Chặng dừng chân bất ngờ của thủ tướng Ấn Độ

Trong một quyết định được đưa ra chớp nhoáng, Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi đã dừng chân ở Pakistan trên đường về nước sau chuyến công du, mở ra hi vọng cho quan hệ nồng ấm giữa hai quốc gia hạt nhân.

Thủ tướng Pakistan Nawaz Sharif (phải) trò chuyện với Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi ở Lahore – Ảnh: Reuters

Quyết định bất ngờ của ông Modi hôm 25-12 đã đánh dấu chuyến thăm đầu tiên của một thủ tướng Ấn Độ đến đất nước láng giềng Pakistan trong hơn một thập kỷ qua. Thủ tướng Ấn Độ Atal Bihari Vajpayee đã đến Pakistan vào năm 2004.

Giới quan sát đánh giá chuyến thăm này mở ra hi vọng rằng các cuộc đàm phán giữa hai nước láng giềng hạt nhân sẽ đạt được tiến triển sau ba cuộc chiến và hơn 65 năm thù địch.

Một cuộc gọi 
và cái gật đầu

Theo lời Ngoại trưởng Pakistan Aizaz Chaudhry, ông Modi sắp xếp chuyến dừng chân vào phút chót. Ông đã gọi điện cho Thủ tướng Pakistan Nawaz Sharif để chúc mừng sinh nhật người đồng cấp và hỏi liệu ông có thể dừng chân ở Pakistan trước khi về nước không.

Lúc đó là buổi sáng 25-12 và ông Modi đang ở Afghanistan để khánh thành khu tổ hợp quốc hội do Ấn Độ giúp đỡ xây dựng. Trước đó ông công du Nga ký kết nhiều hợp đồng quan trọng.

Theo Reuters, ông Sharif đã đáp lại rất thân thiện: “Ông cứ đến đây. Ông là khách của chúng tôi. Hãy đến và uống trà với tôi”. Đón ông Modi tại sân bay, ông Sharif đã ôm chầm lấy thủ tướng Ấn Độ và sau đó cả hai lên trực thăng bay đến khu dinh thự của gia đình thủ tướng Pakistan gần đó.

“Cuối cùng ông đã đến đây” – ông Sharif nói với người đồng cấp Ấn Độ. “Vâng, tất nhiên rồi. Tôi đã ở đây” – ông Modi đáp.

Hôm đó là sinh nhật lần thứ 66 của ông Sharif và dinh thự của ông được trang hoàng đèn đuốc rực rỡ để chuẩn bị cho đám cưới của cháu gái ông diễn ra một ngày sau đó. Hai nhà lãnh đạo đã nói chuyện với nhau khoảng 90 phút và dùng bữa tối sớm trước khi ông Modi bay về nước.

Bước tiếp theo, ngoại trưởng hai nước sẽ gặp nhau vào giữa tháng tới. Reuters dẫn lời người phát ngôn của văn phòng thủ tướng Pakistan nói hai nhà lãnh đạo đã thảo luận một loạt vấn đề song phương, bao gồm cả tranh chấp ở khu vực Kashmir, vấn đề nan giải nóng bỏng nhất trong quan hệ giữa hai quốc gia lâu nay.

Tín hiệu tích cực

Chuyến dừng chân bất ngờ ở Lahore của ông Modi diễn ra sau khi Ấn Độ và Pakistan nối lại liên lạc cấp cao bằng một cuộc họp chớp nhoáng giữa ông Modi và ông Sharif bên lề hội nghị khí hậu ở Paris hồi cuối tháng trước. Đây là một phần nỗ lực nối lại một cuộc đối thoại hòa bình xưa nay bị ảnh hưởng bởi sự mất lòng tin giữa đôi bên.

Một phụ tá thân cận với ông Modi nói chuyến đi là một quyết định tự phát của thủ tướng Ấn Độ và cố vấn an ninh quốc gia Ajit Doval và đây không thể coi là một sự thay đổi quan điểm tức thời của Delhi.

“Nhưng đúng đây là một tín hiệu rõ ràng cho thấy sự tiếp xúc chủ động có thể được thực hiện một cách nhanh chóng” – người phụ tá giấu tên này nhận định.

Chuyến đi của ông Modi lần này cũng được đánh giá sẽ có tác động đến cả khu vực. Tại Afghanistan, nhiều người tin rằng Pakistan đang tài trợ cho Taliban để làm suy yếu Chính phủ Afghanistan và hạn chế sự ảnh hưởng của Ấn Độ. Pakistan bác bỏ cáo buộc này trong khi tìm cách đảo ngược nhận định này ở Afghanistan.

Reuters dẫn lời người phát ngôn cho Đảng Bharatiya Janata của ông Modi nói Ấn Độ sẵn sàng tiến hai bước nếu Pakistan tiến một bước trong việc cải thiện quan hệ.

Đảng Quốc đại đối lập đã chỉ trích chuyến thăm đến Pakistan của ông Modi là vô trách nhiệm và nói rằng chẳng có gì đảm bảo cho việc sưởi ấm quan hệ giữa hai quốc gia thù địch.

Trước đó, một cuộc hội đàm cấp cao giữa hai bên đã bị huỷ hồi tháng 8 sau khi có những sự vi phạm thỏa thuận ngừng bắn giữa đôi bên dọc biên giới.

Tờ báo tiếng Anh hàng đầu Ấn Độ The Hindu viết trong bài xã luận: “Với hành trình từ Kabul đến Lahore, ông Modi đã biến Afghanistan từ một chiến trường giữa Ấn Độ và Pakistan thành một bên hoà giải cho mối quan hệ tốt đẹp”. Tuy nhiên, tờ báo này cũng cảnh báo con đường phía trước vẫn sẽ rất gian nan.

Theo Wall Street Journal, Mỹ đã lên tiếng hoan nghênh chuyến đi của ông Modi. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ John Kirby bình luận: “Mối quan hệ tốt hơn giữa Ấn Độ và Pakistan sẽ đem lại lợi ích cho người dân của cả khu vực”.