Năng lực răn đe trên biển của Ấn Độ

Ấn Độ đang nỗ lực phát triển lực lượng tàu ngầm và tên lửa nhằm ngăn chặn hiệu quả ý đồ “lấn sân” của Trung Quốc ở Ấn Độ Dương.

Tàu ngầm INS Arihant tại cảng Visakhapatnam Ảnh: Reuters

Mới đây, truyền thông Ấn Độ đưa tin tàu ngầm hạt nhân mang tên lửa đạn đạo tự thiết kế đầu tiên của nước này đã tiến hành các cuộc hành trình thử thành công trên biển, bao gồm nhiều bài thử nghiệm phóng vũ khí. Tàu ngầm mang tên INS Arihant dự kiến sẽ sớm được đưa vào biên chế, có thể đóng vai trò huấn luyện và phát triển lực lượng cũng như cung cấp khả năng ngăn chặn hữu hiệu, đặc biệt khi hệ thống tên lửa đạn đạo phóng từ tàu ngầm tầm trung mới đi vào hoạt động.

Theo chuyên san The Diplomat, dựa trên đặc điểm kỹ thuật của INS Arihant, New Delhi còn đang phát triển 3 tàu thuộc lớp Arihant với những năng lực vượt trội hơn. Trong đó, 2 chiếc đã bắt đầu được đóng song song với việc nghiên cứu một tàu ngầm hạt nhân mang tên lửa đạn đạo thế hệ mới.

Nếu tính luôn động thái thiết lập chuỗi cơ sở quốc phòng mới như các trạm theo dõi thông tin liên lạc tầm xa, xây dựng căn cứ chuyên biệt ven biển và đẩy mạnh đội tàu hỗ trợ, có thể thấy rõ Ấn Độ đang hướng đến sở hữu năng lực răn đe trên biển hữu hiệu.

Sức mạnh tên lửa

Dù các cuộc thử nghiệm phóng vũ khí vừa tiến hành chỉ tập trung vào hệ thống tên lửa đạn đạo phóng từ tàu ngầm K-15 với tầm bắn dao động từ 750 – 1.000 km tuỳ kích cỡ đầu đạn và tầm bay, các ống phóng của Arihant có thể triển khai cả tên lửa hành trình Nirbhay và tên lửa siêu thanh BrahMos.

Ngoài ra, theo The Diplomat, một công cụ đánh chặn lợi hại khác là hệ thống tên lửa đạn đạo phóng từ tàu ngầm K-4, do Tổ chức Nghiên cứu và phát triển quốc phòng Ấn Độ (DRDO) chế tạo với tầm bắn 3.500 km sẽ cho phép tàu ngầm lớp Arihant thực hiện nhiệm vụ tuần tra từ khu vực phía đông vịnh Bengal, vốn nằm ngoài tầm của mạng lưới tác chiến chống ngầm Trung Quốc.

Tên lửa này vừa trải qua cuộc thử nghiệm mới nhất vào đầu tháng 3. Dài 10 m và mang được đầu đạn nặng 1 tấn, K-4 có thể được lắp vào Arihant mà không cần phải chỉnh sửa thiết kế của tàu. Tương tự tên lửa K-5 có kích cỡ nhỏ hơn, K-4 đạt tốc độ siêu thanh được thiết kế nhằm đánh bại những hệ thống chống tên lửa đạn đạo. Bên cạnh đó, nhờ sự hỗ trợ từ hệ thống vệ tinh nên K-4 loại bỏ được nguy cơ sơ suất phát sinh từ hệ thống dẫn đường theo quán tính và được giới chuyên gia quân sự đánh giá cao về độ chính xác.

Sắp tới, tên lửa K-4 sẽ trở thành một trong những vũ khí chủ lực cho các tàu lớp Arihant thế hệ mới đang đóng, vốn sẽ lớn hơn và hiện đại hơn cả tàu INS Arihant hiện nay. Chẳng hạn như tàu INS Aridhaman sẽ có 8 ống phóng tên lửa so với 4 của “đàn anh”. Các tàu mới cũng sẽ được trang bị phiên bản cao cấp hơn của lò phản ứng nước áp lực công suất 90 MW của INS Arihant.

Hơn nữa, Ấn Độ đang hướng tới phát triển một lớp tàu ngầm hạt nhân mang tên lửa đạn đạo thế hệ mới có kích cỡ lớn hơn và hoạt động bằng lò phản ứng thuộc phiên bản mới hơn so với lớp Arihant. Chiếc đầu tiên thuộc dòng tàu ngầm thế hệ mới này tạm được đặt tên là S-5 và dự kiến sẽ hạ thuỷ vào giữa thập niên 2020. The Diplomat dẫn các nguồn tin quốc phòng cấp cao tiết lộ S-5 và “đồng đội” sẽ mang hệ thống tên lửa đạn đạo phóng từ tàu ngầm gắn 4 đầu đạn dẫn đường độc lập tầm bắn hơn 6.000 km. Song song đó, chính quyền New Delhi hồi năm ngoái cũng đã phê chuẩn kế hoạch đóng 6 tàu ngầm tấn công hạt nhân mới. Tất cả sẽ tạo thành lực lượng hùng mạnh để tung hoành dưới mặt nước Ấn Độ Dương cũng như có thể thực hiện các sứ mệnh bảo vệ lợi ích của Ấn Độ tại những vùng biển khác như tuần tra duy trì quyền tự do hàng hải.

Căn cứ hải quân mới

Nhằm tiếp nhận lực lượng tàu ngầm ngày càng mở rộng, Ấn Độ đang xúc tiến xây dựng một căn cứ hải quân mới trên bờ biển phía đông nước này tại huyện Rambilli, thuộc bang Andhra Pradesh với tên gọi INS Varsha. Căn cứ được thiết kế đặc biệt để tiếp nhận tàu ngầm hạt nhân, cả tàu ngầm hạt nhân mang tên lửa đạn đạo lẫn tàu ngầm tấn công hạt nhân, cách thành phố cảng Visakhapatnam chỉ khoảng 50 km. Căn cứ này có thể sẽ bao gồm các bến tàu ngầm dưới lòng đất được nối ra biển bằng hệ thống đường hầm tinh vi.

Sự ra đời của đội tàu ngầm lặn sâu còn được hỗ trợ bằng việc Uỷ ban An ninh nội các Ấn Độ phê duyệt đề xuất mua 2 tàu cứu hộ lặn sâu chuyên cứu hộ tàu ngầm của Anh. Lần cuối cùng Ấn Độ biên chế một chiếc tàu cứu hộ lặn sâu là vào năm 1989, khi nước này vừa bắt đầu vận hành tàu ngầm hạt nhân đầu tiên của mình, một tàu ngầm tấn công hạt nhân lớp Charlie thuê của Liên Xô.

Vào thời điểm hạ tuỷ tàu INS Arihant năm 2009, Đại sứ Nga tại Ấn Độ khi đó là ông Vyacheslav Trubinikov có lưu ý rằng thiết kế tàu Arihant dựa trên các tàu thuộc lớp Akula của Nga. Điều này có nghĩa là tàu Ấn Độ vận hành êm hơn tàu ngầm tấn công hạt nhân lớp Thương và tàu ngầm hạt nhân mang tên lửa đạn đạo lớp Tấn của Trung Quốc, vốn bị giới chuyên gia nước ngoài chê là “chạy ồn hơn cả máy cày”. Sắp tới, New Delhi sẽ tiếp tục sử dụng công nghệ giảm thiểu tiếng ồn tiên tiến nhất cho các tàu lớp Arihant mới để nâng cao khả năng tàng hình.

Tuy nhiên, theo The Diplomat, năng lực tác chiến chống ngầm của Trung Quốc cũng đang được cải thiện đáng kể và nhiều thông tin cho thấy tàu lớp Thương có thể triển khai thiết bị phát hiện tàu ngầm tinh vi hơn trong tương lai. Bên cạnh đó, tàu ngầm tấn công hạt nhân của Trung Quốc đã bắt đầu xuất hiện thường xuyên hơn ở vịnh Bengal. Hiện tại, Ấn Độ chỉ mới có 1 tàu ngầm tấn công hạt nhân là chiếc INS Chakra, đóng vai trò hộ tống cho INS Arihant. Giới chuyên gia cảnh báo trong trường hợp nổ ra xung đột thì INS Arihant sẽ không thể tự mình ứng phó tàu ngầm tấn công của Trung Quốc nếu bị phát hiện. Vì thế, phạm vi tuần tra ban đầu của INS Arihant phải nằm trong tầm bảo vệ của máy bay và tàu chiến nổi xung quanh “thành lũy” phía đông vịnh Bengal.

Bên cạnh đó, nhằm đối phó sự gia tăng hiện diện của tàu hải quân Trung Quốc xung quanh quần đảo chiến lược Andaman và Nicobar, hải quân Ấn Độ đã tăng cường tuần tra bằng máy bay chống ngầm như Boeing P-8I Neptune. Yêu cầu cấp bách hơn nữa là phải đồn trú các phương tiện tác chiến chống ngầm tại quần đảo trên, bao gồm tàu hộ vệ lớp Kamorta, máy bay tuần tra biển tầm trung, trực thăng chống ngầm… Vì mục đích này, Ấn Độ đang tích cực xây dựng cơ sở bảo trì tàu chiến cũng như mở rộng đường băng quân sự trên quần đảo Andaman và Nicobar.

Không ra tay trước

Cả Ấn Độ và Trung Quốc lẫn các cường quốc vũ khí hạt nhân khác hiện đều chủ trương theo đuổi chính sách không sử dụng vũ khí hạt nhân để đánh phủ đầu, nghĩa là chỉ đáp trả sau khi bị tấn công hạt nhân. Trên lý thuyết, những nỗ lực trang bị vũ khí hạt nhân cho tàu ngầm chủ yếu nhằm ngăn ngừa chiến tranh xảy ra bằng cách răn đe đối phương. Với Ấn Độ, theo ông Jon Grevatt, chuyên gia phân tích công nghiệp quốc phòng khu vực châu Á – Thái Bình Dương của chuyên san IHS Jane’s, quốc gia Nam Á này cần chứng tỏ cho thế giới thấy họ có khả năng vận hành tàu ngầm trang bị vũ khí hạt nhân một cách hiệu quả và đây sẽ là cột mốc quan trọng trong chiến lược đảm bảo an ninh cho New Delhi.

Trùng Quang