Người biểu tình Philippines đốt biểu tượng tên lửa Trung Quốc trong cuộc tuần hành bên ngoài Lãnh sự quán Trung Quốc ở quận tài chính Makati, thủ đô Manila ngày 19-2 – Ảnh: Reuters

Hôm qua, các nhóm thanh niên Philippines đã bao vây Lãnh sự quán Trung Quốc ở quận tài chính Makati thuộc thủ đô Manila để phản đối việc Trung Quốc triển khai hệ thống tên lửa đất đối không trên đảo Phú Lâm thuộc quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam.

Báo Philippine Star mô tả người biểu tình đã đốt mô hình tên lửa và giơ cao biểu ngữ phản đối trước Lãnh sự quán Trung Quốc. Chủ tịch Liên hiệp Sinh viên quốc gia Philippines Sarah Elago nhấn mạnh việc Trung Quốc lắp đặt các loại vũ khí ở những vùng biển tranh chấp sẽ khiến căng thẳng giữa các nước liên quan leo thang.

“Bắc Kinh nói các tên lửa này được triển khai nhằm tự vệ, nhưng không có gì đảm bảo Chính phủ Trung Quốc sẽ không sử dụng chúng chống lại các nước xung quanh nhằm đòi chủ quyền trên toàn Biển Đông. Chúng tôi cực lực lên án cách tiếp cận quân sự của Trung Quốc ở vùng biển tranh chấp” – cô Elago nhấn mạnh.

Theo Reuters, hôm qua Úc và New Zealand lại kêu gọi Trung Quốc kiềm chế, tránh gây căng thẳng trên Biển Đông. Thủ tướng Úc Malcolm Turnbull tuyên bố sau cuộc gặp Thủ tướng New Zealand John Key tại Sydney: “Việc làm giảm căng thẳng tại khu vực là rất quan trọng. Chúng tôi kêu gọi các bên có liên quan ngừng xây dựng đảo, quân sự hoá đảo…”.

Thủ tướng Úc cũng nhắc lại phát biểu của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình trong chuyến thăm Mỹ hồi tháng 9-2015 liên quan cái bẫy Thucydides (về sự cạnh tranh giữa một thế lực đang lên và một thế lực đã xác lập được vị trí của mình) và nhân đó kêu gọi lãnh đạo Trung Quốc phải giải quyết các tranh chấp thông qua luật quốc tế.

“Chủ tịch Tập đã nói có lý khi đặt ra mục tiêu chính là tránh được cái bẫy đó” – thủ tướng Úc, người dự kiến sang thăm Bắc Kinh vào tháng 4, nêu ra.

Phía Trung Quốc cũng lập tức đáp trả. Trong cuộc họp báo hôm qua, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Hồng Lỗi nhắc nhở Úc và New Zealand “không phải các quốc gia có liên quan trong vấn đề Biển Đông”.

Trong khi đó, hôm qua giới chuyên gia quân sự Trung Quốc lại đe dọa rằng Bắc Kinh có thể sẽ triển khai tiếp tên lửa chống hạm đến Biển Đông. Số chuyên gia này tiết lộ phòng vệ trên không là ưu tiên hàng đầu của các lực lượng Trung Quốc đang hoạt động trong khu vực và việc điều thêm các loại vũ khí tối tân sẽ “tăng cường lập trường của Bắc Kinh” ở Biển Đông.

Báo South China Morning Post dẫn lời ông Lý Kiệt – chuyên gia thuộc Viện Nghiên cứu quân sự hải quân của quân đội Trung Quốc – cho rằng việc triển khai thêm tên lửa đất đối không vừa qua là cần thiết vì Trung Quốc đang đứng trước mối đe doạ ngày càng lớn của Mỹ trong khu vực.

“Trung Quốc sẽ triển khai thêm khí tài quân sự tân tiến nếu Mỹ làm quá. Đây cũng là phản ứng của Bắc Kinh trước các cuộc tuần tra của quân đội Mỹ ở các đảo do Trung Quốc kiểm soát, nằm gần đảo Vĩnh Hưng (đảo Phú Lâm)” – ông Lý đe doạ.

Ông Lý tiết lộ Bắc Kinh có thể sẽ triển khai hệ thống tên lửa tầm ngắn và các trang thiết bị khác như trạm 
rađa, trạm thu phát sóng vệ tinh trên các đảo nhỏ hơn ở quần đảo Hoàng Sa. Thậm chí Trung Quốc cũng đang tính đến việc đẩy mạnh tuần tra trong khu vực bằng máy bay không người lái do nước này chế tạo.

Cùng lúc, nhà nghiên cứu thuộc Hiệp hội Kiểm soát và giải trừ quân bị Trung Quốc – thiếu tướng Từ Quang Dụ úp mở rằng sắp tới Trung Quốc sẽ cho đáp máy bay quân sự thường xuyên và tập trận phối hợp giữa không quân và hải quân ở khu vực quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam.

Trong khi đó, nhiều nhà phân tích quốc tế cho rằng Trung Quốc triển khai vũ khí quân sự sẽ tập trung chủ yếu ở quần đảo Hoàng Sa, nơi có 
địa thế gần với các bờ biển của Trung Quốc.