Tỉ phú Elon Musk giới thiệu mẫu phi thuyền của Công ty SpaceX của ông hồi năm 2014 – Ảnh: Reuters

“Khi trí tuệ nhân tạo thông minh như con người, chúng sẽ nhanh chóng vượt qua mặt chúng ta”. Ai đã phát ngôn điều đó?

Đó chính là nhận định của Elon Musk – tỉ phú Mỹ sáng lập các công ty lừng danh như Tesla, SpaceX và Paypal – trong cuộc trò chuyện cùng những ông chủ công nghệ về trí tuệ nhân tạo do Hiệp hội Tương lai của loài người tổ chức.

Thách thức mới

Hẳn vì thế mà vị tỉ phú của những ý tưởng ngông cuồng lại hé lộ một thách thức mới: giúp cho con người mạnh mẽ hơn, vượt hơn khả năng hiện có của mình nhờ các công cụ công nghệ.

Dự án có tên Neuralink của tỉ phú Musk sẽ tạo ra các thiết bị giúp vỏ não người có thể kết nối với máy tính.

Công nghệ có tên là “Neural Lace” (ren thần kinh) sẽ tạo ra các thiết bị cho phép cấy các điện cực siêu nhỏ vào não. Việc này ban đầu sẽ hỗ trợ não người như giúp cải thiện trí nhớ, điều trị các căn bệnh thần kinh…

Cuối cùng là để não có thể kết nối dữ liệu với các phần mềm, bắt kịp trí thông minh nhân tạo và sở hữu siêu trí tuệ giống như AI.

Đây được xem là một dự án đầy tham vọng của Elon Musk muốn con người chiến thắng trong cuộc đua với trí thông minh nhân tạo.

Nhật báo Wall Street Journal là tờ đầu tiên tiết lộ thông tin về dự án “bí mật” của Elon Musk, dù nay ai cũng biết nó đã được thành lập từ tháng 7 năm ngoái tại California dưới hình thức nghiên cứu về y học.

Sau bài báo của Wall Street Journal, đến lượt tỉ phú Elon Musk úp mở trên Twitter rằng sẽ sớm có thông tin đầy đủ về dự án của ông.

Thực ra người ta nhớ lại rằng từ năm 2016, vị tỉ phú táo bạo của Mỹ từng nêu chút ít về dự án này nhân Hội nghị mật mã của Vox Media và rồi đến cuối tháng 1-2017, ông lại tiết lộ thêm chút ít trên Twitter và đến tháng 2 vừa rồi đã trả lời rõ hơn với tạp chí Vanity Fair:

“Chúng ta hiện nay có khác gì người máy đâu. Điện thoại thông minh hay máy tính chính là những phần nối dài của các bạn, chỉ có điều là các tương tác (bằng ngón tay hoặc bằng giọng nói) còn rất chậm”.

Lần đó ông cho biết rằng khi tạo được kết nối thần kinh thì mọi chuyện sẽ nhanh hơn rất nhiều và ông tin rằng có thể làm được điều đó trong 4-5 năm.

Tỉ phú Musk – Ảnh: Reuters

Nhiều ứng dụng

Trước mắt, những ứng dụng từ ý tưởng của Elon Musk là chữa trị một số chứng bệnh liên quan đến tế bào thần kinh của con người, chẳng hạn giúp hồi phục trí nhớ, tăng cường khả năng trí nhớ.

Giới khoa học còn khá hoài nghi về tính khả thi. Giáo sư Claude Touzet – chuyên gia về tự động học và sinh học của ĐH Aix Marseille (Pháp) – giải thích thêm: “Cho đến hiện nay, việc kích thích não bộ bằng điện cực để ngăn bệnh Parkinson chỉ có hiệu quả hạn chế. Khi kích thích như thế, não tiết ra chất dopamin làm chặn được tình trạng run tay nhất thời nhưng về lâu dài thì có thể để lại triệu chứng nặng nề hơn”.

Ông cũng cho biết việc kết nối điện cực vào não những người bị ảnh hưởng thần kinh gây suy giảm vận động tứ chi cũng đã được thực hiện ở đây nhưng “kết quả vẫn chỉ còn ở mức căn bản”.

Trong khi đó Elon Musk tiên liệu về viễn cảnh ứng dụng của công nghệ “điên rồ” của mình: ngăn chặn sự lên ngôi của trí tuệ nhân tạo.

Không riêng gì Musk, một số nhà khoa học nổi tiếng khác gần đây đã tỏ ý lo lắng về một thảm họa của loài người do trí tuệ nhân tạo gây ra trong tương lai.

Nhà vật lý nổi tiếng Stephen Hawking từng cảnh báo: “Con người bị hạn chế bởi sự tiến hoá sinh học chậm sẽ không thể cạnh tranh với trí thông minh nhân tạo và sẽ bị thay thế”.

Musk không phải người duy nhất đang cố gắng tạo ra cách thức để đảm bảo rằng nhân loại có thể theo kịp với AI.

Tất nhiên, còn rất nhiều rào cản để các ý tưởng này trở thành hiện thực.

Các nhà nghiên cứu thần kinh cho rằng chúng ta có sự hiểu biết rất hạn chế về cách các nơron trong não của con người giao tiếp. Vì thế, việc phát triển các thiết bị cấy ghép vào não người sẽ còn gặp rất nhiều khó khăn.