Quốc hội Mỹ lần đầu vô hiệu hoá quyền phủ quyết của Tổng thống Obama

Quốc hội Mỹ đã vô hiệu hoá quyền phủ quyết của Tổng thống Barack Obama đối với dự luật cho phép gia đình các nạn nhân trong vụ khủng bố 11.9 kiện chính phủ Ả Rập Xê Út.

Theo Reuters ngày 29.9, Quốc hội Mỹ ngày 28.9 (giờ Mỹ) đã bỏ phiếu chống lại quyết định phủ quyết của Tổng thống Barack Obama đối với dự luật “Công lý chống tài trợ khủng bố”. Dự luật này vốn được đưa ra để mở đường cho gia đình các nạn nhân của vụ tấn công khủng bố 11.9.2001 khởi kiện chính phủ Ả Rập Xê Út tại các tòa án Mỹ.

Tại Hạ viện, có 348 hạ nghị sĩ bỏ phiếu chống quyết định của ông Obama, trong khi chỉ có 77 người ủng hộ. Ít giờ trước đó, thượng viện cũng nhanh chóng có kết quả áp đảo với 97 phiếu chống so với chỉ 1 phiếu đồng ý với tổng thống. Kết quả này vượt xa mức cần thiết là 2/3 số nghị sĩ mỗi viện để bác bỏ quyết định của ông Obama.

Như vậy, lần đầu tiên trong hai nhiệm kỳ, quyền phủ quyết của Tổng thống Obama đã bị Quốc hội Mỹ vô hiệu hóa. Điều này có nghĩa dự luật nêu trên sẽ chính thức trở thành luật dù đã từng bị tổng thống phủ quyết. 

Trước đó, ông Obama có 11 lần dùng quyền phủ quyết để chặn các dự luật mà quốc hội trình lên, nhưng chưa bao giờ cả hai viện hội đủ số phiếu cần thiết để vô hiệu hóa quyền phủ quyết. Theo Reuters, không may là lần này kể cả các nghị sĩ đảng Dân chủ cũng không đứng về phía ông Obama, dù đây có lẽ là một trong những quyết định quan trọng cuối cùng của ông Obama trước khi rời Nhà Trắng vào tháng 1.2017.

Tổng thống Obama cho biết ông nghĩ Quốc hội Mỹ đã mắc phải sai lầm và nghi ngờ có sự tính toán chính trị, liên quan đến cuộc bầu cử tổng thống sắp tới, đằng sau việc bỏ phiếu chống lại quyết định của ông. Theo ông Obama, dự luật trên nếu trở thành luật không chỉ gây tổn hại quan hệ giữa Mỹ và đồng minh Ả Rập Xê Út, mà còn mang lại mối đe doạ cho các công ty, binh sĩ và quan chức Mỹ ở nước ngoài.

Bộ trưởng Quốc phòng Ashton Carter và Chủ tịch hội đồng tham mưu liên quân, tướng Joseph Dunford thì đứng về phía Tổng thống Obama. Bên cạnh đó, giám đốc Cục điều tra liên bang John Brennan cũng cho rằng dự luật sẽ gây nguy hại cho an ninh quốc gia Mỹ.

Ngọc Mai