Hàng loạt sai phạm ở dự án đạm Ninh Bình

Kết luận thanh tra đã chỉ ra hàng loạt sai phạm, khuyết điểm trong quản lý đầu tư xây dựng và hoạt động sản xuất kinh doanh tại dự án.

Ngày 17.1, Bộ Công thương công bố kết luận thanh tra công tác quản lý đầu tư xây dựng dự án Nhà máy sản xuất đạm Ninh Bình và hoạt động sản xuất kinh doanh của Công ty TNHH MTV đạm Ninh Bình, dự án đang thua lỗ hơn 2.000 tỉ đồng, gấp đôi con số lỗ kế hoạch.

TIN LIÊN QUAN

Xử lý trách nhiệm cá nhân ở các dự án nghìn tỉ thua lỗ

Thủ tướng khẳng định phải sớm xử lý các dự án thua lỗ để tránh thất thoát thêm tài sản nhà nước, đồng thời xử lý cả trách nhiệm của người đứng đầu lẫn tham mưu đầu tư nhằm ngăn chặn tham nhũng.

Kết luận thanh tra đã chỉ ra hàng loạt sai phạm, khuyết điểm trong quản lý đầu tư xây dựng và hoạt động sản xuất kinh doanh tại dự án này. Trước tiên là việc Tổng công ty hóa chất VN (nay là Tập đoàn hóa chất – Vinachem) phê duyệt điều chỉnh dự án trên cơ sở kết quả đánh giá hiệu quả tài chính thấp, tiềm ẩn nhiều yếu tố rủi ro, công tác dự báo còn hạn chế. Chủ đầu tư cũng bổ nhiệm Giám đốc Ban quản lý dự án chưa tuân thủ quy định.

Đáng nói là chủ đầu tư lại rất “xông xênh” trong việc cấp than cho nhà thầu phục vụ chạy thử vượt so với hợp đồng EPC. Qua nhiều lần đàm phán, chủ đầu tư và nhà thầu vẫn chưa thống nhất được giá trị và trách nhiệm của mỗi bên đối với lượng than chạy thử cấp vượt. Bên cạnh đó, hợp đồng EPC còn có điểm bất lợi cho chủ đầu tư về trách nhiệm của nhà thầu khi vượt lượng than chạy thử, dẫn đến hợp đồng chưa quyết toán được.

Trong khi đó, nhà thầu EPC thi công chậm tiến độ so với hợp đồng đã ký là 420 ngày nên phát sinh chi phí, riêng số tiền lãi vay đã trả trong thời gian này là 527 tỉ đồng. Đến nay, chủ đầu tư và nhà thầu đã đàm phán qua nhiều phiên nhưng việc xác định giá trị phạt chậm tiến độ theo quy định của hợp đồng EPC chưa được hai bên thống nhất. Thế nhưng, chủ đầu tư vẫn nhận bàn giao tạm thời nguyên trạng nhà máy từ nhà thầu khi các thông số kỹ thuật chưa đạt theo báo cáo nghiên cứu khả thi và hợp đồng EPC đã ký; dây chuyền thiết bị hoạt động chưa ổn định, số ngày chạy máy và công suất không đạt. Điều này khiến sau hơn 4 năm vận hành thương mại, chủ đầu tư và nhà thầu chưa thể tiến hành ký nghiệm thu bàn giao dự án chính thức và vẫn đang trong quá trình tiếp tục đàm phán để xử lý các tồn tại. Chủ đầu tư và nhà thầu vẫn chưa thống nhất được trách nhiệm của mỗi bên đối với những vấn đề phát sinh trong quá trình thực hiện hợp đồng nên dự án chưa được quyết toán. Do còn tồn tại một số nội dung thuộc hợp đồng EPC chưa được khắc phục hoàn thiện, nên phải loại trừ khỏi quyết toán tổng số tiền 2 triệu USD và 114 tỉ đồng đối với các công việc về xây dựng, cơ khí, điện, đo lường, sửa chữa…

Mặc dù còn nhiều tồn tại như vậy, song Vinachem và Ban quản lý dự án, Công ty TNHH MTV đạm Ninh Bình chưa kịp thời xử lý những thay đổi phát sinh, còn một số thiếu sót trong chỉ đạo, kiểm tra, đôn đốc, giám sát việc thực hiện dự án. Đây là một trong những nguyên nhân khiến kết quả sản xuất kinh doanh của Công ty TNHH MTV đạm Ninh Bình liên tục lỗ từ năm 2012 – 2015. Theo báo cáo nghiên cứu khả thi, lỗ kế hoạch được đặt ra trong 3 năm đầu là 47.910.220 USD tương đương với 1.025 tỉ đồng, nhưng trên thực tế tổng lỗ lũy kế từ khi nhà máy đi vào sản xuất năm 2012 đến hết năm 2014 theo báo cáo tài chính ghi nhận đã là 1.719 tỉ đồng. Cũng theo báo cáo nghiên cứu khả thi, từ năm thứ 4 trở đi, nhà máy sẽ có lãi nhưng thực tế năm 2015 (năm thứ 4) vẫn lỗ 364 tỉ đồng. Bộ Công thương thừa nhận, đến thời điểm hiện tại, dự án không có hiệu quả về kinh tế, không đảm bảo hiệu quả về mặt xã hội. Bộ yêu cầu Vinachem, Ban quản lý dự án Nhà máy đạm Ninh Bình và Công ty TNHH MTV đạm Ninh Bình kiểm điểm làm rõ trách nhiệm tập thể, cá nhân có liên quan đến những sai phạm, khuyết điểm để xử lý theo quy định của pháp luật…

Chí Hiếu