Tàu cá Trung Quốc thường đi thành đoàn để tranh cướp nguồn hải sản – Ảnh: AFP

Trong bài viết cho tờ Financial Times, ông chỉ trích Trung Quốc đang hành động như một kẻ bắt nạt trên Biển Đông.

Trong bài viết đăng ngày 12-4, ông McCain cho biết Bắc Kinh không ngần ngại gạt bỏ chính sách “ba không” của chính quyền Tổng thống Barack Obama: không cải tạo đất, không quân sự hoá và không hà hiếp.

Tuy nhiên sự ngần ngại của chính quyền Mỹ trước rủi ro đã không chặn được tham vọng bá chủ hàng hải của Bắc Kinh và khiến các đồng minh bối rối.

Thượng nghị sĩ Mỹ khẳng định đây là thời khắc để thay đổi trong chính sách của Mỹ khi châu Á – Thái Bình Dương đang bước vào giai đoạn quan trọng trong hai tháng tới.

Tòa án trọng tài thường trực The Hague dự kiến ra phán quyết vụ kiện Philippines – Trung Quốc vào tháng 6-2016. Trước nguy cơ bị phán quyết bất lợi, Bắc Kinh có thể lợi dụng thời gian sắp tới để giữ chặt các chiến lợi phẩm trên Biển Đông hoặc sử dụng hình thức bắt nạt mới để mở rộng chiếm đóng.

“Việc này có thể bao gồm việc quân sự hóa và cải tạo hơn nữa tại các địa điểm chiến lược như bãi Scarborough, ý đồ hất nước khác khỏi lãnh thổ tranh chấp hay tuyên bố vùng nhận dạng phòng không (ADIZ) trên một phần hoặc toàn bộ Biển Đông” – ông McCain cảnh báo.

Để đáp lại, ông cho rằng Mỹ cần cân nhắc các lựa chọn chính sách mới, chẳng hạn đưa đội tàu hàng không mẫu hạm tuần tra khu vực bãi Scarborough nhân cuộc tập trận Balikatan với Philippines trong tháng này để phô diễn sức mạnh.

Ông McCain cho rằng Bộ trưởng Quốc phòng Ashton Carter, trên đường công du châu Á, nên nhấn mạnh hiệp ước đồng minh với Philippines khi đặt chân đến Manila. Chính quyền Mỹ nên đẩy nhanh nỗ lực hợp tác với Philippines và các đồng minh, đối tác trong khu vực để thiết lập chiến lược ngăn các hành động phạm pháp của Trung Quốc.

Thượng nghị sĩ Mỹ khẳng định đã đến lúc Mỹ hành động mạnh mẽ hơn những động thái tượng trưng và tung ra chiến dịch “tự do vùng biển” uy lực, bao gồm gia tăng khoảng cách và quy mô chương trình tự do đi lại để thách thức tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc cũng như tăng thời gian đi thuyền qua Biển Đông của tàu chiến Mỹ.

Ngoài ra, Mỹ cũng cần mở rộng các cuộc tập trận chung và tiếp tục tuần tra thu thập thông tin tại khu vực tây Thái Bình Dương.

Về mặt cân bằng quân sự, ông McCain cho rằng Mỹ nên củng cố sự hiện diện quân sự khắp khu vực. Giống như trong báo cáo của Trung tâm Nghiên cứu quốc tế và chiến lược gửi lên Quốc hội Mỹ, Washington nên triển khai thêm các lực lượng trên bộ, trên biển và trên không để trấn an các đồng minh.

“Các nguy cơ tiềm tàng mà Trung Quốc sẽ đặt ra trên Biển Đông trong những tháng tới đòi hỏi sự thay đổi để trấn an khu vực về cam kết của Mỹ và để cho Bắc Kinh thấy rằng tham vọng bá chủ hàng hải của họ sẽ đối mặt với phản ứng cứng rắn” – ông nhấn mạnh.