Một khu nhà ở xã hội trong khu đô thị Linh Đàm (Hà Nội) – Ảnh: VIỆT DŨNG

Đó là những vấn đề được nêu ra tại cuộc họp trực tuyến toàn quốc về nhà ở xã hội (NƠXH), nhà ở cho công nhân ngày 7-12.

Tại cuộc họp này, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã chủ trì và yêu cầu lãnh đạo các địa phương phải coi việc đầu tư NƠXH là đầu tư cho phát triển.

Phải an cư cho công nhân

Bộ trưởng Bộ Xây dựng Phạm Hồng Hà cho biết tính đến tháng 11-2016, cả nước mới hoàn thành việc đầu tư xây dựng 179 dự án NƠXH tại khu vực đô thị và khu công nghiệp (tương đương 71.150 căn hộ). So với chỉ tiêu thì mới đạt khoảng 28%.

Ông Hà khẳng định dù là chính sách lớn nhưng một số địa phương khi quy hoạch đô thị, khu công nghiệp chưa xác định rõ quỹ đất cho phát triển NƠXH, chưa thực hiện nghiêm quy định dành 20% quỹ đất trong các dự án nhà ở thương mại để phát triển NƠXH…

Tuy nhiên, Phó chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Quốc Hùng nói thẳng: quy định những dự án nhà ở thương mại trên 10ha phải dành 20% quỹ đất xây dựng NƠXH là… rất khó thực hiện.

“Đề nghị có thể thu tiền đối với 20% đất tại các dự án để đầu tư các khu NƠXH tập trung. Phải nghiên cứu thành lập quỹ đầu tư hỗ trợ vốn cho các dự án NƠXH, nghiên cứu mẫu NƠXH làm sao đảm bảo chất lượng và giá thành hợp lý” – ông Hùng nói.

Phó chủ tịch UBND TP.HCM Lê Văn Khoa cũng kiến nghị Chính phủ chỉ đạo Ngân hàng Chính sách xã hội đẩy mạnh cho vay đối với các đối tượng thuộc diện được mua NƠXH.

Phó thủ tướng Vũ Đức Đam khẳng định nếu bây giờ không tập trung giải quyết nhà ở cho công nhân các khu công nghiệp thì hậu quả trong tương lai sẽ rất lớn, giống như vấn đề môi trường.

Ông Đam cho biết các khu công nghiệp có khoảng 2,6 triệu lao động, phần lớn công nhân khó khăn về nhà ở, phải ly hương. Đất nước muốn phát triển bền vững thì công nhân phải được an cư, xây dựng gia đình, nuôi dưỡng con cái, gắn bó với nơi làm việc.

Còn nếu để tình trạng chủ sử dụng lao động tận dụng quãng thời gian sung sức nhất của công nhân, rồi sau đó họ lại phải quay về quê sinh sống thì tương lai bất ổn.

“Phải dành nguồn vốn ngân sách thích đáng đầu tư vào lĩnh vực này” – ông Đam đề nghị.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc chỉ đạo phải coi đầu tư cho nhà ở xã hội cũng chính là đầu tư cho phát triển và Chính phủ sẽ có một chỉ thị về vấn đề này. Trong ảnh: bữa ăn tối của một gia đình trong khu nhà ở xã hội trên đường Tô Hiến Thành, P.12, Q.10, TP.HCM – Ảnh: TỰ TRUNG

Sẽ có chỉ thị về thực hiện chính sách nhà ở

Phát biểu kết luận hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh quyền có nơi ở của người dân đã được Hiến pháp quy định, ông yêu cầu coi phát triển NƠXH là đầu tư cho phát triển.

Tuy nhiên, “phát triển NƠXH là trách nhiệm của Nhà nước, xã hội và người dân, chứ không phải chỉ riêng Nhà nước bởi Nhà nước không thể bao cấp về nhà ở” – Thủ tướng nói.

Thủ tướng cũng bày tỏ sự lo lắng về tỉ lệ công nhân ở các khu công nghiệp có nhà ở còn quá thấp, đặc biệt có đến 1,5 triệu người chưa có nhà ở. Số liệu của Bộ Xây dựng cũng nêu nhu cầu NƠXH cho người thu nhập thấp tại khu vực đô thị đến năm 2020 lên tới khoảng 1 triệu căn hộ, tương đương khoảng 50 triệu m².

Trước những báo cáo trên, Thủ tướng lưu ý các địa phương cần có nhiều phương thức để làm nhà ở cho công nhân theo hướng “nhà ở cho người có thu nhập thấp nhưng chất lượng không được thấp”.

Thủ tướng yêu cầu khích lệ những chủ doanh nghiệp lo chỗ ở cho công nhân và các nhà đầu tư khu công nghiệp cũng phải chú trọng đầu tư phát triển quỹ nhà ở cho người lao động. Bản thân công nhân và gia đình cũng cần có ý chí tiết kiệm, phấn đấu để có được nhà ở cho mình.

Khẳng định ngân sách phải chi một phần hỗ trợ, sau hội nghị này Thủ tướng nêu sẽ ban hành chỉ thị về việc thực hiện chính sách NƠXH. Trước mắt, Thủ tướng yêu cầu các bộ nghiên cứu, sửa đổi chính sách, đặc biệt là các chính sách về đất đai, vốn, thủ tục hành chính…

Thủ tướng lưu ý việc thực hiện chính sách NƠXH thành công hay không phụ thuộc vào quyết tâm của lãnh đạo các tỉnh, TP: “UBND các tỉnh, TP phải coi phát triển NƠXH, đặc biệt nhà ở cho công nhân, là nhiệm vụ trọng tâm, cần có kế hoạch và giải pháp cụ thể để thực hiện”.