Hội thảo tiền lương tại HN – Ảnh: T.H

Đây là một kết quả nghiên cứu về tiền lương vừa được nhóm nghiên cứu thuộc hai tổ chức ISEAL Alliance và SAI công bố tại Hà Nội với sự tham dự của đại diện Bộ Lao động Thương bình và Xã hội, Tổng liên đoàn Lao động Việt Nam, VCCI… cùng một số chuyên gia trong lĩnh vực tiền lương, tiền công.

Đủ sống nhưng tích lũy chưa đến 500 ngàn đồng/tháng

Nhóm nghiên cứu cho biết khái niệm lương đủ sống khác với khái niệm lương tối thiểu đang được áp dụng để làm căn cứ trả lương cho người lao động hiện nay.

Lương đủ sống được các chuyên gia nghiên cứu cho là mức lương mà người lao động nhận được cho thời gian làm việc bình thường đủ để duy trì mức sống đàng hoàng cho bản thân và gia đình.

Các tiêu chí của mức sống đàng hoàng gồm thực phẩm, nước, nhà ở, giáo dục, y tế, giao thông, quần áo, và các nhu cầu thiết yếu khác cũng như chi phí dự trù cho các sự việc phát sinh ngoài dự tính…

Theo kết quả được TS Đỗ Quỳnh Chi thay mặt nhóm nghiên cứu công bố, để có “mức sống đàng hoàng tối thiểu” tại khu vực thành phố mà TP.HCM được chọn làm điển hình khảo sát, một người lao động cần phải được trả mức lương đủ sống là 6,435 triệu.

Mức lương này được nhóm nghiên cứu tính toán trên cơ sở nhu cầu chi tiêu của một hộ gia đình điển hình với hai người lớn và hai trẻ em. Với mức bình quân mỗi gia đình có 1,78 lao động làm toàn thời gian, thu nhập của cả gia đình hàng tháng sẽ được phân chia theo năm mục chính:

Dành cho thực phẩm là khoảng 3,77 triệu, chi phí cho nhà cửa (thuê nhà) của cả gia đình bình quân là khoảng 2 triệu, cho các khoản chi tiêu khác ngoài tiền ăn và nhà ở là xấp xỉ 4 triệu, các loại bảo hiểm và phí trừ vào lương là 675.000 đồng.

Sau khi trừ đi các khoản kể trên, phần dành cho tích lũy và các khoản chi bất thường của mỗi gia đình người lao động chỉ còn khoảng 488.000 đồng/tháng, chiếm 5% thu nhập.

Tương tự, ở khu vực nông thôn với hai địa bàn khảo sát là Thái Bình và Sóc Trăng, mức lương đủ sống đàng hoàng tối thiểu đối với người lao động là 3,99 triệu. Với bình quân 1,87 lao động làm toàn thời gian trong mỗi hộ gia đình điển hình có hai vợ chồng và hai người con, tiền lương cũng được phân chia làm năm mục như trên.

Và so với mức đủ sống của người lao động ở thành phố, phần dành cho tích lũy, dự phòng của người lao động ở nông thôn về con số tuyệt đối chỉ có 318.000 đồng/tháng.

Thu nhập thật thua xa mức khảo sát

Theo bà Nguyễn Huyền Lê, thành viên nhóm nghiên cứu, kết quả khảo sát tại bốn nhà máy thuộc khu vực TPHCM cho thấy thu nhập thực tế của người lao động trong ngành dệt may ở TPHCM trung bình là 4,8 triệu, cách biệt đáng kể so với mức lương đủ sống được các chuyên gia tính toán trong nghiên cứu này 6,435 triệu đồng/tháng.

Tức là người lao động tại đây cần có thêm thu nhập bình quân ít nhất là 1,6 triệu mới đạt mức lương đủ sống. Tương tự lương của công nhân ngành chế biến thuỷ sản ở Sóc Trăng tại nhà máy được khảo sát chỉ đạt bình quân 3,2 triệu so với mức lương đủ sống cần 3,99 triệu/tháng.

“Kết quả khảo sát cho thấy ở thành phố, khoảng cách giữa thu nhập thực tế và mức lương đủ sống của người lao động lớn hơn nhiều, ở khu vực nông thôn, khoảng cách này thu hẹp lại gần hơn” TS Đỗ Quỳnh Chi đánh giá.