Binh lính Iraq sơ tán một thường dân khỏi khu vực tây Mosul, ngày 27-2 – Ảnh: Reuters

Phần phía đông của thành phố Mosul đã được giải phóng từ giữa tháng 1-2017. Cánh quân Iraq đã giải phóng phần phía đông này chưa thể tiến sang phía tây bởi bị dòng sông al-Furat ngăn cách, mà cả năm cây cầu nối đôi bờ đều đã bị phá hủy.

Ngày 19-2, lực lượng Iraq mở mặt trận tiến lên từ hướng nam để tránh phải vượt sông.

Chỉ trong vài ngày đầu của đợt chiến dịch này, lực lượng Iraq đã chiếm được sân bay quốc tế (không còn hoạt động) và áp sát cửa ngõ phía nam khu trung tâm thành phố.

Thậm chí, khu vực trung tâm hành chính của tỉnh Ninawa đã lọt vào tầm bắn của các loại vũ khí Iraq.

Ở phía tây, lực lượng Iraq chiếm được quyền kiểm soát đoạn xa lộ nối Mosul với thành phố Tal’afa (cách Mosul 60km) và cắt luôn con đường chính yếu từ Mosul đến Syria.

Trong khi đó, lực lượng người Kurd vẫn chiếm giữ hướng bắc thành phố từ cuối năm ngoái đến nay. Thế là khu phố cổ Mosul – vẫn do IS kiểm soát – hoàn toàn bị cô lập với bên ngoài.

Cách tử thủ tàn bạo

IS tiếp tục triển khai kế hoạch tử thủ đã được chuẩn bị kỹ lưỡng từ trước khi Iraq mở chiến dịch đánh vào Mosul.

Quân Iraq tiến đến đâu thì các đường phố bị IS biến thành biển lửa đến đó, bởi chúng đã đào sẵn các đường hào để xả dầu thô và phóng hỏa tạo thành những bức tường lửa cùng những biển khói đen đặc; vừa cản bước tiến của quân trên bộ, vừa che mắt các phi công không kích.

IS còn sử dụng vũ khí mới do chúng tự chế tạo, đó là các phương tiện bay không người lái.

Vũ khí “máy bay tự hành” này của IS có thể mang cả bom và tên lửa để đánh phá các mục tiêu đối phương, thậm chí đâm thẳng vào xe tăng và chiến xa của quân Iraq.

Tại khu phía tây Mosul hiện nay, IS còn tận dụng chiến thuật bắt dân chúng tạo thành “lá chắn sống” để bảo vệ bọn chúng. Ước tính còn tới khoảng 750.000 dân kẹt lại trong khu vực do IS kiểm soát.

Vậy mà mọi đường phố đều bị phong tỏa, không cho bất cứ người dân nào được thoát ra. Sự hiện diện của số lớn dân thường như vậy thực sự là cản trở lớn nhất đối với lực lượng Iraq và đồng minh khi muốn giải quyết phần còn lại của Mosul trong tay IS.

“Chia tay Mosul” (?)

Theo alarabiya.net, thủ lĩnh IS Abu Bakr al-Baghdadi đã cho phổ biến trong nội bộ IS một văn bản gọi là “chia tay Mosul”.

Trong văn bản này, thủ lĩnh IS công nhận những thất bại trong trận chiến đang diễn ra ở Mosul, và đưa ra những quyết định khá bất ngờ.

Al-Baghdadi ra lệnh rút lui khỏi Mosul, kéo về các khu vực sa mạc và vùng hoang vu hẻo lánh ở đôi bên biên giới Iraq – Syria để chiến đấu trường kỳ.

Các chiến binh nước ngoài được phép tùy chọn, hoặc tìm đường trở về nơi họ ra đi, hoặc tự nguyện đánh bom “tử vì đạo”.

Văn bản này hô hào các chiến binh tại Mosul nếu bị vây hãm thì đánh bom tự sát. Al-Baghdadi không quên nhắc lại mức độ “ban thưởng” cho các chiến binh tử vì đạo đã mặc định trong kinh Koran là “72 tiên nữ trên thiên đàng”!

Chưa có kiểm chứng nào về độ tin cậy của văn bản “chia tay Mosul” này, nhưng tin tình báo Iraq cho rằng các thành viên của “Hội đồng Shoura al-Mujahideen” – bộ chỉ huy tối cao của IS – đã rút khỏi Mosul và Tal’afa từ nhiều tuần trước, đến hoạt động ở khu vực hiểm trở suốt dọc chiều dài đôi bên biên giới Syria – Iraq.

Thêm nữa, hiện tượng nhiều chiến binh đã bỏ chạy tăng lên rõ rệt. Đồng thời, các vụ đánh bom liều chết ở chiến tuyến cũng tăng lên cả về số lượng và mức độ điên cuồng.

Số không bỏ chạy và sẵn sàng đánh bom liều chết phần đông là các chiến binh gốc châu Á và Ả Rập (Tunisia, Syria, Libya…).