì? Trách nhiệm của các cơ quan quản lý nhà nước như thế nào khi để xảy ra việc này?

– Muốn làm rõ nguyên nhân cần có thời gian. Chỉ một nguyên nhân gỉ sét thôi thì đã có rất nhiều yếu tố. Tạm thời thấy có hiện tượng hư hỏng, đã yêu cầu các bên liên quan phải vào cuộc và khắc phục ngay.

Bộ NN&PTNT cử đoàn chúng tôi đến đây làm việc với các bên liên quan, sau đó mới xác định nguyên nhân, trách nhiệm. Cái đầu tiên xác định: gỉ sét vỏ tàu là do chất lượng sơn chưa đảm bảo, yêu cầu nhà máy phải hoàn chỉnh, hoàn thiện cho dân.

Trước mắt là như vậy, còn trách nhiệm phải có thời gian chứ chưa thể nói ngay được.

* Vấn đề giám sát thi công con tàu hầu như bị thả nổi, theo ông, sắp tới phải như thế nào?

– Khi đóng một con tàu thì có mấy cái phải giám sát: đầu tiên là giám sát của chủ đầu tư, tức ngư dân. Tiếp đó, nhà máy đóng tàu phải đóng theo đúng quy trình, quy phạm; đơn vị đăng kiểm phải giám sát theo các bước quy định.

Đến nay chúng tôi cho rằng các quy trình đã “chạy” rất tốt, tuy nhiên vẫn còn một số yếu tố như báo chí nêu cần có thời gian xác định rõ hơn…

Không đồng tình

Tôi không đồng tình với câu trả lời của ông Nguyễn Ngọc Oai là không bất ngờ trước việc mười mấy chiếc tàu vỏ thép mới đóng đã hư hỏng và quy trình triển khai nghị định 67 đã “chạy rất tốt”.

Tại sao đã “lường trước” và “chạy rất tốt” mà tàu vỏ thép vẫn hư hỏng hàng loạt? Nhà máy hợp đồng đóng tàu bằng thép Hàn Quốc hoặc Nhật Bản, nhưng lại thay bằng thép Trung Quốc. Theo tôi, hành vi này là gian dối, tiêu cực, trong đó có trách nhiệm của cơ quan đăng kiểm.

Đây là vấn đề lớn, cực kỳ nghiêm trọng. Do vậy, tôi đề nghị sau kiểm tra của Bộ NN&PTNT, Thủ tướng nên chỉ đạo Thanh tra Chính phủ vào cuộc để thanh tra, từ đó xử lý trách nhiệm các bên, chỉnh sửa quy định nếu cần.

Ông VÕ THIÊN LĂNG (phó chủ tịch Hội Nghề cá VN)

DUY THANH – THÁI THỊNH