Chủ tịch Raul Castro tiếp đón vợ chồng Tổng thống Obama tối 21-3 – Ảnh: Reuters

Trên trang ABC, Tổng thống Obama đã tuyên bố rõ ràng: “Nếu tình hình sức khỏe của ông Fidel ổn thoả, tôi sẽ gặp ngài ấy. Tôi sẽ rất vui sướng nếu được gặp ngài ấy để khép lại chương cuối của chiến tranh lạnh”.

Thông điệp hoà giải đã quá rõ ràng dù quan điểm giữa hai bên vẫn còn những khoảng cách. Hôm 21-3, trong cuộc nói chuyện dài với Chủ tịch Raul Castro tại dinh Cách mạng ở thủ đô Havana, ông Obama vẫn lên tiếng kêu gọi Cuba cải thiện tình hình nhân quyền ở đảo quốc này.

Trong cuộc họp báo sau đó, ông Obama khẳng định ông đã có cuộc nói chuyện “thẳng thắn và thành thật” với nhà lãnh đạo Cuba về vấn đề nhân quyền và những lĩnh vực hợp tác giữa hai quốc gia.

Lời khẳng định đó được phản ánh trong cuộc họp báo chung với những câu nói vui, nhưng cũng xen lẫn những pha căng thẳng.

Tổng thống Mỹ chia sẻ: “Chúng tôi tiếp tục có những bất đồng nghiêm trọng, đặc biệt về vấn đề dân chủ và nhân quyền. Do không đạt được tiến bộ trong lĩnh vực này, nên tôi nghĩ nó sẽ tiếp tục là vấn đề gây căng thẳng giữa 
hai bên”.

Chủ tịch Cuba nhân dịp này cũng đã thực hiện việc chưa từng xảy ra: trả lời trực tiếp với các nhà báo nước ngoài và được phát trực tiếp trên đài truyền hình quốc gia. Điều đó cũng khiến người ta thấy thái độ không hài lòng của ông trước câu hỏi liên quan tù nhân chính trị.

Chủ tịch Raul đáp trả mạnh với một nhà báo: “Tù nhân chính trị nào? Hãy cho tôi một cái tên hoặc những cái tên. Nếu có những người gọi là tù nhân chính trị như thế, họ sẽ được trả tự do ngay trước tối nay”.

Chủ tịch Raul cũng có cách lý giải về tình hình nhân quyền như việc người dân được chăm sóc sức khoẻ tốt, được học hành và tình hình bình đẳng nam nữ.

Cách giải thích này nhằm minh họa những phê phán của Cuba về tình hình nhân quyền của Mỹ liên quan tình trạng phân biệt chủng tộc, những vụ bạo lực của cảnh sát nhắm vào người da màu hay những hoạt động tra tấn tù nhân tại căn cứ Mỹ ở Guantanamo thuộc lãnh thổ của Cuba.

Có một tín hiệu cởi mở của phía Cuba: hôm qua, Tổng thống Obama đã đi gặp những nhân vật bất đồng chính kiến của Cuba.