Ông Perfecto Yasay trong phiên điều trần trước Uỷ ban Bổ nhiệm Philippines ngày 8-3 – Ảnh: Reuters

Ông Yasay là thành viên đầu tiên trong nội các được Tổng thống Rodrigo Duterte chỉ định không nhận được phê chuẩn. 

Theo Reuters, quyết định được đưa ra sau phiên bỏ phiếu toàn Quốc hội Philippines trưa ngày hôm nay (8-3). Điều này cũng đồng nghĩa với việc ông Yasay sẽ không còn giữ chức Ngoại trưởng Philippines, theo Reuters.

Ông Yasay đã không có mặt để nghe quyết định của Quốc hội Philippines. Một phụ tá của ông cho biết cựu ngoại trưởng sẽ không đưa ra tuyên bố ngay lập tức sau sự việc.

Trước đó cùng ngày, ông Yasay đã bị Uỷ ban Bổ nhiệm Philippines (CA) – cơ quan quyền lực có quyền phê chuẩn các vị trí trong nội các nước này – từ chối phê chuẩn vào chức Ngoại trưởng vì “không đủ phẩm chất”.

Chi tiết về quyết định của ủy ban 15 thành viên này không được tiết lộ. Tuy nhiên, theo tờ Inquirer của Philippines và Reuters, nó có liên quan tới nhiều cáo buộc nói ông Yasay đã cố gắng giữ quốc tịch Mỹ ngay cả khi đã được chỉ định làm Ngoại trưởng.

Bản thân ông Yasay cũng cho thấy sự mâu thuẫn trong hai lần điều trần trước ủy ban CA. Trong phiên điều trần ngày 22-2, ông Yasay phủ nhận việc đã trở thành một công dân Mỹ, sở hữu hộ chiếu Mỹ.

Tuy nhiên, trong phiên điều trần vào hôm nay, ông Yasay thừa nhận từng được công nhận là công dân Mỹ vào ngày 26-11-1986, rằng việc ông phủ nhận trước đó chỉ là sự nhầm lẫn và khẳng định không có ý định nói dối CA.

Ông Yasay khẳng định cái quốc tịch Mỹ đó đã bị hủy bỏ vì ông không có ý định ở lại nước này. 

“Khi tôi phủ nhận chuyện có được hộ chiếu Mỹ trước ủy ban, tâm trí tôi lúc đó chỉ nhớ đến cáo buộc của tờ Rappler rằng tôi đã từng được cấp hộ chiếu Mỹ vào năm 2006 và tôi khẳng định mình có thể tiếp tục phủ nhận cáo buộc này.

Tôi muốn gửi lời xin lỗi đến CA vì đã vô tình gây ra sự nhầm lần này. Chưa bao giờ tôi có ý định nói dối ủy ban về tình trạng công dân của mình”, cựu ngoại trưởng Philippines trần tình.

Tuy nhiên, Thượng nghị sĩ Panfilo Lacson – Chủ tịch Ủy ban đối ngoại thượng viện Philippines – nhấn mạnh rằng CA không hài lòng về thái độ và cách trả lời của ông Yasay và rằng đây là quyết định cuối cùng, theo Reuters.

“Tất cả chúng ta đều biết ông Yasay có độ thân tình với Tổng thống Duterte như thế nào. Ông ta đã không nói sự thật, không thẳng thắn khi trả lời các câu hỏi trong phiên điều trần”, ông Lacson bình luận.

Như vậy, chiếc ghế ngoại trưởng của Philippines sẽ tạm thời bị để trống. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Philippines Charles Jose nói bộ này tôn trọng quyết định của CA và sẽ bảo đảm quá trình chuyển giao công việc cho người kế nhiệm diễn ra suôn sẻ.

Ông Yasay năm nay 70 tuổi, là một người bạn lâu năm của Tổng thống Duterte. Phát biểu trong phiên điều trần trước CA ngày 8-3, ông Yasay cáo buộc những nỗ lực đẩy ông ra khỏi Bộ Ngoại giao Philippines là một phần trong kế hoạch phá hoại chính quyền của Tổng thống Duterte.

Trước khi được chỉ định làm Ngoại trưởng Philippines, ông Yasay là người đứng đầu Uỷ ban Chứng khoán và sàn giao dịch Philippines (SEC).