Lãnh tụ Cuba Fidel Castro và Thủ tướng Phạm Văn Đồng cùng các chiến sĩ Đoàn Khe Sanh trong chuyến thăm lịch sử tháng 9.1973 tại Quảng TrịẢNH: TTXVN
Trong thông cáo đặc biệt phát đi chiều 28.11, Ban Chấp hành T.Ư Đảng Cộng sản Việt Nam, Quốc hội, Chủ tịch nước, Chính phủ và Uỷ ban T.Ư Mặt trận Tổ quốc Việt Nam quyết định để tang lãnh tụ Cuba Fidel Castro Ruz với nghi thức Quốc tang vào ngày 4.12.2016.
Trong thời gian trên, các cơ quan, công sở trong phạm vi cả nước và các cơ quan đại diện của Việt Nam ở nước ngoài treo cờ rủ, có dải băng tang như quy định, không tổ chức các hoạt động vui chơi, giải trí công cộng.
Thông cáo nhấn mạnh, đồng chí Fidel Castro là người bạn lớn, người đồng chí, anh em vô cùng gần gũi và thân thiết của Đảng, Nhà nước và nhân dân ta. Trong hơn nửa thế kỷ qua, kể từ khi Cách mạng Cuba thành công, sau đó hai nước Cuba và Việt Nam thiết lập quan hệ ngoại giao vào ngày 2.12.1960, đồng chí Fidel Castro đã cùng Chủ tịch Hồ Chí Minh và nhiều thế hệ lãnh đạo, nhân dân hai nước không ngừng vun đắp, phát triển mối quan hệ đoàn kết anh em, hợp tác toàn diện và tin cậy lẫn nhau giữa Đảng, Nhà nước và nhân dân hai nước.
Theo thông cáo, đồng chí Fidel đã thăm chính thức Việt Nam 3 lần vào tháng 9.1973, tháng 12.1995 và tháng 2.2003; ông là nguyên thủ nước ngoài đầu tiên tới thăm vùng mới được giải phóng ở tỉnh Quảng Trị vào tháng 9.1973 và cũng là nguyên thủ quốc gia đi đầu trong phong trào quốc tế ủng hộ cuộc đấu tranh chính nghĩa của nhân dân Việt Nam vì độc lập dân tộc và thống nhất đất nước trước đây, cũng như trong sự nghiệp tái thiết, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam Xã hội chủ nghĩa ngày nay.
Với những công lao và đóng góp to lớn đó, lãnh tụ Cuba Fidel Castro đã được Đảng và Nhà nước Việt Nam trao tặng Huân chương Sao Vàng vào năm 1982 và Huân chương Hồ Chí Minh vào năm 1989.
Trên phương diện quốc tế, đồng chí Fidel Castro là nhà hoạt động Nhà nước và Lãnh đạo xuất sắc trong Phong trào Cộng sản và Công nhân quốc tế, có đóng góp to lớn và tích cực cho Phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc, chống đế quốc cường quyền và áp đặt, chống chủ nghĩa phân biệt chủng tộc, vì hòa bình và công lý trên thế giới trong hơn 50 năm qua. Ông cũng được nhiều nước, nhất là các nước châu Á, châu Phi và Mỹ Latinh, khâm phục, vinh danh và trao tặng các phần thưởng cao quý.
Trước đó, vào ngày 26.11, Ban Chấp hành T.Ư Đảng Cộng sản Cuba, Hội đồng Nhà nước và Hội đồng Bộ trưởng nước Cộng hoà Cuba đã ra thông cáo thông báo lãnh tụ Fidel Castro Ruz, Tổng Tư lệnh Cách mạng Cuba, nguyên Bí thư thứ nhất Ban Chấp hành T.Ư Đảng Cộng sản Cuba, nguyên Chủ tịch Hội đồng Nhà nước và Hội đồng Bộ trưởng nước Cộng hòa Cuba, từ trần vào đêm ngày 25.11 – giờ La Habana, tức trưa ngày 26.11 – giờ Hà Nội.
Để tưởng nhớ lãnh tụ Fidel Castro, Đảng và Nhà nước Cuba quyết định để Quốc tang ông 9 ngày, từ 6 giờ sáng ngày 26.11 đến 12 giờ ngày 4.12.2016 (theo giờ Cuba); tổ chức lễ an táng di hài ông vào 7 giờ sáng ngày 4.12.2016 tại Nghĩa trang thành phố Santiago de Cuba.
Năm 1969, khi còn là sinh viên năm thứ nhất, tôi đã may mắn được gặp trực tiếp Chủ tịch Cuba Fidel Castro khi phiên dịch cho đoàn đại biểu Mặt trận Dân tộc giải phóng miền Nam VN do ông Trần Bửu Kiếm dẫn đầu thăm Cuba.
Đồng chí Fidel Castro sinh ngày 13.8.1926 tại vùng Biran, tỉnh Oriente cũ, nay là tỉnh Holguín ở miền Đông Cuba. Ông đã lãnh đạo Cách mạng thắng lợi, giành chính quyền tại Cuba từ ngày 1.1.1959. Từ năm 1959 đến năm 1976, ông giữ cương vị Thủ tướng nước Cộng hòa Cuba; từ năm 1965, thời điểm Đảng Cộng sản Cuba chính thức được thành lập, đến tháng 4.2011, ông liên tục giữ cương vị Bí thư thứ nhất Ban Chấp hành T.Ư Đảng Cộng sản Cuba; từ năm 1976 đến năm 2008, ông luôn được bầu vào Quốc hội của Chính quyền Nhân dân và được bầu làm Chủ tịch Hội đồng Nhà nước và Hội đồng Bộ trưởng nước Cộng hoà Cuba.
Ngày 31.7.2006, vì lý do sức khoẻ, ông đã trao quyền lãnh đạo đất nước cho ông Raúl Castro, lúc đó là Bí thư thứ hai Ban Chấp hành T.Ư Đảng Cộng sản Cuba, Phó chủ tịch thứ nhất Hội đồng Nhà nước và Chính phủ nước Cộng hoà Cuba. Tháng 2.2008, ông tuyên bố không ứng cử vào Quốc hội Cuba khoá 7 và các chức vụ lãnh đạo Nhà nước và thôi giữ chức Bí thư thứ nhất Ban Chấp hành T.Ư Đảng Cộng sản Cuba tại Đại hội 6 Đảng Cộng sản Cuba tổ chức vào tháng 4.2011.
