Ông Duterte dẫn đầu bầu cử tổng thống Philippines

Cử tri Philippines ngày 9.5 đã đi bỏ phiếu trong cuộc bầu cử tổng thống với chiến thắng gần như chắc chắn sẽ về tay Thị trưởng thành phố Davao Rodrigo Duterte.

Cử tri chờ bỏ phiếu tại Trường tiểu học Auroa A.Quezon ở quận Malate, thủ đô Manila Manfred Rist

AP dẫn lời giới chức bầu cử cho biết hơn 55 triệu cử tri đã đăng ký đi bầu tại 36.000 điểm bỏ phiếu trên cả nước để chọn người kế nhiệm Tổng thống Benigno Aquino III, vốn không thể tái tranh cử sau khi kết thúc nhiệm kỳ 6 năm do quy định của hiến pháp. Ngoài tổng thống, cử tri Philippines cũng bầu phó tổng thống, 300 nghị sĩ và khoảng 18.000 quan chức địa phương trong số hơn 45.000 ứng viên.

Hơn 100.000 cảnh sát đã được triển khai để bảo vệ cuộc bầu cử. Việc bỏ phiếu bắt đầu lúc 6 giờ và kết thúc lúc 18 giờ cùng ngày. Theo AFP, ít nhất 10 người đã thiệt mạng trên khắp Philippines trong ngày bầu cử 9.5, khi các tay súng đột kích phòng phiếu, tấn công xe và đánh cắp máy kiểm phiếu.

Theo kết quả không chính thức được PPCRV công bố chiều 9.5, dựa trên 75% số phiếu được kiểm, ông Duterte hiện dẫn đầu với 38,72% phiếu bầu, xếp sau là cựu Bộ trưởng Nội vụ Manuel Roxas với 22,39%. PPCRV là một tổ chức của Giáo hội Công giáo ở Philippines, được Uỷ ban Bầu cử nước này coi là “chi nhánh công dân” giám sát cuộc bầu cử.

Ông Duterte dẫn đầu bầu cử tổng thống Philippines 2

Ông Rodrigo Duterte trước phòng bỏ phiếu ở thành phố Davao Ảnh: Reuters

Theo AFP, ông Duterte, người có 22 năm cầm quyền tại Davao, thu hút cử tri bằng những lời hứa giải quyết mạnh tay nhưng nhanh gọn vấn đề tội phạm và tham nhũng mà nhiều người cho là đã trở nên tồi tệ bất chấp sự tăng trưởng mạnh về kinh tế trong những năm gần đây. Ứng viên này đã vươn lên hàng đầu trong các cuộc thăm dò bằng cam kết xử tử hàng chục ngàn tội phạm, những lời đe doạ đóng cửa quốc hội nếu các nhà lập pháp chống đối ông, cùng ý tưởng sẵn sàng chấp nhận các phần tử ly khai.

Các đối thủ của ông Duterte là thượng nghị sĩ Grace Poe, cựu Bộ trưởng Nội vụ Roxas, Phó tổng thống Jejomar Binay và thượng nghị sĩ Miriam Defensor-Santiago đều chỉ trích Thị trưởng Davao về những phát biểu đe doạ tinh thần thượng tôn pháp luật cùng nền dân chủ không dễ có của Philippines.

Không chỉ các đối thủ, bản thân Tổng thống sắp mãn nhiệm Aquino cũng lo ngại trước đà tiến của Thị trưởng Davao. Trong cuộc vận động cuối cùng vào ngày 7.5 vừa qua, ông đã cảnh báo về một “kịch bản ngày tận thế” nếu ông Duterte giành chiến thắng và thực hiện những gì ông đã tuyên bố, theo Reuters.

Nhiều người cũng lo lắng rằng đối sách của Philippines trong vấn đề Biển Đông có thể thay đổi do ông Duterte từng tuyên bố sẵn sàng đàm phán trực tiếp với Trung Quốc nếu tình hình giải quyết tranh chấp vẫn giậm chân tại chỗ sau 1 – 2 năm nữa.

Tuy nhiên, phát biểu sau khi kết quả không chính thức được công bố hôm qua, ông Duterte khẳng định nếu đắc cử ông sẽ kêu gọi đàm phán đa phương nhằm giải quyết tranh chấp ở Biển Đông, bao gồm cả sự có mặt của Mỹ và Nhật Bản. Ông Duterte cũng nói Trung Quốc phải tôn trọng vùng đặc quyền kinh tế của Philippines và thay vì đối đầu, hai nước nên hợp tác khai thác dầu khí ngoài khơi như những đối tác liên doanh.

Manfred Rist (từ Manila, Philippines): “Cuộc bỏ phiếu diễn ra tương đối thuận lợi trên cả nước. Phần lớn các điểm bỏ phiếu được đặt trong trường học. Tại một số trường học, không khí vui như lễ hội. Tại Trường tiểu học Auroa A.Quezon ở quận Malate, thủ đô Manila, nhiều cử tri cho phóng viên hay họ bỏ phiếu cho Rodrigo Duterte, ứng viên vốn có nhiều điểm khác biệt với đương kim Tổng thống Benigno Aquino III. Mặc dù kinh tế Philippines phát triển tương đối tốt trong 6 năm qua, nhiều người dân nước này tỏ ra bất mãn với chính quyền Aquino. Khoảng cách giàu nghèo vẫn cứ rộng như trước đây và quá nhiều người trẻ ở xứ này bị buộc phải tha hương cầu thực ở nước ngoài. Ứng viên Duterte, người đang dẫn đầu về số phiếu bầu đã được kiểm, đã đánh vào sự bất mãn này của công chúng kèm với lời hứa sẽ không dung dưỡng nạn tham nhũng, tội phạm và ma tuý”.

Thục Minh (chuyển ngữ)

Trùng Quang