Bộ trưởng Ashton Carter (phải) và Bộ trưởng Quốc phòng Pháp Jean-Yves Le Drian chuẩn bị cuộc họp bàn chống IS tại Paris hồi tháng 1-2016 – Ảnh: Reuters

Theo AFP, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Ashton Carter cho biết dự chi ngân sách quốc phòng năm 2017 lên đến 583 tỉ USD, vượt xa các nước khác. Trong đó có khoản đầu tư 3,4 tỉ USD để triển khai các loại vũ khí và thiết bị quân sự hạng nặng ở một số quốc gia thành viên NATO tại Trung và Đông Âu để chống Nga. Con số này cao gấp bốn lần so với ngân sách quân sự của Mỹ ở châu Âu (khoảng 789 triệu USD) hiện tại.

“Chúng tôi tăng cường lực lượng ở châu Âu để hỗ trợ các đồng minh NATO đối phó với chính sách gây hấn của Nga. Số tiền này sẽ hỗ trợ nhiều hoạt động như luân chuyển thêm lực lượng Mỹ ở châu Âu, tập trận với các nước đồng minh, triển khai thêm vũ khí chiến tranh, cải thiện hạ tầng quân sự…” – ông Carter tuyên bố. Ý định của Bộ Quốc phòng Mỹ là đảm bảo lực lượng binh sĩ Mỹ có quy mô tương đương một lữ đoàn luôn có mặt ở Đông Âu.

Tuần tới, ông Carter sẽ đến Brussels (Bỉ) đối thoại với 26 bộ trưởng quốc phòng các nước NATO. Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg lên tiếng hoan nghênh kế hoạch của Mỹ. “Đây là tín hiệu rõ ràng phản ánh quyết tâm của Mỹ trong việc bảo vệ an ninh châu Âu. Đó sẽ là sự đóng góp kịp thời và cần thiết đối với chiến lược phòng thủ chung của NATO” – ông Stoltenberg đánh giá.

Báo New York Times dẫn lời một quan chức Nhà Trắng tiết lộ đây là kế hoạch được tính toán cụ thể để gửi thông điệp tới Tổng thống Vladimir Putin rằng phương Tây rất lo ngại với các ý đồ của Nga ở châu Âu. “Đây không phải là phản ứng đột ngột, mà là kế hoạch lâu dài để ứng phó với môi trường an ninh đã thay đổi ở châu Âu, nơi Nga ngày càng trở nên khó chịu” – quan chức này khẳng định.

Theo Lầu Năm Góc, quân đội Mỹ sẽ triển khai vũ khí tới Hungary, Romania và các nước Baltic. “Đây là quyết định lớn và người Nga sẽ phải lùi bước” – cựu quan chức Bộ Quốc phòng Mỹ Evelyn Farkas tự tin. Báo New York Timesdẫn lời một số cựu quan chức ngoại giao và chuyên gia quân sự Đông Âu nhận định dư luận khu vực sẽ ủng hộ Mỹ tăng cường triển khai quân sự để chống Nga, bởi “Nga vẫn bị coi là một mối đe doạ”.

Phản ứng lại, Đại sứ quán Nga ở Washington chỉ trích dữ dội kế hoạch của Bộ Quốc phòng Mỹ là “ý đồ leo thang căng thẳng mà không có lý do rõ ràng” và vi phạm thoả thuận NATO – Nga năm 1997. “Các động thái của Mỹ và NATO đang gây bất ổn và đe doạ an ninh châu Âu. Chắc chắn trong bất kỳ tình huống nào Nga cũng đủ sức bảo vệ người dân và lợi ích quốc gia” – Đại sứ quán Nga quả quyết.

Các nhà phân tích Nga dự báo ông Putin chắc chắn tăng cường triển khai binh sĩ và vũ khí hạng nặng ở miền tây nước này, bao gồm vùng Kaliningrad nằm giữa Lithuania và Ba Lan.